Phát biểu tại Diễn đàn thương mại Việt Nam - EU 2021 ngày 27/10, ông Alain Cany, Chủ tịch EuroCham nhận định EVFTA đã mở ra một kỷ nguyên mới cho thương mại Việt Nam - EU thông qua dỡ bỏ dần các mức thuế quan và thúc đẩy mở cửa thị trường song phương. Trong thời gian thực hiện kéo dài 1 thập kỷ, hiệp định này sẽ loại bỏ gần như 99% thuế quan và rào cản thương mại, thúc đẩy Việt Nam tiến gần đến các tiêu chuẩn quốc tế về thương mại và đầu tư.
“Ngay cả trong bối cảnh đại dịch lan rộng ra toàn cầu, EVFTA đã đạt được những mục tiêu đúng như kỳ vọng" - ông Alain Cany nhấn mạnh.
Về thương mại, xuất khẩu từ Việt Nam sang EU tăng 11,3% trong 12 tháng đầu tiên hiệp định có hiệu lực, với tổng kim ngạch 38,5 tỷ USD, theo số liệu từ Chính phủ. Một số ngành hưởng lợi lớn nhất bao gồm điện tử, giày dép, quần áo, đồ nội thất, thủy hải sản và cà phê xuất khẩu của châu Âu sang Việt Nam tăng 12,4% so với cùng kỳ, đạt 16,2 tỷ USD.
Về đầu tư, tính đến tháng 9/2021, 26 quốc gia thành viên EU đã đầu tư hơn 22 tỷ USD vào 160 dự án trên khắp Việt Nam, chiếm khoảng 5,5% tổng số vốn đầu tư nước ngoài đăng ký.
 |
Nguồn: Bộ Công Thương |
Đồng quan điểm với Chủ tịch EuroCham Alain Cany, Đại sứ Giorgio Aliberti, Trưởng Phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam nhận định hiệp định EVFTA đang mang lại lợi ích trực tiếp cho doanh nghiệp hai bên thông qua cắt giảm thuế quan ngay lập tức.
Lợi ích này thể hiện trong những con số lạc quan về kim ngạch thương mại và đầu tư. Một số mặt hàng cụ thể chứng kiến kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam vào EU tăng đột biến như thủy sản (+18,6%), cao su (+57%) hay trái cây (+12,5%).
 |
Nguồn: Bộ Công Thương |
Tiềm năng song hành cùng thách thức
Bên cạnh những kết quả tích cực kể trên, việc thực thi hiệp định EVFTA vẫn còn đối diện nhiều thách thức đáng kể.
Về đầu tư, với tổng vốn đầu tư lũy kế đạt gần 22,5 tỷ USD và tổng số dự án FDI đạt 2.230, không thể phủ nhận EU là một đối tác FDI quan trọng của Việt Nam. Tuy nhiên, Đại sứ Giorgio Aliberti cho rằng những con số này chưa phản ánh đúng vị thế và tiềm năng dòng vốn cũng như khả năng phát triển công nghệ đổi mới từ EU.
"Chìa khóa cho câu hỏi làm thế nào để thu hút thêm đầu tư từ châu Âu nằm ở ba yếu tố: một là cải cách quy định, thể chế tại thị trường Việt Nam, hai là thúc đẩy thương mại song phương, ba là xây dựng hoàn thiện khung pháp lý về quyền người lao động, bảo vệ môi trường và mục tiêu trung hòa khí thải carbon” - Đại sứ Giorgio Aliberti.
Theo ông Aliberti, các nhà đầu tư EU có quyền lựa chọn địa điểm đầu tư không chỉ giới hạn ở Đông Nam Á mà còn trên toàn thế giới. Mỗi nhà đầu tư có kinh nghiệm trong việc lựa chọn điểm đầu tư để hoàn thiện chuỗi giá trị toàn cầu của riêng họ. Nếu chỉ so sánh Việt Nam với một số quốc gia láng giềng châu Á là chưa đủ.
Do đó, Việt Nam không nên phụ thuộc vào sự lựa chọn từ phía nhà đầu tư EU, mà cần chủ động cải cách thể chế, hiện đại hóa khuôn khổ lập pháp, lắng nghe ý kiến doanh nghiệp hai bên, tạo ra một môi trường thương mại - đầu tư lành mạnh, minh bạch để tăng cường sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư EU nói riêng và quốc tế nói chung.
Về thương mại, theo Chủ tịch EuroCham Alain Cany, mặc dù lộ trình dỡ bỏ thuế quan đang được thực thi đúng như kế hoạch đã đặt ra, nhưng một số rào cản thương mại song phương vẫn còn tồn tại.
“Việt Nam cần phải coi cạnh tranh như một khía cạnh tích cực của các FTA. Cạnh tranh là động lực tuyệt vời thúc đẩy sự đổi mới, cải thiện tiêu chuẩn chất lượng và tính hiệu quả. Nói cách khác, tăng cường kim ngạch thương mại với các đối tác EU là con đường đưa doanh nghiệp Việt Nam nâng cao trình độ sản xuất và chất lượng sản phẩm, tăng tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế” - Chủ tịch EuroCham Alain Cany.
Phía EuroCham cho rằng bên cạnh hợp tác để xúc tiến thương mại trong điều kiện bình thường mới, yếu tố cạnh tranh là cần thiết để doanh nghiệp song phương cải thiện chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh, qua đó nâng cao sức hút trên thị trường toàn cầu rộng mở.
Đồng thời, EuroCham khẳng định triển vọng kinh tế, thương mại Việt Nam - EU là vô cùng sáng sủa nếu hai bên hợp tác khai thác tối đa tiềm năng của EVFTA cũng như giải quyết được các thách thức trong đầu tư, kinh doanh và thích nghi với điều kiện bình thường mới. Việc thúc đẩy doanh nghiệp hai bên hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan và đặc quyền tiếp cận thị trường đồng nghĩa với mang lại lợi ích cho người tiêu dùng song phương.
