Theo Electric Vehicle World Sales Database, mức tăng trưởng 168% trong hai quý đầu năm 2021 đã thể hiện những dấu hiệu tích cực cho ngành công nghiệp xe điện thế giới. Ước tính đến cuối năm 2021, có thể sẽ có tổng cộng 16 triệu chiếc xe điện được đưa vào hoạt động.
Hiện thị trường xe điện đang tiếp tục phát triển theo cấp số nhân và Trung Quốc cùng với châu Âu và Mỹ là ba thị trường đang dẫn đầu xu hướng này. Trong nửa đầu năm 2021, thị phần xe điện từ ba khu vực này chiếm đến 94% của thế giới.
Xu hướng này cũng được thể hiện ở doanh số bán xe điện tại Singapore – một thị trường nhỏ chỉ chiếm đến 1,4% thị phần xe mới được đăng kí trên toàn cầu. Trong quý III năm 2021, bất chấp mức giá cao gấp 3 lần tại thị trường Mỹ, đã có tổng cộng 487 chiếc xe điện của Tesla được bán ra tại quốc đảo này. Đây là một mức tăng đáng kể so với con số chỉ 30 chiếc ghi nhận trong 6 tháng đầu năm.
Giá cổ phiếu của nhà sản xuất xe điện Tesla, một doanh nghiệp tiêu biểu của ngành xe điện, cũng đã tăng 13% vào tháng 10 sau thỏa thuận đặt hàng 100.000 chiếc Model 3 của hãng Hertz. Chính thương vụ này đã nâng giá trị vốn hóa thị trường của Tesla lên hơn 1.000 tỷ USD.
 |
Mẫu xe điện Model 3 của Tesla. Ảnh: Tesla |
Sự tăng trưởng của ngành công nghiệp xe điện cũng là dấu hiệu dự báo một kỷ nguyên cạnh tranh mới trong ngành công nghiệp ô tô. Nhằm đem đến những chiếc xe điện tốt nhất, Tesla đang đặt mục tiêu xây dựng các sản phẩm có công tiên tiến và dịch vụ chất lượng bằng hệ thống các nhà máy sản xuất, văn phòng kinh doanh và trung tâm dịch vụ thuộc sở hữu của công ty.
Trong khi đó, Volkswagen lại sử dụng mạng lưới các nhà phân phối, đại lý và nhà sản xuất được chỉ định để đạt được hiệu quả kinh tế tốt nhất. Đến năm 2026, Volkswagen có kế hoạch tích hợp tất cả công đoạn sản xuất xe điện vào một nền tảng để giúp tiết kiệm chi phí sản xuất, cải thiện hiệu suất pin và hệ thống điện tử.
Theo kế hoạch New Auto 2030 của Volkswagen, mức giá xe điện sẽ ngang bằng với xe chạy nhiên liệu thông thường vào năm 2025. Đến cuối thập kỉ này, hãng kỳ vọng sẽ có một nửa doanh số bán xe thuộc về xe điện.
Những nhà sản xuất khác như Hyundai thì đang tiến những bước nhỏ dè dặt. Hãng mới bắt đầu xây dựng một nhà máy sản xuất xe điện rộng 28.000 m2. Nhà máy này sẽ cung cấp cho thị trường xe điện đang phát triển của Singapore khi thành phố tiến tới việc tất cả các phương tiện đều chạy bằng năng lượng sạch vào năm 2040.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản như Nissan, Mazda và Toyota lại có cách tiếp cận thận trọng hơn. Những nhà sản xuất này vẫn thích việc tiếp tục sử dụng các phương pháp sản xuất linh hoạt và kịp thời đã được thử nghiệm của họ để giữ cho chi phí sản xuất thấp. Trong cùng lúc đó, họ sẽ theo dõi chặt chẽ thị trường xe điện.
Nhà sản xuất xe của Việt Nam là Vinfast cũng có bước đi táo bạo khi chính thức gia nhập thị trường xe điện toàn cầu bằng việc tham dự Los Angeles Auto Show 2021 hồi cuối tháng 11, ra mắt hai mẫu xe điện VF e35 và VF e36 của mình. Hãng xe non trẻ đến từ Đông Nam Á này cũng công bố kế hoạch đầy tham vọng tiến vào Mỹ, thị trường xe điện lớn nhất thế giới trong thời gian tới.
Sự hậu thuẫn của chính phủ
Công nghệ xe điện hiện nay đã đạt đến ngưỡng có thể giải quyết những lo ngại của những người lái xe chạy xăng thông thường. Pin xe điện đã cho phép phạm vi di chuyển lên tới 1.000 km và tốc độ sạc siêu nhanh chỉ 5 phút cho 80% công suất tại các thị trường xe điện tiên tiến nhất.
Tuy nhiên sẽ cần 2 đến 3 năm nữa trước khi công nghệ này được sản xuất hàng loạt. Hiện tại, hầu hết các xe điện đều yêu cầu thời gian sạc ít nhất 30 phút. Đối với những người lo lắng về phạm vi di chuyển và lo ngại về khả năng tiếp cận các trạm sạc pin, 400km cho một lần sạc đầy là một mức hợp lý.
Bỏ qua nguyên nhân về môi trường thì các chủ sở hữu xe hơi nên cân nhắc nghiêm túc việc mua một chiếc xe điện khi Giấy chứng nhận quyền mua xe (COE) của họ hết hạn.
Mặc dù giá bán lẻ của một chiếc xe điện cao hơn một chiếc xe chạy nhiên liệu, về mặt lâu dài thì chi phí vận hành của xe điện sẽ thấp hơn nhiều. Rất nhiều quốc gia trên thế giới đã đề xuất nhiều ưu đãi với những khách hàng mua xe chạy hoàn toàn bằng điện. Tại Singapore, người mua còn có thể tiết kiệm tới 32.700 USD với Đề án Phát thải Xe cộ và Ưu đãi Đăng ký Sớm Phương tiện Điện.
 |
Mẫu xe ID Space Vizzion của Volkswagen. Ảnh: Volkswagen |
Triển vọng cho ngành công nghiệp xe điện toàn cầu sẽ càng lúc càng trở nên tươi sáng hơn. Với sự hỗ trợ của chính phủ các quốc gia trên thế giới trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho việc sạc xe, thị trường xe điện sẽ còn phát triển nhanh hơn nữa.
Năm 2020, chính phủ Trung Quốc đã tung ra một gói kích thích cơ sở hạ tầng trị giá 1,4 tỷ USD nhằm xây dựng các trạm sạc xe điện cho vùng ngoại ô.
Tại châu Âu, Hà Lan, một quốc gia vốn nổi tiếng về bảo vệ môi trường và giá xăng cao, hiện đang là nơi đi đầu về xe điện. Tại đây, tỉ lệ xe điện đi trên đường là cao nhất thế giới với 170.000 chiếc. Hằng năm, có đến 1/5 doanh số bán xe tại đây thuộc về xe điện. 1/3 số trạm sạc điện của EU cũng nằm ở đất nước này. Điều này tương đương với việc cứ mỗi 190.000 hộ gia đình sẽ có một trạm sạc riêng.
Với mục tiêu trở thành một lục địa thân thiện với môi trường vào năm 2050, Ủy ban Châu Âu đặt mục tiêu ít nhất 30 triệu xe điện trên đường vào cuối thập kỷ này. Vào năm 2020, cơ quan này cũng công bố gói kích cầu nhằm phát triển một triệu trạm sạc cho xe điện và xe hydrogen vào năm 2025. Nhiều luật hỗ trợ cho ngành công nghiệp xe điện như Chỉ thị về Hiệu suất Năng lượng của Tòa nhà cũng đã được ban hành. Điều luật này yêu cầu chủ sở hữu bất động sản phải lắp đặt ít nhất một trạm sạc điện trong khu nhà của họ.
Mỹ cũng không đi sau xu hướng này. Một dự luật cơ sở hạ tầng trị giá 7,5 tỷ USD cho việc xây dựng mạng lưới các trạm sạc xe điện trên toàn quốc đã được thông qua.
Những khó khăn trước mắt
Nếu nhu cầu cho xe chạy xăng giảm đáng kể thì sẽ có khoảng 4.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành ô tô bị ảnh hưởng. Các công ty này liên quan đến các lĩnh vực như bảo hiểm ô tô, kinh doanh và phân phối, bảo dưỡng và dịch vụ, phụ tùng và cả ki-ốt xăng dầu. Do đó, nếu muốn hiện thực hóa giấc mơ xe điện, các nước trên thế giới sẽ phải đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu ngành công nghiệp xe hơi truyền thống.
Sự tăng giá cổ phiếu của Tesla cũng có thể chỉ là một bong bóng. Vài ngày sau thông báo của Hertz, Elon Musk nói rõ rằng thỏa thuận vẫn chưa được hoàn tất. Nhưng điều đó không thể phủ nhận những bước chuyển mình đang diễn ra trong ngành công nghiệp xe hơi đang khiến xe điện trở thành lựa chọn rõ ràng hơn cho người tiêu dùng.
