Đó là nhận định của ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó tổng giám đốc CTCP Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam tại talkshow "Chế ngự nỗi sợ" do Báo Đầu tư tổ chức vừa qua. Theo ông Ngọc, chứng khoán Việt Nam đã có gần 3 tháng trên vùng đỉnh 1.480 đến 1.530 điểm với mức thanh khoản cao. Đây chính là vùng phân phối, xảy ra trong giai đoạn FED tăng lãi suất, và xu hướng lãi suất còn tăng lên nữa.

Mặc dù chưa có động thái tăng lãi suất của Ngân hàng Nhà nước song lãi suất qua đêm (lãi suất bình quân liên ngân hàng – PV) đã tăng trong vòng 1 tháng nay. Đây được xem là tín hiệu ban đầu cho việc thị trường chứng khoán điều chỉnh. Bởi khi lãi suất tăng, câu chuyện định giá lại thị trường chứng khoán thường xảy ra. Như chứng khoán Mỹ đã giảm ngay từ đầu 2022, đến thời điểm này họ ở vùng thấp nhất trong vòng 3 tháng nay. Việt Nam thường đi sau Mỹ 1-2 tháng.

Ông Ngọc cho rằng chứng khoán Việt Nam điều chỉnh ban đầu do yếu tố định giá và sau đó chỉnh càng sâu hơn khi nhà đầu tư bị ảnh hưởng tâm lý từ các vụ việc khởi tố, bắt tạm giam một số lãnh đạo doanh nghiệp, thông tin thiếu căn cứ. Việc thị trường giảm có phần thái quá lại đưa nhiều cổ phiếu về vùng giá hấp dẫn. "Tháng 5 năm nay sẽ không phải là "sell in may" nữa mà là "buy in may". Tôi thấy đây là cơ hội tốt để nhà đầu tư tham gia thị trường và lựa chọn cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng", ông Ngọc nhận định.

Trên thị trường có hai yếu tố chi phối rất lớn tâm lý nhà đầu tư là nỗi sợ hãi và lòng tham. Khi thị trường thăng hoa, lòng tham khiến nhiều nhà đầu tư vào vùng giá cao, sau đó giá không bao giờ trở lại mức đỉnh. Tương tự, khi thị trường sụt giảm, nỗi sợ hãi cũng có thể khiến nhà đầu tư thiệt hại lớn với hành động bán tháo, bán bất chấp. Đối với các nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính, việc sụt giảm tài khoản mạnh càng khiến họ sợ hãi hơn. Vì vậy, có 4 nguyên tắc cho nhà đầu tư F0 là dành bắt đầu với phần vốn không quá lớn, không sử dụng đòn bẩy tài chính, rút ra những phương pháp cụ thể, cắt lỗ đúng điểm. Ông Đỗ Bảo Ngọc

Định giá thị trường về mức thấp nhất trong 20 tháng

Trong báo cáo chiến lược thị trường mới đây, Công ty Chứng khoán VNDirect cũng cho biết, tại thời điểm ngày 25/4/2022, VN-Index giao dịch ở mức P/E (tổng vốn hoá/tổng lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp niêm yết) 12 tháng là 14,7 lần, đây là mức thấp nhất kể từ tháng 9/2020, thấp hơn 15,2% so với mức đỉnh trong năm nay.

VNDirect dự báo, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 5,6% trong quý 2/2022, cải thiện từ mức tăng trưởng 5% trong quý 1/2022; và cả năm sẽ tăng trưởng 7,1%. Những yếu tố hỗ trợ chính là mức nền thấp trong quý 3/2021 khi GDP của Việt Nam giảm 6%; dịch vụ không thiết yếu, bao gồm giao thông công cộng, du lịch và giải trí mở cửa trở lại; gói kích thích kinh tế mới được triển khai (giảm thuế VAT, nâng quy mô gói cấp bù lãi suất, giải ngân gói đầu tư cơ sở hạ tầng ...); dòng vốn FDI phục hồi...

Theo thống kê của VNDirect, tại ngày 25/4/2022, 116 doanh nghiệp niêm yết trên sàn HoSE đã công bố kế hoạch kinh doanh cho năm 2022 với mục tiêu tăng trưởng doanh thu trung bình 17,3% và lợi nhuận ròng 19,4%. Một số ngành có kế hoạch tăng trưởng lợi nhuận cao là bán lẻ, ngân hàng, bất động sản, thủy sản, dệt may…

Đến ngày 27/4/2021, 529 công ty đã công bố kết quả kinh doanh, tương ứng với 30,7% tổng số cổ phiếu và 20,7% tổng vốn hóa toàn thị trường. Theo đó, tổng doanh thu và lợi nhuận của các công ty này tăng lần lượt 31,5% và 68,1% so với cùng kỳ trong quý 1/2022. Nhóm vốn hóa lớn có mức tăng trưởng lợi nhuận cao nhất là 81,3% trong quý 1/2022, vượt trội so với nhóm vốn hóa trung bình và nhóm vốn hóa nhỏ, có mức tăng trưởng lợi nhuận ròng lần lượt là 45,4% và 23,4%.

P/E của VN-Index giảm xuống mức 14,7 lần. Nguồn: VNDirect

Từ các tín hiệu trên, VNDirect dự báo lợi nhuận ròng của các doanh nghiệp niêm yết có thể tăng trưởng lần lượt 23% và 19% trong năm 2022 và 2023, kéo theo P/E dự phóng cho năm 2022 ở mức 12,3 lần trong 2022 và 2023 ở mức 10,5 lần, thấp hơn nhiều so với mức P/E trung bình 3 năm vừa qua là 16,2 lần. Như vậy, định giá thị trường hiện ở mức rất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư dài hạn, những người đang tìm kiếm các công ty được quản trị tốt với mức tăng trưởng lợi nhuận cao.

Cần giữ vững nguyên tắc đầu tư

Tại chương trình Bàn tròn chuyên gia do VNDirect tổ chức mới đây, ông Cao Minh Hoàng – Giám đốc đầu tư Công ty Quản lý quỹ IPA cho biết, tham gia chứng khoán từ năm 2006, ông từng trải qua rất nhiều biến động của thị trường và nhận định chứng khoán vẫn là kênh đầu tư tuyệt vời đối với nhà đầu tư cá nhân. Bởi chúng ta rất khó để mua bất động sản với giá trị thấp trong khi chỉ cần bỏ ra vài chục đến vài trăm triệu đồng để sở hữu cổ phiếu của một doanh nghiệp lớn.

Ông Hoàng cho rằng dù thị trường vừa trải qua một đợt sụt giảm mạnh, song vĩ mô năm 2022 vẫn tương đối ổn định. Dư địa của những gói hỗ trợ của Chính phủ còn rất nhiều, nền kinh tế của Việt Nam bắt đầu có những dấu hiệu sôi động trở lại sau hai năm chịu ảnh hưởng mạnh từ Covid-19.

“Tôi có thể khẳng định những nhà đầu tư dài hạn đều có cơ hội chiến thắng sau mỗi lần thị trường biến động. Còn nếu đầu tư ngắn hạn thì phải chấp nhận rủi ro do nhiều yếu tố khác nhau", ông Hoàng cho hay. Mặt khác, vị chuyên gia cho rằng nhà đầu tư nên cân nhắc việc sử dụng vay margin để đầu tư, bởi việc thua lỗ có thể rất nặng nề nếu quản trị vốn không tốt. Thực tế thời gian qua, nhiều nhà đầu tư bị giải chấp do sử dụng vốn vay.

Còn bà Trần Khánh Hiền, Giám đốc Khối Phân tích VNDirect cho rằng, mức P/E thị trường hiện tại dưới 15 lần. Đây là mức định giá hấp dẫn với triển vọng lợi nhuận các doanh nghiệp toàn thị trường dự báo khoảng 23%, con số khá ấn tượng so với các quốc gia trong khu vực.

Bên cạnh yếu tố định giá, bà Hiền vẫn đánh giá cao triển vọng của thị trường chứng khoán nhờ những yếu tố thuận lợi của nền kinh tế. Theo đó, những con số liên quan đến FDI, xuất khẩu vẫn là điểm sáng cho thấy nền kinh tế của chúng ta đang phục hồi mạnh mẽ. Tuy có áp lực về rủi ro lạm phát có thể leo thang, song vẫn nằm trong tầm kiểm soát.

Ở phương diện nhà đầu tư, bà Hiền cho rằng nhà đầu tư không nên cố gắng dò đáy thị trường mà cần giữ vững nguyên tắc đầu tư của mình. Đối với nhà đầu tư dài hạn từ 2 -3 năm, hướng tới sự tăng trưởng của các doanh nghiệp thì cần tin tưởng vào doanh nghiệp. Còn đối với nhà đầu tư ngắn hạn, mục đích đầu tư là theo xu hướng dòng tiền và câu chuyện ngắn hạn thì khi những yếu tố đó không còn cần lập tức cắt giảm tỷ trọng.