Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, mỗi năm Việt Nam sản xuất khoảng 43 - 43,5 triệu tấn thóc, nhưng lượng thóc hao hụt là khoảng 8% - 10%/năm, tương đương với 1,7 triệu tấn gạo.
Hao hụt xảy ra ở các khâu từ thu hoạch đến quá trình vận chuyển, sấy, tồn trữ, xay xát và chế biến, bảo quản. Khi đến ngày thu hoạch, lúa đã chín nhưng do nhiều nguyên nhân như dịch bệnh, thiếu máy gặt đập nên thời gian thu hoạch bị kéo dài khiến lúa bị rụng. Ngược lại, nếu thu hoạch sớm, hạt lúa còn xanh cũng gây ra hao hụt.
Cần giải pháp tổng thể cho chuỗi cung ứng lúa gạo Việt Nam
Chia sẻ với Mekong ASEAN, bà Đinh Nguyễn Uyên Nhung, Giám đốc kinh doanh của Bühler Việt Nam cũng cho biết, số tồn trữ của lúa Việt Nam sau thu hoạch đang bị thất thoát rất nhiều.
“Tổn thất sau thu hoạch của Việt Nam đang khá lớn, chế biến sâu chưa nhiều nên giá thành sản xuất cao. Vấn đề này cần được giải quyết bằng các chuỗi giá trị bền vững. Có như vậy, lúa gạo Việt mới có cơ hội cạnh tranh về giá và chất lượng trên thị trường quốc tế và người nông dân có thể gắn bó với cây lúa lâu dài”, bà Nhung nhận định.
Theo chia sẻ của bà Nhung, Tập đoàn Bühler đã đưa nhiều máy móc thiết bị trong ngành gạo về sản xuất tại thị trường Việt Nam do nhìn thấy sự tăng trưởng tích cực của ngành lúa gạo Việt Nam. Trước Việt Nam, Bühler cũng đã cung cấp công nghệ cho những nước chuyên về gạo trong khu vực như Ấn Độ, Trung Quốc, Philippines, Indonesia nên tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
Bà Nhung cho biết, Việt Nam đã ký nhiều FTA với các nước trên thế giới, trong đó gạo là một trong những sản phẩm muốn đẩy mạnh xuất khẩu, nâng cao giá trị nên tương lai ngành gạo Việt Nam sẽ đóng góp lớn không chỉ cho nguồn lương thực châu Á mà còn góp phần vào đảm bảo an ninh lương thực của thế giới.
“Nhằm giúp Việt Nam tạo ra những sản phẩm gạo đạt được yêu cầu của các thị trường khắt khe, Bühler định hướng sẽ cung cấp các giải pháp hoàn chỉnh ngay từ khi thu hoạch đến khâu bảo quản, đảm bảo sản phẩm có thể đạt tỷ lệ hạn chế hao hụt cao nhất và chất lượng ổn định nhất”.
Giám đốc kinh doanh của Bühler Việt Nam cũng cho rằng, yêu cầu đặt ra hiện nay là cần có giải pháp để giải quyết khâu tồn trữ cho lúa gạo Việt Nam với tỷ lệ hao hụt thấp hơn, thời gian lưu trữ dài hơn, tạo ra chất lượng sản phẩm đồng nhất và còn giữ được nhiều giá trị dinh dưỡng.
Do đó Bühler mong muốn có thể cùng đồng hành với những nhà chế biến lúa gạo thông qua những giải pháp tiên tiến của mình và đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành lúa gạo Việt Nam. Theo bà Nhung, mỗi năm Bühler đang dành 5% doanh thu cho công tác nghiên cứu & phát triển sản phẩm, đổi mới công nghệ dựa trên sự lắng nghe ý kiến khách hàng và phản hồi của thị trường.
Mất 1 hạt gạo là mất 1 cơ hội
Liên quan đến các giải pháp cụ thể để tăng tỷ lệ thu hồi sau thu hoạch đối với ngành lúa gạo Việt Nam, ông Cao Thành Đạt, Quản lý kinh doanh ngành gạo của Bühler Việt Nam chia sẻ với Mekong ASEAN rằng, việc giữ được chất lượng hạt gạo sẽ phụ thuộc nhiều vào khâu tổ chức sản xuất. Lúa thu hoạch từ ngoài đồng nhưng cánh đồng và nhà máy chế biến cách xa nhau nên sẽ dẫn đến bị thất thoát, giảm chất lượng.
Do đó ông Đạt khẳng định, ngành lúa gạo Việt Nam cần tái cơ cấu lại tổ chức sản xuất. Nhiều doanh nghiệp đối tác của Bühler đã có ý tưởng đặt hệ thống chế biến, sấy và tồn trữ gão ngay tại vị trí gần cánh đồng nhất có thể.
“Làm sao hạt lúa sau khi thu hoạch được xử lý trong vòng 8 - 12 tiếng. Đây là yếu tố quan trọng nhất để giữ được tỷ lệ tồn trữ cao nhất và hao hụt thấp nhất của hạt gạo, bởi ‘mất 1 hạt gạo là mất 1 cơ hội’ đối với ngành lúa gạo Việt Nam”.
Các giải pháp "chìa khóa trao tay" cũng đang được Bühler phát triển ở Việt Nam, nhằm phù hợp với tất cả quy mô công suất và mọi công đoạn của quy trình sản xuất gạo, từ thu hoạch thóc, làm sạch sơ bộ, sấy khô, bảo quản, xay xát gạo cho đến đóng bao thành phẩm.
“Bên cạnh giải pháp chế biến, còn có các giải pháp giúp gia tăng giá trị của sản phẩm như ép viên trấu, gạo dinh dưỡng, bột gạo, cám ổn định, gạo tăng cường, mì không gluten”, ông Đạt cho biết thêm.
Mới đây, Bühler Vietnam cùng đối tác SH Group tổ chức Hội thảo Phát triển và Tăng trưởng với Giải pháp chế biến lúa gạo từ Bühler, ngày 15/9 tại Hà Nội, trao đổi về các giải pháp công nghệ và thiết bị cho các nhà máy chế biến lúa gạo tại thị trường phía Bắc. Bühler Việt Nam đã chia sẻ về những vấn đề đang tồn tại của ngành lương thực của Việt Nam nói chung và lúa gạo nói riêng, từ đó thảo luận về các giải pháp công nghệ phù hợp.
