Chậm giải ngân ảnh hưởng đến tốc độ phục hồi, tăng trưởng kinh tế
Ngày 18/4, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải chủ trì buổi làm việc với Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách và Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, các Bộ, ngành về việc phân bổ số vốn còn lại của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và giao danh mục, mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, hiện nay tổng số vốn Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 được Quốc hội quyết định là 2.870 triệu tỷ đồng. Đến nay, số vốn đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) phân bổ là 2.440.007,682 tỷ đồng.
Số còn Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn lại chưa phân bổ là 429.992,318 tỷ đồng, bao gồm 142.992,318 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương trong nước; 137.000 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương và 150.000 tỷ đồng dự phòng chung ngân sách Trung ương.
Tổng số vốn Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội là 176.000 tỷ đồng, số đã giao kế hoạch vốn chi tiết là 161.848,315 tỷ đồng, số còn lại chưa giao chi tiết cho các dự án là 14.151,685 tỷ đồng.
Đã là giữa nhiệm kỳ nhưng vẫn còn lượng lớn vốn chưa phân bổ chưa được sử dụng là thiếu sót cần được các cơ quan nghiêm túc rút kinh nghiệm và khắc phục.
Nghiêm túc nhìn nhận trách nhiệm khi chậm giao vốn, phân bổ vốn
Báo cáo tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 69/2022/QH15 về dự toán ngân sách năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã đôn đốc các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án dự kiến bố trí trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.
Tuy nhiên, thực tế quá trình tổng hợp, báo cáo phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc về quy hoạch, bố trí mặt bằng, cân đối vốn ngân sách địa phương, các chỉ tiêu, tiêu chí về đơn giá, kỹ thuật khác nên một số bộ, địa phương mất nhiều thời gian để hoàn thiện thủ tục hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư.
Ngoài ra, một số dự án quan trọng cấp bách về giao thông, quốc phòng, lưới điện của các bộ, địa phương do tính chất phức tạp, đặc thù đang khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Trong tổng số vốn trình UBTVQH cho ý kiến đối với các dự án đã đủ thủ tục, số vốn bố trí cho dự án quan trọng quốc gia chiếm 31,5%.
Ngoài ra, trong phương án phân bổ Chính phủ trình UBTVQH cho phép báo cáo Quốc hội, còn có nguồn lực xử lý những nhiệm vụ quan trọng như bố trí vốn cho các dự án trọng điểm, các dự án nông nghiệp; các dự án cấp lưới điện ra Côn đảo,...
Với những nhiệm vụ quan trọng, cần thiết phải bố trí vốn nêu trên, trường hợp toàn bộ số vốn còn lại chưa phân bổ chuyển vào dự phòng chung sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thực hiện mục tiêu về 3 đột phá chiến lược.
Nhất là đột phá về hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược, bảo đảm đồng bộ, hiện đại, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, mục tiêu của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã được Quốc hội quyết nghị tại Nghị quyết số 29.
Đối với nguồn vốn Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, nếu không được tiếp tục phân bổ, sẽ ảnh hưởng đến việc triển khai các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, ngành y tế sẽ bị áp lực lớn do 25% số vốn của ngành y tế được phân bổ trong đợt này.
Từ đó, ảnh hưởng rất lớn đến mục tiêu của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội cũng như Kế hoạch năm 2023 đã được Quốc hội quyết nghị.
Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu nhấn mạnh rằng số lượng vốn chưa giao chi tiết là khá lớn, nếu không phân bổ giao kế hoạch chi tiết vốn các dự án có đủ điều kiện về thủ tục đầu tư sẽ ảnh hưởng đến tình hình đầu tư công, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Do vậy, để giải quyết khó khăn đặt ra trong thực tiễn, để tránh lãng phí nguồn lực, cần rà soát, tổng hợp phương án phân bổ vốn Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đối với những dự án đã đủ thủ tục đầu tư;
Trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, theo đúng nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện phân bổ theo quy định của Luật Đầu tư công và Nghị quyết của Quốc hội.
Các đại biểu cũng đề nghị các cơ quan nghiêm túc nhìn nhận trách nhiệm khi chậm giao vốn, phân bổ vốn và cho rằng nếu không có những biện pháp xử lý nghiêm khắc thì tình trạng này sẽ tiếp tục kéo dài.
Chính phủ cần hoàn thiện tờ trình theo hướng tổng hợp các nội dung một cách tổng thể, phân định những nội dung thuộc thẩm quyền của UBTVQH xem xét quyết định; đồng thời bổ sung xác định rõ thời gian hoàn thành việc phân bổ vốn.
Trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 5
Sau khi nghe thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng UBTVQH không còn thẩm quyền cho ý kiến về nội dung này, song cũng có trách nhiệm với những vấn đề thực tiễn phát sinh.
Do các nội dung điều chuyển vốn giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thuộc thẩm quyền của UBTVQH theo quy định của Luật Đầu tư công, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ tổng hợp riêng để trình UBTVQH xem xét quyết định.
Đối với số vốn còn lại thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Thường trực Ủy ban Tài chính-Ngân sách, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương báo cáo Chính phủ phối hợp rà soát, làm rõ từng mục tiêu các dự án, chương trình, các công trình thực sự cấp bách đã hoàn thiện thủ tục đầu tư, có khả năng giải ngân để báo cáo Chủ tịch Quốc hội, UBTVQH xem xét quyết định việc trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 tới để quyết định phân bổ nguồn vốn này.
