Ngày 15/10, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và Tổ chức Oxfam đã tổ chức hội thảo trực tuyến nhằm xác định các giải pháp hiệu quả hỗ trợ hệ thống hợp tác xã (HTX) nông nghiệp thực hiện quá trình chuyển đổi số thành công, giúp phát triển HTX hiệu quả trong thời đại 4.0 và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Chuyển đổi số, không để ai bị bỏ lại phía sau
Ông Phạm Quang Tú, Phó Giám đốc Tổ chức Oxfam tại Việt Nam cho biết, Oxfam đã và sẽ tiếp tục làm việc với các bên liên quan nhằm tận dụng sức mạnh của công nghệ thông tin trong hoạt động hỗ trợ người dân và các cộng đồng yếu thế tham gia hiệu quả vào nền kinh tế số và xã hội số, qua đó góp phần xây dựng một nền kinh tế nhân văn, lấy con người làm trung tâm và không ai bị bỏ lại phía sau.
 |
Ông Phạm Quang Tú, Phó Giám đốc Tổ chức Oxfam tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh: vca.org.vn |
Tại hội thảo, ông Trần Văn Việt, Phó giám đốc Trung tâm thông tin Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã chỉ ra thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý và điều hành của các HTX chỉ ở mức cơ bản, tỷ lệ HTX nông nghiệp chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin còn thấp.
Theo ông Việt, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam có trách nhiệm tuyên truyền, đào tạo về chuyển đổi số; đảm bảo triển khai hỗ trợ vốn thông qua quỹ phát triển HTX một cách hiệu quả; hỗ trợ HTX sử dụng nền tảng chuyển đổi số phù hợp và hỗ trợ thành lập HTX cung ứng dịch vụ nông nghiệp công nghệ cao tại địa phương.
 |
Kiến nghị của Hợp tác xã. Ảnh: trích xuất từ hội thảo |
Ông Việt đề xuất các cơ quan quản lý Nhà nước tiến hành xây dựng hệ thống dữ liệu lớn ngành nông nghiệp; hỗ trợ thu hút lao động có chất lượng; tuyên truyền, đào tạo về chuyển đổi số; hỗ trợ vay vốn và hỗ trợ hạ tầng thiết bị cơ bản của chuyển đổi số.
Vai trò của các tổ chức quốc tế sẽ là điểm cầu hỗ trợ vốn, hạ tầng thiết bị cũng như đào tạo về chuyển đổi số.
Kết nối chuỗi cung cầu nông sản trên một chiếc điện thoại
Phát biểu tại hội nghị, Bà Nguyễn Thị Thành Thực, BCH Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam VIDA cho biết:
Đặc thù của HTX nước ta là có quy mô tương đối nhỏ, trong khi mục tiêu đặt ra là liên kết các nông hộ sản xuất nhỏ lẻ theo ngành nghề thành khối kinh tế hợp tác. Từ đó, hình thành các HTX trên cơ sở số hóa, minh bạch thông tin, giám sát thuận tiện, với mục tiêu “cùng mua – cùng làm – cùng bán”, góp phần tiết giảm các chi phí sản xuất và kết nối thị trường thuận tiện hơn.
Do vậy, cần có nền tảng ứng dụng số kết nối hộ thành viên cùng ngành nghề để mở rộng quy mô. Các hộ nông dân sẽ kết nối với nhau trên nền tảng số, có sự giám sát trực tiếp, minh bạch thông tin, xóa bỏ các nghi kỵ gian lận trong quản lý.
Liên kết chuỗi cung ứng – sản xuất – thu mua dưới sự giám sát của quản lý nhà nước (các sở/phòng nông nghiệp), đảm bảo tránh việc giả mạo sản phẩm của những cơ sở có chứng chỉ chất lượng cao, đặc biệt là việc giả mạo mã vùng trồng, mã xưởng khi xuất khẩu.
 |
| Chuyển đổi số - có điểm đầu nhưng không có điểm kết thúc. Ảnh trích xuất từ hội thảo |
Phần mềm Auto Gri được số hóa theo ngành hàng trong chăn nuôi và trồng trọt. Bà Nguyễn Thị Thành Thực đề nghị, cần chú ý vấn đề dân tộc của phần mềm khi gom các hộ có cùng dân tộc vào một nhóm bởi vấn đề dân tộc sẽ ảnh hưởng đến tập quán canh tác, chăn nuôi của các hộ, qua đó có thể dễ dàng truyền thông trường thông tin phù hợp.
Hiện nay, một số dự án đã thực hiện như Dự án quản lý Ngân hàng Bò vay vốn của nông dân Tỉnh Tuyên Quang; Dự án bảo tồn và phát triển chuỗi giá trị Bò H’Mông Việt Nam tại các tỉnh miền núi phía Bắc (Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang); Dự án số hóa mã vùng trồng, mã cơ sở đóng gói vải thiều Bắc Giang….
 |
Phát biểu của PGS.TS.Phạm Quang Hà tại hội thảo. Ảnh trích xuất từ hội thảo |
Nông thôn là điểm tựa của nông nghiệp
PGS.TS.Phạm Quang Hà, Chủ tịch Hội đồng khoa học HTX Nông nghiệp số phát biểu trong báo cáo “Xu hướng và giải pháp thực tiễn của Việt Nam trong phát triển HTX nông nghiệp thông minh, ứng phó với biến đổi khí hậu”, nhận định rằng:
Đồng bằng Sông Cửu Long đang bị xâm nhập mặn, mực nước biển tăng ảnh hưởng đến sản xuất và dịch bệnh COVID-19 gây đảo lộn sinh học dẫn đến nguy cơ hàng tỷ người có thể rơi vào nạn đói.
Để giải quyết tình trạng này, nông thôn phải là điểm tựa của nông nghiệp, tăng cường quản lý nông thôn, mang lại sự sống cho nông thôn bằng những chính sách phù hợp, tăng cường sức đề kháng cho nông thôn trong quá trình sản xuất.
PGS.TS.Phạm Quang Hà đề xuất, cần có những vùng giải pháp thông minh; quản lý công minh bạch, dễ dàng; các hoạt động của HTX phải tốt; vấn đề di chuyển, trao đổi cần được thông suốt.
“Phải lắng nghe để hiểu các nguyện vọng và đáp ứng tập thể, HTX nông nghiệp thông minh không thể lẻ tẻ mà phải là tập thể”, PGS.TS Hà nói.
 |
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: vca.org.vn |
Cơ cấu HTX có cần thay đổi hay không?
Hội thảo đã có nhiều đề xuất về giải pháp khả thi và thiết thực cho các cơ quan quản lý nhà nước, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các tỉnh, thành phố, các viện nghiên cứu trong áp dụng giải pháp chuyển đổi số, công nghệ thông tin cho khu vực HTX.
PGS.TS.Phạm Quang Hà chỉ ra cần ưu tiên đầu tư cho những đối tượng trung bình và nhỏ để thay đổi cơ cấu và thích ứng với công nghệ mới.
Theo ông Trần An Định: Cần nâng cao trình độ nhân sự bằng việc nâng cao nhận thức, tạo quyết tâm chuyển đổi số; Bố trí cán bộ chuyên trách về chuyển đổi số; xây dựng làng xã thông minh sử dụng công nghệ cao….
“Phát triển hợp tác xã nông nghiệp thông minh và thích ứng với biến đổi khí hậu là một tất yếu khách quan trong thời đại hội nhập, đóng góp quan trọng vào phát triển sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị hội nhập thế giới”.
