Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải Quan, năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Canada đạt 5,3 tỷ USD, tăng 20,8% so với năm ngoái. Đây là mức tăng trưởng đáng kể, ghi nhận sự nỗ lực của các cơ quan đầu mối cũng như các doanh nghiệp xuất nhập khẩu sang Canada, nhằm vượt qua những khó khăn do dịch bệnh Covid-19, đặc biệt là vấn đề vận chuyển và đứt gãy chuỗi cung ứng.
Để đạt được con số này, hầu hết các mặt hàng xuất khẩu sang Canada đều có sự tăng trưởng so với năm 2020, trong đó, nhân tố đóng góp chính vào kim ngạch xuất khẩu vẫn là mặt hàng máy móc, điện, điện tử với tổng giá trị đạt 1,5 tỷ USD, tăng 8,9%.
Thành công này nhờ xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng, khi các quốc gia đang tìm cách rời sự lệ thuộc của mình vào “công xưởng của thế giới” – Trung Quốc, và năng lực sản xuất đang ngày một nâng cao với tốc độ ấn tượng của doanh nghiệp Việt đã thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp Canada.
Bên cạnh đó, các sản phẩm dệt may, giày dép, túi xách đã lấy lại đà tăng trưởng ấn tượng ở mức 1,4 tỷ USD, tăng 16,6%, sau khi bị sụt giảm năm 2020 do đại dịch. Đặc biệt, chỉ tính riêng sản phẩm dệt may, kim ngạch đạt 930 triệu USD, tăng 17,7%.
Ngoài ra, lĩnh vực có sự hợp tác công sinh hai chiều vững chắc giữa hai nước là đồ gỗ nội thất cũng có sự tăng trưởng, với kim ngạch xuất khẩu đạt 234 triệu USD, tăng 6,5%. Nhờ phương thức nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ Canada rồi chế tác và xuất khẩu sản phẩm hoàn thiện trở lại Canada, hàng Việt Nam đã vào các chuỗi siêu thị lớn như COSTCO, IKEA, LEON’S…
Ngoài ra, mặt hàng thế mạnh của Việt Nam là nông, thủy sản đều tiếp tục khẳng định chỗ đứng tại thị trường, ví dụ hạt điều chiếm 90% thị trường, hạt tiêu chiếm 50%, tôm chiếm 30%...
Việt Nam đã xuất khẩu được một số loại hoa quả tươi sang Canada như bưởi, thanh long, xoài, chôm chôm, dừa, nhãn, vải… với giá trị khoảng 8 triệu USD/năm. Trong đó, bưởi và thanh long là những loại quả có tiềm năng xuất khẩu lớn nhất do chất lượng được đánh giá ngon hơn các loại tương tự trồng ở Trung - Nam Mỹ, và thời gian bảo quản lâu, có thể vận chuyển bằng đường biển.
Tuy vậy, theo Thương vụ Việt Nam tại Canada, nhu cầu thị trường khá lớn nhưng vấn đề thiếu hụt container rỗng vẫn gây ảnh hưởng đến nguồn cung nông sản Việt tại thị trường này. Không chỉ giá cước vận chuyển tăng, một container từ Việt Nam tới Canada đã tăng gấp hơn 7 lần, mà thời gian vận chuyển cũng bị kéo dài. Chi phí vận chuyển bằng máy bay cũng ở mức từ 9-12 đô la Canada/kg, gây khó khăn lớn cho các nhà nhập khẩu.
Trong năm 2022, khi tình hình vận chuyển hàng hóa thế giới được cải thiện, Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa phát triển xuất khẩu hàng hóa tại thị trường này, khi thị phần mới chỉ chiếm 1,7% nhập khẩu của Canada. Bên cạnh đó, Canada vẫn theo đuổi chiến lược đa dạng hóa thị trường và coi Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Châu Á, giúp doanh nghiệp Việt có cơ hội lớn để tiếp cận thị trường này.
Ngoài ra, việc tận dụng và khai thác những lợi ích từ Hiệp định CPTPP cũng là một yếu tố giúp các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang Canada, với cam kết xóa bỏ tới 94,5% số dòng thuế nhập khẩu ngay khi Hiệp định có hiệu lực. 96,3% số dòng thuế sẽ được xóa bỏ vào năm thứ 4 và một số dòng thuế khác có lộ trình xóa bỏ trong vòng 7-11 năm. Đây là lợi thế rất lớn đối với hàng Việt Nam để cạnh tranh với các mặt hàng tương tự của các quốc gia khác.
