Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) và phản ánh của một số cơ quan liên quan, công tác quản lý nuôi chim yến hiện nay vẫn còn một số tồn tại, bất cập. Việc phát triển các cơ sở nuôi chim yến chủ yếu theo hình thức tự phát, không theo quy định của pháp luật về chăn nuôi, gây khó khăn cho công tác quản lý và giảm hiệu quả đầu tư.
Tình trạng săn bắt chim yến theo kiểu tận diệt xảy ra ở nhiều địa phương làm suy giảm đàn chim yến cả ngoài tự nhiên và tại các cơ sở nuôi. Việc sơ chế, chế biến các sản phẩm tổ yến chủ yếu manh mún, nhỏ lẻ, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về an toàn thực phẩm của nước nhập khẩu.
Để khẩn trương khắc phục những bất cập trên, đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch các sản phẩm từ tổ yến, Công điện số 595/CĐ-TTg ngày 30/6 của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai quyết liệt, đồng bộ giải pháp ngăn chặn, chấm dứt tình trạng săn bắt chim yến trái phép.
Trong đó, tổ chức tuyên truyền, vận động người dân không săn bắt, tiêu thụ chim yến, kịp thời tố giác những hành vi săn bắt chim yến trái phép. Xử lý nghiêm các hành vi săn bắt, bẫy, vận chuyển, tiêu thụ chim yến, triệt phá dứt điểm các tụ điểm buôn bán trái phép.
Các địa phương cần khẩn trương tham mưu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét quyết định vùng nuôi chim yến theo đúng quy định tại Nghị định số 13/2020/NĐ-CP ngày 21/1/2020 hướng dẫn chi tiết Luật Chăn nuôi.
Tổ chức hướng dẫn, kiểm tra việc kê khai cơ sở nuôi yến, đăng ký mã số cơ sở nuôi yến theo đúng quy định pháp luật về chăn nuôi, để phục vụ công tác quản lý và truy xuất nguồn gốc theo hướng dẫn của Bộ NN&PTNT.
Công điện của Thủ tướng yêu cầu các tỉnh/thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phòng, chống có hiệu quả các loại dịch bệnh trên gia cầm, triển khai xây dựng các cơ sở, vùng chăn nuôi an toàn. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu các sản phẩm từ tổ yến.
Đặt nhiệm vụ cho Bộ NN&PTNT là cơ quan chủ trì, Thủ tướng yêu cầu Bộ phối hợp với các Bộ/ngành, địa phương rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách, quy định trong quản lý nuôi, chế biến, xuất khẩu sản phẩm từ tổ yến và bố trí nguồn lực thực hiện hiệu quả.
Công điện nhấn mạnh kiên quyết cắt bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương đi đôi với việc bố trí nguồn lực và có công cụ kiểm tra, kiểm soát.
Bộ NN&PTNT cũng cần sớm ban hành hướng dẫn cụ thể và các tiêu chuẩn liên quan tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, bảo đảm an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc theo yêu cầu của nước nhập khẩu.
Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu Bộ NN&PTNT chủ động phối hợp với Bộ Công Thương, Đại sứ quán Việt Nam tại các nước và các cơ quan liên quan, phấn đấu trong năm 2023 hoàn tất việc đánh giá, xuất khẩu các sản phẩm tổ yến sang Trung Quốc và xúc tiến mở rộng xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khác.
Cùng với đó, Công điện của Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ động nghiên cứu thị trường các nước, thúc đẩy giới thiệu quảng bá, xuất khẩu các sản phẩm tổ yến.
Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo, hướng dẫn quản lý, bảo vệ các loài chim yến theo chỉ đạo Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17/5/2022.
Bộ Công an chỉ đạo lực lượng cảnh sát môi trường tăng cường các biện pháp đấu tranh, phòng chống và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về săn bắt, giết, vận chuyển, kinh doanh, chế biến, tàng trữ, tiêu thụ chim hoang dã, trong đó có chim yến.
Chim yến được chính thức công nhận là động vật trong chăn nuôi tại Luật Chăn nuôi năm 2018.
Trong thời gian qua, ngành nuôi yến đã có bước phát triển mạnh mẽ, 42/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có nuôi chim yến với khoảng trên 24.000 nhà yến, sản lượng 120 - 150 nghìn tấn/năm, giá trị khoảng trên 500 triệu USD, tạo nhiều công ăn việc làm và nguồn thu nhập lớn cho người dân. Việt Nam là một trong 4 nước (Malaysia, Indonesia, Thái Lan) được Trung Quốc chấp thuận cho phép xuất khẩu chính ngạch sản phẩm tổ yến.
