Việt Nam đã từng là điểm nóng về nạn nuôi gấu lấy mật ở châu Á khi có tới 4.000 cá thể gấu bị săn bắt, nuôi nhốt vào năm 2005. Để giải quyết vấn nạn này, Việt Nam là nước đầu tiên cấm việc nuôi gấu lấy mật. Từ năm 2009, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã tích cực hợp tác với Tổ chức Động vật châu Á (AAF) thực hiện dự án xây dựng Trung tâm cứu hộ gấu Việt Nam.
Để đẩy mạnh công tác bảo tồn loài gấu, cuối tuần vừa qua, Bộ NN&PTNT đã phối hợp Tổ chức Động vật Châu Á tổ chức khởi động Dự án Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam cơ sở 2 tại Vườn quốc gia Bạch Mã, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam cơ sở 2 do Tổ chức Động vật Châu Á viện trợ không hoàn lại 10,5 triệu USD (tương đương 242,5 tỷ Đồng), được Bộ NN&PTNT phê duyệt.
Theo Thứ trưởng NN&PTNT Lê Quốc Doanh, Việt Nam là một trong những nước tham gia Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) từ rất sớm (năm 1994). Thời gian qua, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã coi tình trạng buôn bán, tiêu thụ trái pháp luật mẫu vật động vật hoang dã là một trong những thách thức đối với công tác bảo tồn đa dạng sinh học.
Cùng với đó là hàng loạt các hành động nhằm đấu tranh, ngăn chặn và giảm nhu cầu sử dụng động vật hoang dã và các sản phẩm của chúng đã được triển khai, bao gồm cả việc hoàn thiện các quy định của pháp luật, nâng cao nhận thức của cộng đồng và tăng cường thực thi luật và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Thứ trưởng NN&PTNT Lê Quốc Doanh phát biểu tại hội nghị
“Dự án Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam cơ sở 2 được triển khai thể hiện cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong việc thực hiện đầy đủ các quy định của những Công ước quốc tế liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh học, các loài động vật hoang dã mà Việt Nam đã tham gia”.
Thông qua thực hiện dự án, Việt Nam phấn đấu chấm dứt việc nuôi gấu trong cơ sở nuôi nhốt của hộ gia đình, cá nhân vào cuối năm 2026. Loài gấu tại Việt Nam sẽ được bảo tồn bền vững qua việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ loài gấu và lồng ghép vào chương trình nghiên cứu tái thả và bảo tồn loài gấu trong tự nhiên.
Việt Nam là quốc gia đầu tiên cấm hoàn toàn nuôi nhốt gấu lấy mật
Chia sẻ tại lễ khởi động, TS. Jill Robinson MBE, sáng lập viên kiêm Tổng giám đốc Tổ chức Động vật Châu Á cho biết, Việt Nam là quốc gia đầu tiên cấm hoàn toàn nuôi nhốt gấu lấy mật. Chính phủ Việt Nam đã thể hiện rõ quyết tâm và tầm nhìn để hiện thực hóa việc đóng cửa các trại nuôi gấu lấy mật và cứu hộ hết toàn bộ gấu còn bị nuôi nhốt.
Các hoạt động của dự án sẽ được lồng ghép vào hoạt động du lịch sinh thái của Vườn quốc gia Bạch Mã, là điểm đến hấp dẫn lớn đối với khách tham quan du lịch trong nước và quốc tế. Qua đó, góp phần tạo ra công ăn việc làm cho người lao động địa phương
“Việc đưa vào vận hành dự án đã góp phần giải quyết tình trạng thiếu cơ sở chăm sóc, cứu hộ động vật hoang dã do người dân tự nguyện trao trả, do tịch thu hoặc xử lý các vụ án, vụ việc vi phạm”.
Đây là dự án thiết yếu trong việc cứu hộ và chăm sóc nhân đạo cho toàn bộ các cá thể gấu vẫn đang sống mòn trong các trang trại nuôi gấu lấy mật, ngành kinh doanh đang đẩy gấu chó và gấu ngựa, hai loài động vật thuộc nhóm nguy cấp quý hiếm tới bờ vực tuyệt chủng. Dự án Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam cơ sở 2sẽ là trung tâm cứu hộ gấu lớn nhất Việt Nam.
Với quy mô hơn 12ha, bao gồm 6 nhà gấu đôi và 12 khu bán hoang dã, có bệnh viện thú y hiện đại, khu chế biến thức ăn cho gấu, khu giáo dục truyền thông, khu xử lý chất thải, nước thải theo tiêu chuẩn hiện đại nhất, không gây ô nhiễm môi trường. Trung tâm sẽ hoàn thiện vào năm 2026 và cứu hộ, chăm sóc hơn 300 cá thể gấu được tiếp nhận từ các cơ sở nuôi gấu tư nhân, các vụ vi phạm.
Trước đó, năm 2005, Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam do AAF đang vận hành và tài trợ tại Tam Đảo, Vĩnh Phúc đang dần vận hành hết công suất cứu hộ. Theo Cục Kiểm lâm, hiện nay Trung tâm còn khoảng 870 cá thể gấu đang được nuôi trong các cơ sở tư nhân và các hộ gia đình, ngoại trừ hơn 300 cá thể gấu đã được đưa về các trung tâm cứu hộ gấu do Nhà nước quản lý.
