Một nhân viên nhà hàng ở New York cho biết cô đã trả gấp đôi giá bán lẻ để mua lại một bộ xét nghiệm nhanh từ một người quen. Một bà mẹ ở Missouri cho biết cô ấy đang giữ lại hai bộ test nhanh cuối cùng để đề phòng trường hợp con mình có triệu chứng.
Một phụ huynh khác đã để con mình ở nhà thay vì đến trường, nơi yêu cầu test nhanh Covid-19 trước khi đi học trở lại sau kỳ nghỉ. Cô cho biết, mức giá 80 USD cho một bộ test nhanh mà cô thấy rao bán trong các nhóm cộng đồng trực tuyến là quá cao.
Lúc này, mỗi bộ kit test nhanh BinaxNOW - bao gồm hai que thử - trên các thị trường trực tuyến tại Mỹ có giá 75 USD, gấp ba lần mức giá của chúng tại nhiều nhà bán lẻ lớn.
Trong một tuyên bố vào tháng 12/2021 nhằm cảnh báo tình trạng thổi giá, Tổng chưởng lý New York Letitia James cho biết một bộ hai que test có giá từ 14-25 USD đang được rao bán lên tới 70 USD/bộ.
Bình luận trên Twitter về bộ test nhanh có giá cao, nhà dịch tễ học và kinh tế học y tế Eric Feigl-Ding nhận mạnh rằng: “Mối nguy hiểm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe là bất kỳ sản phẩm nào có khả năng cứu người đều có thể bị thổi giá”, bởi vì hầu hết mọi người sẽ trả bất cứ giá nào để cứu mạng sống cho người thân.
Tuyệt vọng kiếm tìm kit test nhanh
Tâm lý tuyệt vọng của người Mỹ càng gia tăng khi các ca mắc Covid-19 ngày ngày đạt mức cao kỷ lục, góp phần tạo ra hàng dài người xếp hàng tại các cơ sở xét nghiệm và đẩy nhu cầu về bộ dụng cụ test nhanh tại nhà tăng vọt.
 |
Một bộ kit xét nghiệm nhanh được bán tại Mỹ. Ảnh: AFP |
Mặc dù các khuyến nghị cập nhật từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) không kêu gọi mọi người cần có kết quả xét nghiệm âm tính trước khi quay trở lại công việc sau, nhưng một số chủ lao động vẫn yêu cầu công nhân của họ phải thực hiện bước này, từ đó góp phần làm tăng thêm nhu cầu.
Đồng thời, các bậc cha mẹ cho biết họ đang muốn mua kit test vì lo ngại về việc con mình bị mắc Covid-19 tại trường học. Chính phủ Mỹ hiện vẫn chủ yếu để cho thị trường tư nhân tự do sản xuất và bán các bộ xét nghiệm, với số lượng bộ test bán ra không nhiều.
Tình hình đã khiến một số người phải đi theo những cách thức khác thường để có được các bộ test. Người nhân viên tại nhà hàng ở New York nói trên cho biết cô và các đồng nghiệp của mình gần đây đã trả 180 USD cho bốn bộ kit test nhanh sau khi phát hiện tiếp xúc gần với F0. Cô đã phải mua lại các bộ test từ một người được phát miễn phí từ chỗ làm. Mặc dù có cảm giác như bị lừa, nhưng cô vẫn phải mua do đang cần.
Melanie Gall, một nhạc sĩ ở New York, cho biết gần đây cô đã trả 37 USD tại một hiệu thuốc bán lẻ cho một bộ hai que test (giá trước đây của chúng là 24 USD). Trước đó, Gall đã phải khéo léo nói chuyện để được thêm vào danh sách những khách hàng mà nơi này sẽ liên hệ nếu hàng về.
Gall cho biết cách duy nhất để làm việc an toàn trong phòng thu với các nhạc sĩ khác là phải thường xuyên làm test nhanh. Tình hình tại Mỹ đang phức tạp do biến chủng Omicron lây lan nhanh. “Chúng (kit test nhanh) rất sẵn có ở London (Anh). Vậy mà chúng tôi không nghĩ đến việc dự trữ chúng”, cô nói.
Thị trường không thể đoán trước
Mức độ khan hiếm tương đối của bộ test nhanh ở Mỹ đang đối lập hoàn toàn so với tình hình ở một số nước châu Âu, nơi chúng miễn phí và dễ kiếm.
Amesh Adalja, học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế, Đại học Johns Hopkins (Mỹ) cho biết: “Ở nhiều quốc gia khác, các bộ test nhanh tại nhà phổ biến hơn nhiều, nhãn hiệu đa dạng hơn và chi phí cũng thấp hơn. Các bộ test càng có giá cả phải chăng và dễ kiếm hơn thì dân chúng sẽ càng được sử dụng thường xuyên hơn”.
 |
Cư dân Mỹ đứng xếp hàng chờ xét nghiệm PCR tại Washington DC, Mỹ hôm 5/1/2021. Ảnh: Bloomberg |
Trong tháng 12/2021, Tổng thống Joe Biden cho biết 500 triệu bộ test nhanh miễn phí tại nhà sẽ được gửi đến tận nhà người dân, nhưng chúng vẫn chưa xuất hiện. Chính quyền Mỹ trước đó đã ký thỏa thuận với các chuỗi bán lẻ lớn như Walmart và Kroger để bán các bộ test nhanh với giá thấp hơn, nhưng thỏa thuận này vừa hết hạn.
Một số thành phố phát miễn phí các bộ test nhanh nhưng nguồn cung này nhanh chóng cạn kiệt. Vì thế, ít nhất là trong thời điểm hiện tại, người tiêu dùng Mỹ vẫn phải đối mặt với một thị trường bất ổn và giá cả sẽ tiếp tục tăng cao, vượt quá túi tiền.
Nhà bán lẻ thiết bị y tế trực tuyến WeShield, đơn vị đang bán bộ kit BinaxNOW với giá khoảng 50 USD, cho biết rằng các nhà cung cấp của họ gần đây đã tăng giá hơn 100% do nguồn cung quá khan hiếm.
“Chúng tôi phải đưa ra quyết định hoặc là không bán bất kỳ bộ test nhanh nào, hoặc chấp nhận bán với mức lỗ lớn có thể gây phá sản, hoặc bán các với giá thị trường và để khách hàng tự lựa chọn xem họ có muốn mua hay không”, Giám đốc điều hành Michael Sinensky của WeShield cho biết.
“Chúng tôi luôn có hàng và phải liên tục điều chỉnh giá cả lên hoặc xuống dựa trên tình trạng sẵn có và mức giá mà chúng tôi phải trả”, ông nói thêm.
Mặc dù các bộ test được coi là một khoản chi phí y tế đủ điều kiện có thể được thanh toán thông qua bảo hiểm, nhưng người dân sẽ không nhận được tiền hoàn trả nếu mua lại chúng từ người khác.
Bên cạnh đó, hiện chưa rõ những người mua kit test nhanh không có kê đơn như bà Gall có thể được hoàn lại tiền thông qua bảo hiểm tư nhân hay không. Nhà Trắng cho biết sẽ có hướng dẫn về điều đó trong tháng này.
Các công ty như WeShield thừa nhận rằng việc bổ sung thêm nhiều bộ test nhanh, cho dù chúng đến từ Nhà Trắng hay do các công ty tư nhân tăng cường sản xuất, sẽ giảm bớt áp lực nguồn cung và hạ nhiệt giá cả. Nước Mỹ đã có bước tiến ban đầu. Chính quyền Biden tuần này đã công bố chi hơn 200 triệu USD cho việc xét nghiệm, cao hơn nhiều so với mức khoảng 50 triệu USD/tháng trong tháng 9.
Về phần mình, Abbott Laboratories, nhà sản xuất bộ kit BinaxNOW, cho biết họ đang sản xuất 70 triệu bộ test nhanh mỗi tháng và có kế hoạch vượt qua con số này trong thời gian tới.
