Theo Bộ Giao thông vận tải (GTVT), từ năm 2015 đến năm 2023, kinh phí để thực hiện nâng cấp cải tạo đường ngang là 1.634 tỷ đồng. Trong đó, năm 2015 là 170 tỷ đồng; năm 2017 là 110 tỷ đồng; năm 2018 là 170 tỷ đồng; năm 2019 là 480 tỷ đồng; năm 2022 là 304 tỷ đồng; năm 2023 là 400 tỷ đồng.
Từ nguồn kinh phí này, các đơn vị đã hoàn thành nâng cấp, cải tạo, sửa chữa 226 đường ngang trong tổng số 291 đường ngang vi phạm điều lệ đường ngang theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trong quá trình triển khai, 65 đường ngang còn lại cũng được đầu tư xây dựng bằng nhiều nguồn vốn khác nhau.
Cùng với đó, các đơn vị đã hoàn thành nâng cấp, cải tạo 452 đường ngang phòng vệ bằng biển báo thành đường ngang cảnh báo tự động, lắp cần chắn tự động và đường ngang có người gác; hoàn thành 382/566 đường ngang với kinh phí 600 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trong giai đoạn 2014-2020, do khó khăn về vốn, ngân sách Nhà nước không bố trí cho việc đền bù giải tỏa hành lang an toàn đường sắt; cắm mốc hành lang an toàn giao thông đường sắt; xây cầu đường bộ tách khỏi cầu chung đường sắt; xây các cầu trên quốc lộ vượt đường sắt quốc gia. Vì vậy, hầu hết các dự án, công trình an toàn giao thông đường sắt theo Quyết định 994 chưa được triển khai.
Với 184 đường ngang còn lại, Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép kéo dài thời gian thực hiện Kế hoạch lập lại trật tự hành lang an toàn giao thông đường sắt theo Quyết định số 994 đến hết năm 2025 và bố trí kinh phí để tiếp tục triển khai hoàn thành việc sửa chữa, bổ sung đầy đủ hệ thống thông tin, tín hiệu trong kế hoạch.
Để đảm bảo tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác lập lại trật tự hành lang an toàn đường sắt giai đoạn 2021-2025, Bộ GTVT kiến nghị Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ban hành chỉ thị hoặc công điện của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và các địa phương tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả đề án.
Về kinh phí thực hiện, đề nghị các địa phương có đường sắt đi qua ưu tiên bố trí kinh phí từ nguồn ngân sách của địa phương để xây dựng đường gom, hàng rào nhằm xóa bỏ các lối đi tự mở qua đường sắt trên địa bàn hoặc từ nguồn ngân sách Trung ương phân bổ cho địa phương theo từng dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Bộ GTVT cũng kiến nghị Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính thực hiện nhiệm vụ được giao tại Quyết định 358; ưu tiên bố trí nguồn vốn hoạt động kinh tế đường sắt trong năm 2024 và các năm tiếp theo để tiếp tục thực hiện việc nâng cấp, cải tạo, sửa chữa và trang bị đầy đủ hệ thống thông tin, tín hiệu tại các điểm giao cắt giữa đường bộ, đường sắt nhằm đảm bảo thuận lợi cho việc đi lại và đảm bảo an toàn của người dân.
