Nhiều vấn đề còn tồn đọng tại ngân hàng, công ty bảo hiểm
Trong báo cáo trình lên Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước cho biết, trong năm 2021, đơn vị này đã thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính, các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước năm 2020 của Ngân hàng Nhà nước và 9 tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm.
Kết quả cho thấy trong năm 2020, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt góp phần kiểm soát lạm phát ở mức 3,23%, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối; nhiều lần điều chỉnh giảm lãi suất.
Các tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm được kiểm toán đảm bảo các chỉ tiêu an toàn trong hoạt động, kinh doanh có lãi tỷ lệ nợ xấu nội bảng dưới 2%, riêng PG Bank 2,49%.
Tuy nhiên, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra một số vấn đề còn tồn đọng tại các ngân hàng. Cụ thể, theo Kiểm toán Nhà nước, mức giảm lãi suất cho vay bình quân chậm hơn mức giảm lãi suất tiền gửi bình quân, chênh lệch lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi duy trì ở mức cao (vào tháng 1/2020 là 4,12% và cuối năm là 4,61%).
Trong đó, đáng chú ý, Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam tăng trưởng tín dụng hơn 3.318 tỷ đồng, vượt mức tối đa cho phép của Ngân hàng Nhà nước.
Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra một số đơn vị đầu tư tài chính không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp, chưa được xử lý dứt điểm một số khoản công nợ, chưa nộp Ngân sách Nhà nước khoản thu hồi được từ nợ ngoại bảng đã được loại trừ không tính vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa.
Ngoài ra, một số đơn vị chưa được xử lý dứt điểm một số khoản công nợ như: VietinBank có khoản phải trả 907.461 Euro không có hồ sơ chi tiết, hay Công ty mẹ của PVI còn khoản phải thu 4,73 tỷ đồng của Công ty TNHH MTV Khách sạn Green Plaza Đà Nẵng phát sinh trong giai đoạn năm 2010 - 2018.
Tổng Công ty Bảo hiểm PVI chưa làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm liên quan đến một số khoản công nợ phải thu, tạm ứng lâu ngày không có khả năng thu hồi 8,51 tỷ đồng. Trong đó PVI có khoản đầu tư 200 tỷ đồng trái phiếu CTCP Sông Đà Thăng Long từ năm 2010 mới chỉ thu được 32 tỷ tiền gốc, chưa thu được lãi, đã trích dự phòng rủi ro 167,97 tỷ đồng.
Hai khoản đầu tư góp vốn 20,90 tỷ đồng vào Tổng công ty Bảo dưỡng, sửa chữa công trình dầu khí và CTCP Điện Việt Lào không có lợi nhuận, hay cổ tức được chia từ khi nhận bàn giao (năm 2011). Từ năm 2015 đến 31/12/2020 Tổng công ty Bảo hiểm PVI phải trả 1,97 tỷ đồng phí quản lý 02 khoản đầu tư này cho Công ty Quản lý quỹ PVI.
Bảo hiểm PJICO đã phải trích lập 58,1% dự phòng cho khoản đầu tư 23,8 tỷ đồng cổ phiếu Tổng công ty Dầu Việt Nam; 46,2% cho khoản đầu tư 7,97 tỷ đồng cổ phiếu CTCP Lọc hóa dầu Bình Sơn; 31,3% cho khoản đầu tư 3,34 tỷ đồng vào CTCP Đầu tư và Xuất nhập khẩu FOODINCO,…
Bên cạnh đó, việc quản lý và sử dụng đất tại một số tổ chức vẫn còn hạn chế. Ngân hàng Hợp tác xã còn 3 thửa đất (diện tích 1.698,3m2) đang để trống chưa sử dụng; Ngân hàng Công thương chưa hoàn thành việc lập báo cáo kê khai đối với tất cả các cơ sở nhà, đất đang quản lý, sử dụng thuộc phạm vi phải sắp xếp lại, xử lý theo quy định.
 |
| Một số đơn vị chưa xây dựng quy chế quản lý tiền, định mức tồn quỹ tiền mặt/tiền gửi ngân hàng, kế hoạch sử dụng dòng tiền hoặc quản lý dòng tiền chưa hiệu quả. Ảnh: Thu Trang |
Các ngân hàng phân loại nợ chưa phù hợp
Ngoài ra, Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra ngoại trừ các trường hợp năm 2021 các ngân hàng đã phân loại vào nhóm nợ cao hơn hoặc đã tất toán nợ vay nên Kiểm toán Nhà nước không điều chỉnh nhóm nợ còn lại vẫn tồn đọng một số ngân hàng phân loại nợ chưa phù hợp như PG Bank, VietinBank, Ngân hàng HTX.
Qua đó, Kiểm toán Nhà nước đã điều chỉnh giảm nợ nhóm 1 và tăng nợ các nhóm 2,3,4,5 và tăng chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tại các ngân hàng trên.
Cụ thể, PGBank không điều chỉnh giảm dư nợ nhóm 1 là 622,46 tỷ đồng; tăng dư nợ nhóm 2 là 132,43 tỷ đồng, nhóm 3 là 275,02 tỷ đồng, nhóm 4 là 13,18 tỷ đồng, nhóm 5 là 201,83 tỷ đồng.
VietinBank không điều chỉnh giảm dư nợ nhóm 1 là 7.197,01 tỷ đồng; tăng dư nợ nhóm 2 là 2.735,56 tỷ đồng, nhóm 3 là 3.677,05 tỷ đồng, nhóm 4 là 384,51 tỷ đồng, nhóm 5 là 399,89 tỷ đồng.
Ngân hàng Hợp tác xã không điều chỉnh giảm dư nợ nhóm 1 là 245,8 tỷ đồng; tăng dư nợ nhóm 2 là 0,46 tỷ đồng, nhóm 3 là 16,02 tỷ đồng, nhóm 4 là 26,96 tỷ đồng, nhóm 5 là 202,36 tỷ đồng). Tại Ngân hàng HTX, hệ thống công nghệ thông tin (phân hệ tín dụng) chưa tự động chuyển nợ quá hạn đối với việc phân loại nợ theo định lượng, chưa có chốt tự động kiểm soát chặt chẽ đối với số liệu dự phòng rủi ro tín dụng.
Việc trích lập dự phòng rủi ro tín dụng một số tổ chức còn chưa chính xác, còn sai sót về trình tự, thủ tục cho vay; thẩm định sơ sài; định kỳ chưa đánh giá lại tài sản bảo đảm; thiếu chứng từ giải ngân/tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn; kiểm tra, giám sát sau cho vay còn sơ sài; gia hạn nợ vượt quá thời gian..., báo cáo Kiểm toán Nhà nước nêu rõ.
Cũng theo đơn vị kiểm toán, Ngân hàng Chính sách Xã hội còn nhiều trường hợp cho vay vượt hạn mức (cho vay đối với 2 người có cùng một hộ khẩu) và cho vay đối tượng không phù hợp với mục tiêu của chương trình, dẫn đến xác định số tiền cấp bù chênh lệch lãi suất và phí quản lý từ ngân sách nhà nước tăng thêm 0,58 tỷ đồng.
