Tháng 5/2023 xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 331 triệu USD, giảm 28% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022, là tháng thứ 5 liên tiếp sụt giảm về kim ngạch trong năm 2023. Điểm tích cực trong bức tranh này là con số giảm đã thấp hơn so với mức -33% ghi nhận trong tháng 4.
5 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 1,2 tỷ USD, giảm 34% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong cơ cấu xuất khẩu tôm của Việt Nam, theo số liệu từ Hiệp hội Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm chân trắng đạt 901 triệu USD, giảm 34%; xuất khẩu tôm sú đạt 178 triệu USD, giảm 29% và tôm khác với 139 triệu USD, giảm 40%.
Tại các thị trường, 5 tháng đầu năm 2023, Mỹ là thị trường nhập khẩu tôm chân trắng lớn nhất với 196 triệu USD, đứng sau là Nhật Bản với 120 triệu USD; Trung Quốc & Hong Kong với 114 triệu USD; Hàn Quốc với 114 triệu USD và Australia với 83 triệu USD.
Đối với tôm sú, Trung Quốc & Hong Kong là thị trường nhập khẩu tôm sú lớn nhất của Việt Nam. Đứng sau là Nhật Bản với 35 triệu USD; Mỹ với 22 triệu USD; Đài Loan (Trung Quốc) với 12 triệu USD, Thụy Sỹ với 9 triệu USD.
Nhìn chung, ngành tôm Việt Nam vẫn đang trong thời kỳ ảm đạm khi phải đối mặt với áp lực lớn từ thị trường như suy thoái kinh tế toàn cầu, sức mua giảm, giá tôm giảm do dư cung, thị trường ngày càng đặt ra yêu cầu cao về sản phẩm (sản phẩm sạch, truy xuất nguồn gốc, mô hình bền vững…).
Mặt khác, so với các thị trường đối thủ, ngành tôm Việt vẫn còn nhiều hạn chế. Tại Hội nghị toàn thể hội viên năm 2023 hồi giữa tháng 6 của VASEP, ông Lê Văn Quang – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn thủy sản Minh Phú (UPCoM: MPC) cho biết, so sánh giá thành sản xuất tôm giữa 3 đối thủ cạnh tranh là Việt Nam, Ecuador, Ấn Độ thì giá thành tôm nuôi của Việt Nam (4,8-5 USD/kg) cao gấp đôi so với Ecuador (2,3-2,4 USD/kg) và hơn 30% so với tôm Ấn Độ (3,4-3,8 USD/kg).
Tỷ lệ thành công của tôm Việt Nam đạt dưới 40%, thấp hơn so với Ecuador (90%) và Ấn Độ (60-70%). Nguyên nhân chủ yếu do tôm Việt trong nuôi thương phẩm đạt thấp do chưa chủ động chọn giống và sản xuất tôm giống có sức chống chịu tốt
Về mật độ nuôi, tôm nuôi tại Việt Nam có mật độ cao hơn so với sức tải sinh thái và khả năng quản lý ao, dẫn tới rủi ro lớn. Cụ thể, tôm nuôi Việt Nam có mật độ lên tới 250-500 con/m2, trong khi đó Ấn Độ là 60 con/m2 và Ecuador là 20-30 con/m2.
Tỷ lệ sống của tôm Việt Nam trong nuôi thương phẩm đạt thấp do chưa chủ động chọn giống và sản xuất tôm giống có sức chống chịu tốt với điều kiện bất lợi của môi trường.
Giá các nguyên vật liệu thiết yếu phục vụ nuôi tôm tại Việt Nam (thức ăn, tôm giống, vi sinh, vôi khoáng, hóa chất, phụ gia, điện…) cao hơn thực tế khi đến tay người nuôi tôm.
