Dự luật mới được thông qua bởi Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tạo ra những cuộc tranh luận giữa các công ty cho thuê máy bay toàn cầu. Cụ thể, các công ty cho thuê này được cho phép lấy lại số máy bay trị giá 10 tỷ USD trước thời hạn 28/3, một khoảng thời gian rất ngắn. Trong khi các hãng hàng không nội địa cũng được phép đăng ký lại các máy bay được thuê tại Nga để lấy được các phê duyệt an toàn mới và tiếp tục bay trong nước.
Điều luật mới này là một phần trong các biện pháp của Nga nhằm chống lại các lệnh trừng phạt từ phương Tây. Thêm vào đó, nó còn được thiết kế để "đảm bảo các hoạt động trong lĩnh vực hàng không dân dụng không bị gián đoạn". Hiện các hãng hàng không Nga có gần 780 máy bay được thuê, trong đó có 515 máy bay được thuê từ nước ngoài. Theo công ty tư vấn Ascend by Cirium, khoảng 425 máy bay trong số này đang ở trong diện gặp nguy cơ cao không thể trở lại với chủ sở hữu.
Trong số máy bay được cho thuê, có hàng chục chiếc máy bay cũ có thể sẽ không bao giờ được trả lại cho chủ sở hữu nước ngoài do chúng có giá trị thấp hơn những gì mà chủ sở hữu có thể yêu cầu tiền bảo hiểm. Nhưng thị trường hàng không lớn thứ 11 thế giới của Nga cũng có không ít các máy bay phản lực hiện đại nhất hiện nay, như chiếc Airbus A350 mới được giao cho hãng Aeroflot đúng ngày Nga bắt đầu chiến dịch quân sự tại Ukraine hôm 24/2.
Các động thái này diễn ra sau khi Bermuda và Ireland, nơi đăng ký của phần lớn các máy bay được thuê của nước ngoài hoạt động tại Nga, thông báo đình chỉ chứng nhận đủ điều kiện hoạt động hàng không đối với số máy bay này. Nguyên nhân được đưa ra là do các nước này không thể đảm bảo rằng chúng an toàn để tiếp tục bay.
Ngoài ra, do cả Mỹ cùng các đồng minh châu Âu với Nga đều đã phong tỏa không phận với nhau nên cơ quan quản lý hàng không nhà nước của Nga đã khuyến nghị các hãng hàng không có máy bay thuê của nước ngoài tạm dừng các chuyến bay quốc tế. Nguyên nhân là các hãng này có thể gặp phải nguy cơ bị giữ máy bay.
Tuy nhiên, việc Nga trở thành quốc gia đăng ký thứ 2 có thể khiến quốc gia này đối diện với việc bị cấm đăng ký máy bay dân dụng tại nhiều quốc gia cùng một lúc. Trừ khi các bên cho thuê phương Tây đồng ý với yêu cầu giải phóng máy bay của Nga, chính sách mới này đang mở ra nhiều cuộc tranh luận lớn về hợp đồng.
Theo cố vấn hàng không Bertrand Grabowski, việc đăng ký máy bay mà không có bằng chứng về việc hủy đăng ký từ cơ quan trước đó hay sự đồng ý của chủ sở hữu là bất hợp pháp và được coi là hành vi phá vỡ hợp đồng. Mặt khác, các luật sư cho biết một cuộc chiến pháp lý sau đó giữa 3 bên là các hãng hàng không, bên cho thuê và công ty bảo hiểm có thể kéo dài cả thập kỷ.
Về mặt kỹ thuật, điều luật mới này không bắt buộc các hãng hàng không đăng ký lại máy bay mà không cần sự cho phép của các chủ sở hữu, dẫn đầu bởi AerCap, công ty cho thuê phương tiện hàng không lớn nhất thế giới.
Dù vậy, các chuyên gia cho biết các hãng hàng không vẫn phải đăng ký mới để có thể tiếp tục bay trong nước Nga. Điều này sẽ gây ra nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng tới mối quan hệ với các nhà cho thuê lớn một khi cuộc khủng hoảng tại Ukraine kết thúc. Nhưng nếu không làm gì, các hãng hàng không này chỉ có thể chứng kiến máy bay của mình bị tạm giữ.
Không phải tất cả 35 hãng hàng không của Nga đều sẽ thực hiện theo hướng dẫn của chính phủ. Một nguồn tin tại một trong các hãng hàng không cho biết sẽ tránh đăng ký máy bay tại Nga và hy vọng sẽ trả lại cho các công ty cho thuê do chính phủ không bắt buộc đăng ký.
Khi được yêu cầu đưa ra bình luận, AerCap và những hãng cho thuê lớn khác từ chối trả lời về điều luật mới này. Các hãng hàng không lớn của Nga là Aeroflot và S7 cũng từ chối yêu cầu đưa ra bình luận.
