Kêu gọi từ thiện để giúp đỡ những người gặp khó khăn trong cuộc sống trước nay luôn là những hành động được ủng hộ. Nhưng từ thiện làm sao để có thể rõ ràng, công khai và có uy tín thì không phải là ai cũng làm được.
Trước những lùm xùm về việc từ thiện của giới văn nghệ sĩ trong thời gian gần đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa đưa ra dự thảo về “Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật”.
Dự thảo đề xuất: Người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật phải đặt lợi ích của dân tộc, quốc gia lên trên hết, trước hết, trọng danh dự, đề cao trách nhiệm công dân, trách nhiệm của người hoạt động nghệ thuật; thực hiện đúng các quy định của pháp luật theo tinh thần "thượng tôn pháp luật", tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân; không làm tổn hại uy tín của tập thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác; giữ gìn phẩm chất đạo đức, uy tín, danh dự, tiếp nhận và xử lý thông tin văn minh, hiệu quả phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục và truyền thống văn hóa Việt Nam.
Minh bạch trung thực trong các hoạt động thiện nguyện
Việc các tổ chức, cá nhân, trong đó có những người nổi tiếng, có ảnh hưởng trong xã hội tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện là rất đáng trân trọng. Với ảnh hưởng của mình, sự vào cuộc thông qua việc làm nhân văn, ý nghĩa của họ có khả năng truyền cảm hứng mạnh mẽ đến cộng đồng.
Chủ động minh bạch việc làm từ thiện chính là cách thức để các cá nhân nói trên thể hiện trách nhiệm và nhân cách của mình, đó là: biết tôn trọng, luôn có trách nhiệm với từng đồng tiền quyên góp của người hâm mộ, thể hiện bằng việc chi tiêu đúng người, đúng mục đích, kịp thời với người có hoàn cảnh khó khăn. Sự minh bạch cần minh chứng qua hành động cụ thể chứ không phải là lời nói suông. Niềm tin của công chúng sẽ được xây dựng từ những việc làm như vậy.
Dự thảo cũng đưa ra những quy tắc ứng xử chung như: Đặt lợi ích của dân tộc, quốc gia lên trên hết, trước hết; trọng danh dự, đề cao trách nhiệm công dân, trách nhiệm của người hoạt động nghệ thuật; gương mẫu chấp hành, thượng tôn pháp luật; giữ gìn phẩm chất đạo đức, uy tín, danh dự của người hoạt động nghệ thuật.
Với công chúng, nghệ sĩ phải có sự tôn trọng, lắng nghe, tiếp thu ý kiến đóng góp; ứng xử chân thành, đúng mực, thân thiện và xây dựng hình ảnh đẹp của người hoạt động nghệ thuật. Và đặc biệt là "không lợi dụng niềm tin, tình cảm của công chúng, khán giả để trục lợi cá nhân"
Khi tham gia các hoạt động xã hội khác, nghệ sĩ cần nêu cao tinh thần tương thân tương ái; thực hiện, phối hợp thực hiện hiệu quả các phong trào, hoạt động từ thiện, nhân đạo theo quy định pháp luật; dùng uy tín cá nhân để lan tỏa các giá trị nhân văn.
Phát huy tinh thần tự nguyện, tự giác tham gia các hoạt động xã hội, nêu cao tinh thần tương thân tương ái “thương người như thể thương thân”. Thực hiện, phối hợp thực hiện hiệu quả các phong trào, hoạt động từ thiện, nhân đạo, chăm lo người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội theo quy định pháp luật.
Đặc biệt, nghệ sĩ phải công khai, minh bạch kịp thời khi tham gia các hoạt động xã hội; không lạm dụng danh hiệu, danh xưng, hình ảnh để tư lợi cá nhân. Khi tham gia hoạt động quảng cáo phải đảm bảo truyền đạt thông tin trung thực, đặc biệt là các sản phẩm trong lĩnh vực y tế, giáo dục và môi trường.
 |
Đại Nghĩa, Mỹ Tâm, Quyền Linh là những người đi đầu trong các hoạt động từ thiện |
Đấu tranh chống lại những tư tưởng lệch lạc, những truyền thông bẩn trên mạng xã hội
Dự thảo cũng khuyến khích giới nghệ sĩ dùng các tài khoản mạng xã hội của cá nhân để tương tác, chia sẻ, đăng tải, cung cấp thông tin theo nguồn chính thống có ích cho xã hội và đất nước; bình luận, nhận xét đúng mực, có văn hoá, có trách nhiệm về những vấn đề mà dư luận xã hội quan tâm; trung thực trong phát ngôn, bày tỏ và chia sẻ quan điểm đúng đắn, khách quan.
Không tổ chức, tham gia các hoạt động trái quy định của pháp luật, xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; không thực hành, ủng hộ các hoạt động mê tín dị đoan, gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Ngoài ra, nghệ sĩ tham gia quảng cáo phải đảm bảo truyền đạt thông tin trung thực, chính xác, rõ ràng về cộng dụng, tính năng của sản phẩm, hàng hoá đúng quy định của pháp luật, đặc biệt là các sản phẩm trong lĩnh vực y tế, giáo dục và môi trường.
 |
Từ thiện và truyền thông đi kèm với cách làm việc của các nghệ sĩ |
Trong từng hoạt động và mối quan hệ cụ thể, bộ quy tắc đưa ra những quy tắc riêng. Ví dụ, trong hoạt động nghề nghiệp, người nghệ sĩ cần có khát vọng cống hiến cho sự nghiệp phát triển nghệ thuật, luôn tìm tòi cái mới, cái hay để phản ánh chân thực, sinh động cuộc sống.
Bộ quy tắc yêu cầu nghệ sĩ không được sáng tác, phổ biến, lưu hành, biểu diễn những tác phẩm có nội dung không phù hợp với giá trị đạo đức, văn hóa và truyền thống của dân tộc, gây tác động tiêu cực đến tư tưởng, thẩm mỹ của công chúng.
Quy tắc này được phổ biến đến tất cả những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc đề nghị các cơ quan, tổ chức, cá nhân kịp thời phản ánh về Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng hợp, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung./.
