Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ: Xuất phát từ thực tiễn quản lý, thực trạng thi hành pháp luật và bối cảnh tình hình hiện nay, việc xây dựng Luật Dầu khí (sửa đổi) để thay thế Luật Dầu khí năm 1993, năm 2000, năm 2008 là hết sức cần thiết, nhằm tăng cường hiệu quả, hiệu lực trong quản lý Nhà nước, loại bỏ rào cản, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho nhà đầu tư, góp phần cải thiện mức độ hấp dẫn của môi trường đầu tư trong lĩnh vực dầu khí.
 |
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trình bày Tờ trình. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Quốc hội. |
Theo Bộ trưởng, việc xây dựng dự án Luật phải đáp ứng yêu cầu đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết, gắn với xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn của nền kinh tế nhất là về năng lượng; bảo vệ, khai thác hiệu quả tài nguyên, chủ quyền quốc gia bao gồm cả chủ quyền pháp lý, xây dựng thể chế hội nhập, khẳng định vị thế của Việt Nam là quốc gia có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế; tăng cường năng lực quản lý Nhà nước, đẩy mạnh phân cấp, tránh lợi ích cục bộ của các bộ, các ngành.
Dự thảo Luật gồm 9 chương, 56 điều, kế thừa các điều khoản cơ bản của Luật Dầu khí hiện hành, bảo đảm tính ổn định, liên tục của các hợp đồng dầu khí, hiệp định đã ký kết; bảo đảm tính tương thích, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế.
Nội dung của dự thảo Luật giải quyết 6 nhóm chính sách, cụ thể: Chính sách về bổ sung và hoàn thiện các quy định liên quan đến hợp đồng dầu khí; Chính sách quy định về điều tra cơ bản và dầu khí, trình tự, phê duyệt các bước triển khai hoạt động dầu khí, dự án dầu khí gồm các giai đoạn tìm kiếm thăm dò, khai thác dầu khí; Quy định khung cho việc thực hiện dự án dầu khí theo chuỗi từ tìm kiếm thăm dò, khai thác, vận chuyển, xử lý;
Bên cạnh đó là chính sách về ưu đãi đầu tư và ưu đãi đầu tư đặc biệt đối với dự án dầu khí theo lô dầu khí thông qua hợp đồng dầu khí; Chính sách quy định về công tác kế toán, kiểm toán, quyết toán và xử lý chi phí trong hoạt động dầu khí; Chính sách quy định khung việc cho phép bên thứ ba tiếp cận các cơ sở hạ tầng có sẵn của ngành dầu khí và nghĩa vụ chia sẻ công trình dầu khí, cơ sở hạ tầng sẵn có nhằm sử dụng tối ưu, hiệu quả hệ thống hạ tầng cơ sở sẵn có, tránh lãng phí trong đầu tư.
Hồ sơ dự luật cơ bản bảo đảm theo yêu cầu
Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Dầu khí (sửa đổi) để đáp ứng yêu cầu như Tờ trình của Chính phủ đã nêu. Các nội dung của dự thảo Luật cơ bản phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.
Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo cần báo cáo thêm về việc nội luật hóa các quy định tại các điều ước quốc tế song phương trực tiếp điều chỉnh lĩnh vực dầu khí, bảo đảm đáp ứng yêu cầu quy định của Luật Điều ước quốc tế.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Quốc hội. |
Các tài liệu trong hồ sơ cơ bản bảo đảm theo yêu cầu quy định tại Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Để có thêm cơ sở nghiên cứu, đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét các quy định tại dự thảo Luật, Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung nội dung đánh giá tác động cụ thể đối với những quy định mới tại dự thảo Luật so với quy định hiện hành của pháp luật.
Đồng thời, để bảo đảm nội dung lớn thuộc phạm vi điều chỉnh của dự án Luật là "điều tra cơ bản về dầu khí" và "hoạt động dầu khí", Ủy ban Kinh tế đề nghị thiết kế lại Chương IV thành Chương quy định về "hoạt động dầu khí". Bên cạnh đó, đề nghị nghiên cứu bổ sung Chương về lựa chọn nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí (nhà đầu tư dầu khí).
Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định về trường hợp các bên không thỏa thuận được về việc chia sẻ sử dụng công trình dầu khí, cơ sở hạ tầng sẵn có; nghiên cứu bổ sung quy định về bảo đảm quốc phòng, an ninh, xử lý sự cố dầu khí; cụ thể hóa tối đa tại dự thảo Luật những nội dung đã được kiểm nghiệm và áp dụng ổn định trong thực tiễn, bảo đảm hiệu lực thi hành ngay của Luật.
Đảm bảo mối quan hệ của Luật Dầu khí (sửa đổi) với các luật hiện hành có liên quan
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng, một trong những vấn đề lớn của dự án Luật cần xử lý đó là mối quan hệ của Luật Dầu khí với các luật có liên quan như: Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu... Bởi thực tế, trong các luật hiện hành đã có quy định điều chỉnh, như Luật Đầu tư năm 2020 đã có những điều khoản quy định về dầu khí. Do đó, ban soạn thảo cần rà soát, xử lý, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại Phiên họp. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Quốc hội. |
Liên quan đến quản lý Nhà nước về dầu khí, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị rà soát, chỉ quy định nội dung đặc thù, thực sự cần thiết đối với các bộ, ngành; cần bảo đảm quyền chủ động trong phân công, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ theo quy định, không quy định lại các thẩm quyền đã được quy định trong các điều cụ thể khác, đồng thời bảo đảm phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều 8 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
 |
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho ý kiến tại Phiên họp |
Cho ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chỉ rõ, thiết kế các điều khoản về điều tra cơ bản dầu khí còn tương đối mờ nhạt. Cụ thể, tại Chương II chỉ có 3 điều quy định điều tra cơ bản về dầu khí gồm: Nội dung điều tra cơ bản về dầu khí; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí; tổ chức thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí.
Nhấn mạnh điều tra cơ bản là một trong lĩnh vực quan trọng đối với vấn đề dầu khí, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng về nội hàm, bản chất của điều tra cơ bản, quy định chặt chẽ và toàn diện hơn đối với nội dung này.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu ý kiến để hoàn thiện hồ sơ dự án Luật theo hướng tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ các chủ trương lớn của Đảng về định hướng phát triển của ngành dầu khí; tăng cường phân công, phân cấp quản lý Nhà nước từ trung ương đến địa phương, đảm bảo hiệu lực, tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế trong lĩnh vực dầu khí; xây dựng cơ chế đặc thù thu hút đầu tư nước ngoài phát triển ngành dầu khí trong nước; tạo điều kiện khai thác các dạng năng lượng mới trong lĩnh vực dầu khí.
 |
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Quốc hội. |
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, các quy định của luật phải thống nhất về nguyên tắc xuyên suốt là phát triển kinh tế gắn với bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của quốc gia trên biển, phù hợp với luật pháp quốc tế, đảm bảo an toàn cho người, tài sản của các nhà đầu tư cũng như các quyền lợi chính đáng của họ, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia Việt Nam và tuân thủ pháp luật Việt Nam.
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của các cơ quan thẩm tra để hoàn chỉnh hồ sơ Dự án Luật; đề nghị Ủy ban Kinh tế hoàn thiện báo cáo thẩm tra để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 3.
