'Vấn đề căn cơ nhất của thị trường vẫn là tài chính đất đai'

Ngày 21/6, tại chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội đã họp phiên toàn thể thảo luận về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Trước đó, ngày 9/6/2023, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); kết quả lấy ý kiến nhân dân về dự án Luật và Báo cáo thẩm tra dự án Luật.

Thực hiện Nghị quyết số 671/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã ban hành Kế hoạch tổ chức lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Việc tổ chức lấy ý kiến được thực hiện từ ngày 3/1/2023 đến ngày 15/3/2023.

Theo báo của Chính phủ gửi Quốc hội tổng hợp kết quả lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), từ ngày 3/1 đến ngày 26/4/2023 đã có 12,1 triệu lượt ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân góp ý được tập hợp gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Bước đột phá trong việc xác định giá đất

Đánh giá về quá trình lấy ý kiến dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), chia sẻ với Mekong ASEAN, GS.TS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng: “Việc lấy ý kiến đã chạm đến mọi tầng lớp, toàn dân được tham gia góp ý. Các cơ quan Nhà nước cũng rất sâu sát trong việc tiếp thu các ý kiến đóng góp cho dự thảo”.

Tại dự thảo Luật lần này, ông Đặng Hùng Võ nhận xét: “Điểm rất tiến bộ so với các lần sửa Luật trước là việc bỏ khung giá đất, sẽ đảm bảo quyền lợi của người dân khi bị thu hồi đất do khung giá đất đang không theo kịp giá thị trường. Tiền bồi thường khi thu hồi đất cho người dân quá thấp dẫn đến nhiều trường hợp tranh chấp, khiếu kiện, khiến nhiều dự án không thể giải phóng mặt bằng”.

"Việc giao cho địa phương xây dựng bảng giá đất hàng năm là phù hợp bởi chỉ có địa phương mới có thể nắm được tình hình biến động giá cả tại khu vực của mình, từ đó đưa ra những mức giá phù hợp, đồng thời hạn chế được việc mua bán đất kê khai giá thấp để giảm thuế, tăng thu vào ngân sách Nhà nước".

GS.TS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường

Bên cạnh những điểm tích cực, ông Võ cũng thẳng thắn chỉ ra một điểm rất mà dự thảo Luật lần này vẫn chưa khắc phục được là chưa thống nhất được khung pháp lý cụ thể để giải quyết các loại đất trên một dự án. Điều này dẫn đến việc phê duyệt dự án bị chậm, doanh nghiệp không thể tiếp tục thực hiện, ảnh hưởng đến cả thị trường.

Cần một tổ chức độc lập để thẩm định giá đất

Cùng bàn về dự án Luật lần này, TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho hay, vấn đề căn cơ nhất của thị trường vẫn là tài chính đất đai. Thuế, phí, giá bồi thường giải phóng mặt bằng, định giá đất đai vẫn luôn là vấn đề dai dẳng qua các dự án luật.

Tin liên quan

ĐBQH: 'Xác định giá đất tiệm cận với giá thị trường vẫn là điều mơ hồ'

Dù dự thảo Luật sửa đổi lần này đã bỏ đi khung giá đất để UBND các tỉnh có thể xây dựng bảng giá đất sát với giá thị trường nhất, cập nhật hàng năm nhưng giá thị trường là bao nhiêu thì chưa có phương pháp xác định.

“Hiện nay, hơn 50% dự án gặp vướng mắc, chậm triển khai do quy định về phương pháp định giá đất rất khó xác định đâu là giá thị trường. Giá đất được quyết định bởi các yếu tố như địa điểm, mục đích sử dụng, yêu cầu những hiểu biết sâu về khu vực đó để có thể đưa ra mức giá chính xác”, TS. Lê Xuân Nghĩa phân tích.

"Để xây dựng được bảng giá đất sát với giá thị trường cần thành lập cơ quan thẩm định giá độc lập để xác định và điều chỉnh khi có biến động. Như vậy, giá đất mới đảm bảo được tính khách quan, phù hợp với thị trường và không chịu áp lực, chi phối từ các nhóm lợi ích".

TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia