Trong 10 ngày qua, bình quân giá dầu thô trên thị trường thế giới ở dưới 110 USD một thùng, có thời điểm giảm về dưới 100 USD/thùng.
Còn thời điểm tháng ba, giá gần sát ngưỡng 120 USD/thùng, có thời điểm Brent đạt 139,13 USD/thùng và WTI đạt 130,50 USD/thùng, nhưng giá bán lẻ thời điểm đó vẫn thấp hơn hiện nay 160 đồng/lít (RON 95).
Liên Bộ Công thương - Tài chính lý giải việc tăng giá xăng dầu trong bối cảnh giá dầu thế giới hạ nhiệt là vì trên thực tế, giá bán lẻ xăng dầu trong nước dựa trên giá thành phẩm xăng dầu trên thị trường Singapore (giá Platt), không tính theo giá dầu thô như Brent hay WTI.
Để có sản phẩm là xăng dầu thành phẩm, dầu thô cần trải qua quá trình lọc. Mỗi thùng dầu thô có dung tích gần 159 lít, sau qua quá trình lọc hoá sẽ cho khoảng 76 lít xăng, còn lại là các sản phẩm dầu diesel, dầu hỏa, mazut....Tức là, sản lượng xăng chỉ tương đương 50% lượng dầu thô ban đầu.
Theo dữ liệu từ Bộ Công thương, bình quân giá thành phẩm xăng dầu thế giới giữa kỳ điều hành giá ngày 11/5/2022 và kỳ điều hành ngày 4/5/2022 là 136,968 USD/thùng xăng RON92 dùng để pha chế xăng E5RON92; 141,098 USD/thùng xăng RON 95.
Trong khi, mức giá này tại kỳ điều hành ngày 11/3 (thời điểm giá dầu thô lập đỉnh) là 132,251 USD/thùng xăng RON92 dùng để pha chế xăng E5RON92; 135,750 USD/thùng xăng RON95.
Như vậy, dù giá thô giảm hơn nhiều so với thời điểm đỉnh tháng 3, nhưng giá xăng dầu thành phẩm cao hơn chính là nguyên nhân khiến giá xăng dầu trong nước tăng nóng.
Liên Bộ Công thương - Tài chính cho biết, nếu không được giảm thuế bảo vệ môi trường thì giá bán lẻ xăng có thể tăng từ 3.300-3.500 đồng/lít. Tức là, giá xăng RON 95 sẽ lên hơn 32.000 đồng/lít, còn E5 RON 92 gần 31.000 đồng/lít.
Từ ngày 1/4, thuế môi trường giảm 50% (tương ứng 2.000 đồng) trên mỗi lít xăng, nhưng giá xăng dầu trong nước vẫn tăng cao do giá dầu thế giới biến động khó lường. Hiện giá xăng đã tiến sát 30.000 đồng/lít, mức cao kỷ lục từ trước đến nay.
Ngoài việc "cõng" 4 sắc thuế gồm thuế nhập khẩu 10%, thuế tiêu thụ đặc biệt 10%, VAT 10% theo giá bán và thuế bảo vệ môi trường 2.000 đồng/lít, mỗi lít xăng phải cộng thêm chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức (300 đồng/lít), mức trích lập quỹ bình ổn (300 đồng/lít) và lợi nhuận của doanh nghiệp.
Một điểm nữa khiến giá xăng lần này lập đỉnh là do liên Bộ trích lập Quỹ BOG, nhưng không chi Quỹ. Còn kỳ điều hành tháng 3 lại không trích lập Quỹ BOG và tăng mạnh mức chi Quỹ BOG.
Đại diện Bộ Công Thương cho biết, việc sử dụng công cụ Quỹ BOG linh hoạt, hợp lý nhằm vừa hạn chế mức tăng của giá xăng dầu trong nước vừa bảo đảm duy trì Quỹ BOG để có dư địa điều hành giá xăng dầu trong giai đoạn tới, trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới từ nay đến cuối năm được dự báo còn diễn biến phức tạp, khó lường.
