Theo đó, Hiệp hội các Nhà thầu Xây dựng Việt Nam đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc đề xuất cơ chế xây dựng Dự án thành phần 3 thuộc Dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1. Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc đề xuất của Hiệp hội tới Bộ Giao thông Vận tải.
Bộ Giao thông Vận tải yêu cầu ACV nghiên cứu các nội dung đề xuất của Hiệp hội các Nhà thầu Xây dựng Việt Nam. Đồng thời, tổ chức triển khai, quản lý, điều hành Dự án thành phần 3 thuộc Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật về xây dựng và đấu thầu, cũng như đảm bảo lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện dự án đáp ứng chất lượng, tiến độ yêu cầu và không đội giá bất hợp lý theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng.
Trước đó, tại văn bản báo cáo Thủ tướng cuối tháng 12/2022, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam nhận định sân bay Long Thành là dự án lớn đòi hỏi chất lượng, tiến độ cao để xứng đáng là bộ mặt tiêu biểu của Việt Nam với quốc tế.
Do nguồn vốn ngân sách nên chủ đầu tư đang tổ chức đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu hiện hành. Vì vậy cả về tiêu chí dự thầu, phương thức tổ chức, đơn giá dự toán theo các đơn giá nhà nước hiện hành, đặc biệt là tiến độ thực hiện chỉ có 33 tháng đối với Gói thầu 5.10 (thi công xây dựng nhà ga hành khách và lắp đặt thiết bị).
Do các yếu tố đầu bài đưa ra chưa phù hợp nên các nhà thầu nước ngoài chỉ mua hồ sơ đăng ký nhưng đều không nộp thầu.
Theo Hiệp hội, một số nhà thầu nước ngoài từng có kinh nghiệm làm ở Việt Nam (kể cả đã tham gia sân bay Nội Bài) cũng cho biết, Nội Bài khối lượng mở rộng chỉ bằng 1/3 khối lượng của sân bay Long Thành mà tiến độ phải 36 tháng mới xong. Do đó, sân bay Long Thành đưa ra tiến độ 33 tháng là hoàn toàn bất khả thi.
Hơn nữa, đơn giá dự toán lại quá thấp trong bối cảnh hiện nay nên các đơn vị này không tham gia dù rất muốn. Bởi thế, các nhà thầu này cho rằng một số điểm trong đầu bài của gói thầu cần cân nhắc lại.
Ưu tiên liên doanh nhà thầu nước ngoài và trong nước để làm
Về lựa chọn nhà thầu, Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam cho biết, do các tiêu chí dự thầu về kinh nghiệm, năng lực tài chính của các nhà thầu Việt Nam còn hạn chế nên ở Gói thầu 5.10, một số nhà thầu Việt Nam đã liên danh thành một tổ hợp. Việc liên kết lỏng lẻo không có cơ chế cụ thể về phân chia trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền hạn giữa các nhà thầu được cho là có thể phát sinh nhiều phức tạp trong việc đảm bảo chất lượng của công trình sau này.
Do vậy VACC đề xuất nên có cơ chế ưu tiên việc liên doanh giữa các nhà thầu mạnh trong nước với nhà thầu nước ngoài có kinh nghiệm để tận dụng kinh nghiệm thi công các công trình tương tự của nhà thầu nước ngoài, cũng như sử dụng được năng lực thi công của các nhà thầu trong nước để tạo công ăn việc làm và giảm thiểu chi phí.
Gói thầu 5.10 - xây dựng nhà ga hành khách và lắp đặt thiết bị, sân bay Long Thành - có giá trị hơn 35.233 tỉ đồng, gồm các công việc: thiết kế bản vẽ thi công và thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị nhà ga hành khách sân bay Long Thành giai đoạn 1. Thời gian thực hiện hợp đồng gói thầu trong 990 ngày kể từ ngày hợp đồng bắt đầu có hiệu lực.
Gói thầu này đã được ACV đấu thầu rộng rãi quốc tế, không sơ tuyển; phát hành hồ sơ mời thầu từ cuối tháng 9 và gia hạn đóng thầu vào cuối tháng 11/2022.
Tuy nhiên, theo ACV, căn cứ khoản 1, điều 17 của Luật đấu thầu, tất cả hồ sơ dự thầu đều không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu nên phải hủy thầu để đấu thầu lại từ đầu.
