Trình bày Báo cáo thẩm tra về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khoá XV, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đánh giá, Quy hoạch tổng thể quốc gia đã được xây dựng cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Tuy nhiên, đề nghị cần tiếp tục rà soát, bổ sung căn cứ, nội dung liên quan tại các nghị quyết của Đảng để bảo đảm thể chế hóa đầy đủ các đường lối, chủ trương của Đảng vào Quy hoạch tổng thể quốc gia.
Trong đó, về giải pháp và nguồn lực thực hiện quy hoạch, báo cáo đề xuất 6 nhóm giải pháp, nguồn lực thực hiện Quy hoạch tổng thể quốc gia. Báo cáo thẩm tra nhìn nhận, đây là các nhóm giải pháp mang tính vĩ mô, đột phá và cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị trong quá trình tổ chức, thực hiện quy hoạch.
Đồng thời, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần tiếp tục quán triệt sâu sắc và nghiên cứu cụ thể hóa Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 15/01/2019 của Bộ Chính trị về nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực của nền kinh tế đối với các nội dung này.
Bên cạnh đó, Quy hoạch tổng thể quốc gia đặt ra nhiều nhiệm vụ trọng tâm trong thời kỳ quy hoạch cũng như nhiều định hướng phát triển lớn (đặc biệt riêng định hướng phát triển không gian kinh tế - xã hội đã bao gồm 4 vùng động lực quốc gia, 10 hành lang kinh tế, 2 khu vực lãnh thổ cần bảo tồn và vùng hạn chế phát triển và 3 ngành quan trọng cần phát triển).
Có ý kiến cho rằng các giải pháp thực hiện chưa cụ thể hoá các định hướng đã đề ra. Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần tiếp tục rà soát, cân đối các giải pháp, nguồn lực thực hiện để bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện, tiềm năng phát triển của đất nước.
Theo Báo cáo quy hoạch, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 7% trong giai đoạn 2021-2030, dự kiến cần 48,3 triệu tỷ đồng, gấp hơn 3 lần so với giai đoạn 2011 - 2020 (khoảng 15 triệu tỷ đồng) và đề xuất một số giải pháp cơ bản, tuy nhiên, các giải pháp này đang thực hiện, chưa có giải pháp mới, đột phá. Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần tính toán kỹ lưỡng, làm rõ hơn để bảo đảm tính khả thi cho quy hoạch.
Đối với vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, theo Báo cáo quy hoạch “Vốn đầu tư của khu vực kinh tế nhà nước cần huy động khoảng 9,7 triệu tỷ đồng trong giai đoạn 2021 - 2030, chiếm khoảng 20% tổng vốn đầu tư”. Trong khi đó, nguồn lực dành cho đầu tư phát triển giai đoạn 2021 - 2025 đã được Quốc hội quyết định là 2,87 triệu tỷ đồng.
"Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc, tính toán kỹ về định hướng khả năng thu ngân sách nhà nước, mức bội chi và nợ công trong giai đoạn tương ứng. Từ đó xác định nguồn lực ngân sách nhà nước dành cho đầu tư phát triển hợp lý và gắn chặt với an ninh tài chính quốc gia”.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Báo cáo quy hoạch mới chỉ đưa ra một số yêu cầu sơ lược về nhu cầu tài chính cùng với những giải pháp huy động vốn đầu tư khá chung chung, đồng thời, cần làm rõ hơn nguồn lực cho các mục tiêu phát triển. Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung những giải pháp cụ thể hóa nhu cầu tài chính cũng như việc cân đối các nguồn lực để thực hiện quy hoạch.
Ủy ban Kinh tế nhận thấy nhu cầu về vốn đầu tư cho xây dựng các công trình thuỷ lợi, đê điều, công trình phòng, chống ngập, úng, giao thông đường sắt… tại Báo cáo quy hoạch là rất lớn, trong khi nguồn lực của đất nước còn hạn chế.
Bên cạnh đó, Quy hoạch tổng thể quốc gia được xây dựng trên cơ sở kịch bản 2 (kịch bản phấn đấu). Vì vậy, đề nghị nghiên cứu rà soát, sắp xếp thứ tự ưu tiên hợp lý để bảo đảm tính khả thi cho các dự án.
“Ủy ban Kinh tế cho rằng, các giải pháp cơ chế, chính sách vẫn còn chung chung và chưa có các giải pháp cụ thể, đột phá, quy định cụ thể thời hạn, lộ trình phấn đấu thực hiện các nhiệm vụ quan trọng như: thời gian phải hoàn thành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tổng thể quốc gia, huy động đầu tư theo hình thức đối tác công tư”, Báo cáo thẩm tra về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 nhấn mạnh.
