Phát biểu tại hội nghị, ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) nhận định, hiệp định CPTPP là FTA thế hệ mới đầu tiên mà Việt Nam tham gia với những cam kết sâu rộng, trải dài trên nhiều lĩnh vực. Tham gia CPTPP là cơ hội để Việt Nam tiếp tục hoàn thiện thể chế; hỗ trợ tiến trình đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế; giúp Việt Nam có thêm cơ hội để hoàn thiện môi trường kinh doanh theo hướng thông thoáng, minh bạch và dễ dự đoán hơn, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế tiên tiến
Theo thống kê của Vụ Chính sách thương mại đa biên, sau 3 năm thực thi, các doanh nghiệp Việt Nam đã khai thác có hiệu quả cơ hội tại thị trường CPTPP và đạt được những kết quả tích cực.
Cụ thể, năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các nước thành viên CPTPP đạt khoảng 45,7 tỷ USD, tăng 18,1% so với năm 2020. Ngược lại, tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ các nước thành viên CPTPP đạt khoảng 45,5 tỷ USD, tăng khoảng 37,6% so với năm 2020.
Trong 10 tháng đầu năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với các nước thành viên CPTPP đạt 88,1 tỷ USD, tăng khoảng 19,2% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu các nước thành viên đạt 45,1 tỷ USD, tăng 22,1% so với cùng kỳ; kim ngạch nhập khẩu ước đạt 43 tỷ USD, tăng khoảng 16,26% so với cùng kỳ.
Xuất nhập khẩu sang Canada và Mexico (trước CPTPP, Việt Nam chưa có FTA với hai thị trường này) ghi nhận kim ngạch tăng trưởng ấn tượng với lần lượt ước đạt 6 tỷ USD (tăng 24,1%) và ước đạt 4,6 tỷ USD (tăng 9,9%).
Theo ông Lương Hoàng Thái, để đạt được kết quả như trên, thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành đã chủ động, tích cực triển khai nhiều biện pháp. Bao gồm, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để thực thi CPTPP; tăng cường phổ biến, tuyên truyền nhiều hình thức đa dạng, phong phú; tích cực trao đổi với các nước thành viên CPTPP để kịp thời xử lý những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực thi.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng chủ động phối hợp với các Bộ, ngành và với các nước thành viên trong trao đổi về việc mở rộng hiệp định CPTPP khi thời gian gần đây, một số nền kinh tế đã chính thức nộp đơn xin gia nhập bao gồm Anh, Trung Quốc, Ecuador, Costa Rica và Uruguay…
Còn nhiều khó khăn cho doanh nghiệp khi tận dụng CPTPP
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được thì vẫn còn nhiều hạn chế mà doanh nghiệp Việt vẫn cần khắc phục để tận dụng CPTPP hiệu quả hơn.
Kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng Việt Nam sang thị trường các nước thành viên có tỷ lệ tận dụng tích cực nhưng giá trị mặt hàng còn khiêm tốn, tỷ lệ thị phần tại các thị trường này chưa tương xứng với tiềm năng của Việt Nam.
Cơ hội tận dụng ưu đãi từ hiệp định chưa thực sự cân bằng giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI. Còn nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam chưa giải quyết được những vướng mắc về quy tắc xuất xứ để được hưởng ưu đãi thuế của hiệp định. Nhận thức về CPTPP của một bộ phận cán bộ, doanh nghiệp vẫn còn hạn chế và còn chưa thực sự chủ động trong việc tìm hiểu và tận dụng cơ hội từ hiệp định.
Trưởng phòng châu Mỹ - Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ (Bộ Công Thương) Bùi Tuấn Hoàn cho biết, đối với thị trường châu Mỹ (bao gồm Canada và Mexico), khó khăn cho doanh nghiệp là khoảng cách địa lý xa xôi, kéo theo chi phí logistics và chi phí vận tải gia tăng. Trong khi đó, châu Mỹ cũng là một thị trường đòi hỏi cao về chất lượng sản phẩm, an toàn vệ sinh thực phẩm và sử dụng lao động trong sản xuất.
Trước tình hình trên, ông Lương Hoàng Thái cho rằng, bước sang năm 2023, trong bối cảnh thế giới sẽ tiếp tục biến động ở thị trường hàng hóa tài chính – tiền tệ, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung giải quyết những khó khăn trên.
Từ đó, để hiệp định CPTPP sẽ tiếp tục là động lực cho tăng trưởng xuất khẩu tương xứng với tiềm năng của Việt Nam, tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt trong sự cân bằng với các doanh nghiệp FDI, góp phần định vị thương hiệu sản phẩm Việt trên thị trường quốc tế.
