Doanh nghiệp 3 thế hệ
Đến nay, Tập đoàn Sơn Kim đã được phát triển qua ba thế hệ, trong đó doanh nhân Nguyễn Thị Sơn thuộc thế hệ thứ hai đang đóng vai trò quan trọng. Bố mẹ bà Sơn là người đặt nền móng hình thành tập đoàn bằng việc kinh doanh ngành vải sợi, với cơ sở may quần áo mang thương hiệu Đại Thành, bán sỉ ở các chợ Sài Gòn và xuất ra các tỉnh miền Trung…
Năm 1978, cơ sở sản xuất này trở thành Hợp tác xã Đại Thành, chuyên cung cấp hàng may mặc cho hệ thống thương nghiệp quốc doanh và hệ thống hợp tác xã mua bán (thương nghiệp tập thể).
Bản thân bà Sơn từng giữ chức vụ quản lý tại Legamex - công ty may mặc lớn nhất Việt Nam những năm 80 của thế kỷ trước. Tuy nhiên, sau khi Legamex cổ phần hoá và nhiều biến cố xảy ra, bà Sơn chuyển về Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và giữ vai trò Hiệu trưởng trường Cán bộ quản lý doanh nghiệp; đồng thời phát triển công việc kinh doanh của gia đình.
Từ may mặc đến bán lẻ, bất động sản
Sau đó, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Sơn Kim được thành lập năm 1993, khi ông Nguyễn Hoàng Tuấn - con trai cả của bà Sơn du học nước ngoài về, với 3 lĩnh vực đầu tư chính là sản xuất, bán lẻ và bất động sản. Sau đó, Sơn Kim được chia thành hai mũi nhọn chủ lực là SonKim Retail (bán lẻ) và SonKim Land (bất động sản).
Với lĩnh vực bán lẻ, Sơn Kim bắt đầu gây dựng tên tuổi với thương hiệu thời trang nội y VERA (từ năm 1997). Năm 2017, công ty liên kết với Tập đoàn GS của Hàn Quốc mở chuỗi cửa hàng tiện lợi GS Retail ở Việt Nam; hợp tác với thương hiệu nổi tiếng thế giới trong ngành F&B là Pourcel Château (Pháp) mở nhà hàng Jardin des Sens (đẳng cấp ba sao Michelin) đầu tiên tại TP HCM.
Từ đó đến nay, SonKim Retail liên tục mở rộng các lĩnh vực kinh doanh như hợp tác với thương hiệu Nhật Bản Watami mở thương hiệu Watami Japanese Dining và Kyo Watami Grill & Sushi; sản xuất các sản phẩm nhãn hiệu riêng thông qua GS25 và tận dụng cơ hội xuất khẩu; gia nhập phân khúc chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp với việc thành lập HealthSpa…
Mới đây nhất, SonKim Retail còn ký kết hợp tác với Tập đoàn KIDO cùng đầu tư phát triển mảng bán lẻ; sản xuất, kinh doanh hàng tiêu dùng thiết yếu và xuất khẩu thực phẩm.
 |
SonKim Retail phát triển chuỗi cửa hàng GS25 tại Việt Nam. |
Còn với SonKim Land, từ cuối những năm 90, Sơn Kim đã bắt đầu chú trọng phát triển bất động sản song song với mảng thời trang. Nữ doanh nhân Nguyễn Thị Sơn chính là người đi đầu trong việc liên doanh với đối tác Hong Kong để xây dựng khu căn hộ cao cấp cho thuê đầu tiên tại TP HCM vào năm 1996. Sau đó, doanh nghiệp còn hợp tác với các đối tác nước ngoài lớn như Hamon Developments, Bankinvest… để phát triển các dự án.
Về việc chọn hợp tác với đối tác nước ngoài, bà Sơn từng tiết lộ tại Diễn đàn “Quản trị doanh nghiệp gia đình Việt Nam” do TheLEADER tổ chức năm 2019: “Khi con trai tôi xin làm dự án nhà ở cao tầng, mẹ tôi nói, con nên tìm đối tác nước ngoài chuyên nghiệp về bất động sản vì hai lẽ: Một là họ có vốn lớn, họ sẽ chia sẻ rủi ro thị trường với con, thị trường bất động sản lên xuống thất thường lắm. Hai là người nước ngoài có chuyên môn, kinh nghiệm về xây dựng nhà cao tầng… chừng nào con tìm được đối tác tốt thì bà đồng ý cho làm.
Một quỹ tài chính Nhật Bản sau khi làm việc với con trai tôi đã đến thăm gia đình và gặp mẹ tôi, sau đó họ quyết định đầu tư vào Sonkim Land. Mẹ tôi mất năm 2015 thọ 85 tuổi. Những lời nói cuối đời của bà được con trai tôi thực hiện, đó là cao ốc The Nassim”.
Ngoài The Nassim, SonKim Land còn được biết đến với các dự án Gateway Thảo điền, Indochine Park Tower,... Nổi bật nhất trong số đó là khu villa trên cao đẳng cấp dành cho giới thượng lưu Serenity Sky Villa.
Tuy nhiên, một số dự án của Sơn Kim cũng vướng phải lùm xùm, như Gateway Thảo Điền dính tới tranh chấp trong công tác thu hồi đất giải tỏa mặt bằng dự án năm 2015, thậm chí còn dính kiện tụng trong một thời gian dài. Dự án The Nassim bị người dân phản ánh việc xe chở vật liệu quá tải phá nát đường số 11, phường Thảo Điền, quận 2. Dự án Serenity Sky Villas cũng vướng lùm xùm về việc môi giới rao bán căn hộ trái phép.
Vợ chồng trưởng nữ làm chủ công ty sản xuất vaccine
Ngoài 2 lĩnh vực trên, Sơn Kim Group có mối quan hệ mật thiết với Công ty CP Công nghệ sinh học dược Nanogen (Công ty Nanogen) - doanh nghiệp nghiên cứu và sản xuất vaccine ngừa Covid-19. Vào thời điểm thành lập doanh nghiệp này, vợ chồng doanh nhân Hồ Nhân, bà Nguyễn Thị Hồng Vân là hai cổ đông lớn nhất với 70% và 25% vốn điều lệ. Bà Vân chính là con gái trưởng của doanh nhân Nguyễn Thị Sơn.
 |
Ngoài lĩnh vực chuyên môn, Tiến sĩ Hồ Nhân (giữa) còn có kinh nghiệm tài chính, từng là thành viên HĐQT Công ty Chứng khoán VinaSecurities. |
Đến tháng 5/2019, vốn điều lệ của Nanogen là 715 tỷ đồng, trong đó các cổ đông nước ngoài nắm giữ số cổ phần lên đến gần 25,7%. Tháng 3/2021, Nanogen tiếp tục tăng vốn từ 715 tỷ đồng lên 806,25 tỷ đồng. Cơ cấu cổ đông của doanh nghiệp cũng có sự biến động.
Lúc này, danh sách cổ đông sáng lập chỉ còn 2 cá nhân là vợ chồng ông Hồ Nhân và bà Nguyễn Thị Hồng Vân. Trong đó, ông Nhân sở hữu xấp xỉ 59,6% cổ phần với giá trị vốn góp 480,52 tỷ đồng. Bà Vân đóng góp 117,8 tỷ đồng và chiếm tỷ lệ 14,61% vốn điều lệ. Cổ đông nước ngoài có 9 tổ chức, cá nhân, trong đó Công ty Cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam nắm 0,2% vốn điều lệ.
Đáng chú ý, theo cập nhật mới nhất trên Cổng thông tin quốc gia về doanh nghiệp vào ngày 29/12/2021, người đại diện theo pháp luật của Nanogen đã chuyển từ ông Hồ Nhân sang bà Nguyễn Thị Hồng Vân. Đồng thời, chức danh Tổng Giám đốc vốn do ông Hồ Nhân kiêm nhiệm cũng đã được chuyển giao cho bà Vân. Như vậy, bà Vân hiện là Tổng Giám đốc kiêm người đại diện theo pháp luật của Nanogen.
