Tại báo cáo chiến lược triển vọng thị trường Việt Nam của Công ty TNHH Chứng khoán Á Châu (ACBS) ngày 16/2 cho rằng, thị trường dệt may Việt Nam sẽ gặp những tiêu cực trong ngắn hạn, tuy nhiên vẫn có những tín hiệu tích cực đối với thị trường này trong năm 2023.
Xét về tổng thể, dệt may là một trong những trụ cột xuất khẩu quan trọng, đóng góp khoảng 12% vào tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2022.
Giá trị xuất khẩu dệt may năm 2022 được ước tính sơ bộ đạt 45 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ tăng trưởng tích cực trong những tháng đầu năm do nhu cầu hồi phục sau đại dịch.
Tuy nhiên, ngành cũng chứng kiến những tác động bất lợi lên chuỗi cung ứng và giá nguyên vật liệu tăng do chi phí vận chuyển tăng, căng thẳng giữa Nga và Ukraine kéo dài, chính sách “zero COVID” của Trung Quốc,...
Quan trọng hơn, chuyên gia ACBS nhận định, tình trạng đơn hàng sụt giảm trong nửa sau năm 2022 do bất ổn về kinh tế tại một số quốc gia nhập khẩu lớn đã khiến triển vọng nửa sau của năm 2022 và có thể 2023 kém khả quan.
Cùng với đó, sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu như từ Trung Quốc là vấn đề trăn trở đối với các thành viên trong ngành này trong nhiều năm qua bất kể nhiều nỗ lực nhằm tăng tỷ lệ nội địa hóa.
Do đó, đối với năm 2023, ACBS cho rằng, số lượng đơn hàng sụt giảm và đơn giá thấp do nhu cầu yếu ở các nước nhập khẩu được dự đoán sẽ còn tiếp tục trong 6 tháng đầu năm 2023.
Ngoài ra, các công ty sản xuất dệt may Việt Nam còn đối mặt với sức ép gia tăng về việc đáp ứng các yêu cầu phát triển xanh, bền vững từ đối tác nhập khẩu, theo ACBS.
Trong năm 2023, ngành dệt may Việt Nam đề ra hai kịch bản tăng trưởng gồm kịch bản tích cực có thể đạt giá trị xuất khẩu là 47-48 tỷ USD với kỳ vọng nhu cầu hồi phục trong nửa sau năm 2023 và 45-46 tỷ USD cho kịch bản còn lại kém tích cực hơn.
Mặc dù vậy, với viễn cảnh dài hơn, chuyên gia ACBS kỳ vọng ngành dệt may Việt Nam sẽ tiếp tục vai trò không chỉ là trụ cột quan trọng trong xuất khẩu của cả nước mà còn là nhà xuất khẩu dệt may lớn trên thế giới.
Do Việt Nam được xem là một trong những địa điểm sản xuất hấp dẫn với chi phí lao động thấp và lực lượng lao động lớn.
Tuy nhiên, lợi thế về chi phí lao động có thể không bền vững khi nhiều đối thủ khác đang nổi lên, do đó, ngành cần có những bước tiến mạnh mẽ hơn về cải thiện tỷ lệ giá trị gia tăng, giảm phụ thuộc vào nguồn cung Trung Quốc/nguyên liệu nhập khẩu (mà vẫn phải đảm bảo an toàn môi trường), tăng sản phẩm có tỷ suất lợi nhuận cao hơn,...
 |
Ngành dệt may đóng vai trò quan trọng trong trụ cột xuất khẩu tại Việt Nam. (Ảnh minh hoạ) |
Trước đó, tại báo cáo cập nhật triển vọng ngành dệt may năm 2023, Chứng khoán Mirae Asset cũng cho rằng, nhu cầu mặt hàng dệt may dự kiến suy yếu trong năm 2023, do lãi suất cao và lạm phát tạo áp lực lên nhu cầu tiêu thụ.
Theo chuyên gia phân tích, nhu cầu yếu đi do lo ngại về suy thoái kinh tế ảnh hưởng mạnh đến xuất khẩu hàng dệt may trong tháng đầu năm 2023. Kết hợp với kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán và mức nền cao của tháng 1/2022, xuất khẩu sợi và hàng dệt may ghi nhận tháng sụt giảm mạnh, lần lượt giảm 47,8% và 30,7% so với cùng kỳ, với giá trị ước đạt 247 triệu USD và 2,5 tỷ USD.
“Hoạt động sản xuất cho tín hiệu suy giảm mạnh khi IIP mảng may mặc giảm 21% so với cùng kỳ trong tháng 1, mức giảm mạnh nhất từ khi Covid-19 bùng phát vào năm 2020. Đây là tháng thứ 5 sụt giảm liên tiếp của chỉ số này cho thấy nhu cầu đang ở mức thấp”, báo cáo viết.
Tuy nhiên, chuyên gia Mirae Asset cho rằng, mặc dù triển vọng kinh tế chung nhiều khả năng gặp khó, nhưng ngành dệt may trong năm 2023 vẫn có sự hỗ trợ tích cực ở một số khía cạnh.
Bán lẻ hàng thời trang ở các thị trường chính vẫn tăng trưởng dương cho thấy nhu cầu mua sắm hàng thời trang vẫn được duy trì mặc dù triển vọng kinh tế kém khả quan.
Cộng với việc năm 2023, các mặt hàng xuất khẩu sang EU giảm thuế nhập khẩu theo lộ trình của EVFTA, trong đó các sản phẩm thuộc danh mục B3 sẽ được hưởng thuế suất 0%.
Điều này giúp hàng dệt may Việt Nam có thêm sức cạnh tranh tại thị trường này, khi các đối thủ chính như Bangladesh, Pakistan đang được hưởng thuế suất ưu đãi 0%.
Bên cạnh EU, các thị trường thuộc khuôn khổ CPTPP như Canada tăng 44%, Mexico tăng 68% đã ghi nhận tăng trưởng tốt trong năm 2022, cho thấy khả năng CPTPP sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả nhờ vào ưu đãi thuế từ hiệp định.
“Chúng tôi dự phóng tăng trưởng giá trị xuất khẩu hàng may mặc Việt Nam trong năm 2023 có thể giao động trong phạm vi -4% đến +2% trong khi xuất khẩu sợi nhiều khả năng sẽ đi ngang so với năm 2022”, theo Mirae Asset.
