Tại Việt Nam hiện chỉ có duy nhất Công ty hóa chất 21 (Nhà máy Z121) được giao sản xuất, cung ứng pháo hoa hợp pháp ra thị trường. Nhà máy Z121 phân phối tại hệ thống 206 cửa hàng ở 56 tỉnh, thành trên toàn quốc. Mỗi người dân được mua tối đa 3 giàn pháo hoa tại các cửa hàng này.
Trên mỗi giàn pháo hoa in rõ chủng loại, số lô, địa chỉ sản xuất, hướng dẫn sử dụng. Người mua cũng được cung cấp đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ để xuất trình cho các cơ quan chức năng kiểm tra.
Tuy nhiên, nhiều người bất chấp quy định của pháp luật, tiến hành các hoạt động giao dịch, mua bán pháo trái phép thông qua các trang mạng xã hội.
Ghi nhận của Mekong ASEAN ngày 16/1 cho thấy, tìm kiếm trên Facebook với từ khóa "pháo" sẽ cho ra hàng trăm tài khoản cá nhân và hội nhóm đăng thông tin mua bán mặt hàng này với đa dạng mẫu mã khác nhau. Nhiều hội nhóm trên Facebook được lập ra với mục đích bán pháo hoa có tới hàng chục nghìn thành viên.
 |
Nhiều hội nhóm trên Facebook được lập ra với mục đích bán pháo hoa có tới hàng chục nghìn thành viên. Ảnh: Hà Anh - Mekong ASEAN. |
Đáng chú ý, các nhóm này thu hút cả nghìn lượt theo dõi với hàng trăm lượt bình luận, chia sẻ. Để tăng độ tin cậy với khách hàng, người bán thường đăng tải bài viết kèm nhiều hình ảnh, video cảnh đốt pháo sôi động. Cùng với đó, các tài khoản này còn đưa ra hàng loạt cam kết như có hóa đơn bán lẻ, pháo do nhà máy hóa chất Z121 sản xuất...
Theo tìm hiểu thực tế của Mekong ASEAN, có nhiều sản phẩm pháo hoa Z121 được rao bán công khai trên mạng như pháo giàn phun, pháo giàn nhấp nháy, ống phun hoa lửa cầm tay, cây hoa lửa... Trong đó phổ biến nhất là loại pháo giàn phun viên và giàn phun hoa, với mức giá dao động từ 300.000-600.000 đồng/giàn.
 |
Nhiều sản phẩm pháo hoa Z121 được rao bán trái phép công khai trên mạng xã hội như pháo giàn phun, pháo giàn nhấp nháy, ống phun hoa lửa cầm tay, cây hoa lửa...Ảnh: Hà Anh - Mekong ASEAN. |
Trong khi giá niêm yết của nhà máy lại thấp hơn nhiều. Cụ thể, pháo hoa phun viên có giá từ 264.000-398.000 đồng/giàn tùy loại, giàn phun hoa có giá từ 330.000-438.000 đồng/giàn tùy loại.
Những người kinh doanh mặt hàng này trên mạng xã hội còn ưu tiên mua sỉ với số lượng lớn kèm ưu đãi và người mua không cần đặt cọc. Chẳng hạn như mỗi giàn 100 quả pháo có giá bán khoảng 1 triệu đồng nhưng khi lấy số lượng lớn khoảng 10 giàn trở lên sẽ được giảm 20-30%.
 |
Hiện mặt hàng pháo hoa vẫn được bày bán trên các nền tảng thương mại điện tử. Ảnh: Hà Anh - Mekong ASEAN. |
Tương tự, trên một số nền tảng thương mại điện tử như Lazada, Tiki, giá của các loại pháo này cũng cao hơn so với giá niêm yết của công ty. Tại Lazada, giá bán của giàn phun viên là 549.000 đồng/giàn; giàn phun hoa là 449.000 đồng/giàn. Còn tại sàn thương mại điện tử Tiki, giàn phun viên được bán với giá 499.000 đồng/giàn, giàn phun hoa là 550.000 đồng/giàn...
Là nạn nhân của việc mua pháo hoa giả trên mạng, anh T.Đ.A (quận Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ với Mekong ASEAN rằng: "Mình mua 2 giàn phun viên và phun hoa với giá khoảng 1 triệu đồng. Lúc mở ra thì thấy pháo không có thuốc pháo, mình có liên lạc lại với bên bán mà không thấy có phản hồi gì. Lúc đấy mình mới biết là đã mua phải hàng giả rồi".
Nhận định về vấn đề này, Đại tá Hà Quốc Minh, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật (Bộ Quốc Phòng) cho biết, hiện nay mới chỉ có duy nhất Công ty hóa chất 21 (Nhà máy Z121) của Bộ Quốc phòng được sản xuất và bán các loại pháo hoa. Trường hợp các tổ chức, cá nhân tự ý rao bán pháo hoa mà không được phép của cơ quan có thẩm quyền là hành vi vi phạm pháp luật.
Theo quy định tại khoản 2, Điều 14 của Nghị định 137/2020/NĐ-CP, việc kinh doanh pháo hoa phải bảo đảm các điều kiện. Chỉ tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được kinh doanh pháo hoa và phải được cơ quan công an có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự; bảo đảm các điều kiện về phòng cháy, chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường.
Kho, phương tiện vận chuyển, thiết bị, dụng cụ phục vụ kinh doanh pháo hoa phải phù hợp, bảo đảm điều kiện về bảo quản, vận chuyển, phòng cháy và chữa cháy. Người quản lý, người phục vụ có liên quan đến kinh doanh pháo hoa phải được huấn luyện về kỹ thuật an toàn và chỉ được kinh doanh pháo hoa bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật theo quy định.
Đối với các cơ sở kinh doanh đã được cấp phép mua bán pháo hoa do nhà máy Z121 sản xuất phải tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn. Các tổ chức, cá nhân không được cấp phép bán loại pháo hoa này cũng không được phép quảng cáo, không được phép thực hiện hành vi bán pháo hoa trên không gian mạng.
Do đó, đối với mặt hàng là pháo hoa thì cá nhân, tổ chức khác không được kinh doanh bao gồm cả việc mua pháo hoa về để rao bán lại.
