Bão lạm phát khiến người tiêu dùng toàn cầu 'chùn tay' khi chi tiêu

Thận trọng khi 'móc hầu bao'

Trong hơn 5 năm sau khi ra mắt ứng dụng tài chính cá nhân Truebill (chuyên quản lý phí thuê bao, hóa đơn và các khoản thanh toán khác cho người dùng), nhà sáng lập Yahya Mokhtarzada đã chứng kiến sự bùng nổ của các dịch vụ thuê bao. Nhưng giờ đây, xu hướng đó đã đảo ngược khi lạm phát gia tăng, khiến người tiêu dùng phải xem xét cắt giảm các khoản chi tiêu này.

Theo đó dịch vụ thuê bao như các nền tảng phát video và phim ảnh trực tuyến Netflix sẽ bị ảnh hưởng. “Chừng nào mà nền kinh tế vẫn còn nhiều bất ổn, mọi người sẽ ngày càng nói thận trọng hơn với túi tiền của mình”, ông Mokhtarzada nói với Financial Times.

Giá cổ phiếu của nền tảng phim ảnh trực tuyến Netflix đã giảm hơn 35%, khiến vốn hóa bị thổi bay 50 tỷ USD. Ảnh: Bloomberg

Ông cũng cho biết, trong năm ngoái, có 2,5 triệu người dùng của ứng dụng Truebill đã hủy đăng ký nhiều dịch vụ, từ dịch vụ phát video trực tuyến đến dịch vụ giao đồ ăn. Đến tháng 3, số lượt hủy đăng ký trên ứng dụng này nhiều hơn số lượt đăng ký mới.

Không chỉ True Bill, rất nhiều dịch vụ trực tuyến khác cũng đứng trước khó khăn. Ngày 20/4, giá cổ phiếu của nền tảng phim ảnh trực tuyến Netflix đã giảm hơn 35%, khiến vốn hóa bị thổi bay 50 tỷ USD sau khi công ty này báo cáo số lượng người đăng ký giảm lần đầu tiên trong một thập kỷ qua.

Ngoài việc Netflix phải chịu sức ép cạnh tranh gia tăng từ các đối thủ, ông Steve Wreford, Giám đốc danh mục đầu tư tại Công ty Lazard Asset Management, cho rằng xu hướng thắt chặt nhu cầu của người tiêu dùng chính là chất xúc tác khiến lượng đăng ký mới của nền tảng này suy giảm.

“Những gì đang xảy ra với các dịch vụ phát truyền hình và phim ảnh trực tuyến là dấu hiệu cảnh báo sớm. Lạm phát đang gây áp lực lên người tiêu dùng, khiến họ tính toán về cần thiết mua những mặt hàng gì, cắt giảm những khoản chi gì”, ông Steve Wreford nói.

Đà tăng của lạm phát đang ảnh hưởng đến thói quen mua sắm và tiết kiệm trong sinh hoạt của người tiêu dùng. Theo Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), người Mỹ đã tiết kiệm thêm 4,2 tỷ USD tiền mặt vào cuối năm 2021.

Người tiêu dùng trở nên "kỹ tính" khi đưa ra quyết định mua sắm gì đó. Ảnh: Getty Images

Bà Jessica Moulton, đối tác cấp cao ở hãng tư vấn quản lý toàn cầu McKinsey cho biết tâm lý của người tiêu dùng đã giảm sút rõ rệt. “Mức độ lạc quan của người tiêu dùng quay trở lại mức giữa năm 2020. Đó là mức suy giảm lớn nhất kể từ mùa thu năm ngoái”, theo trích dẫn các cuộc khảo sát của McKinsey được thực hiện ở năm quốc gia châu Âu và Mỹ.

Trong đó, doanh số bán lẻ của Anh đã giảm 1,4% trong tháng 3, giảm trong tháng thứ hai liên tiếp, khi mức lạm phát cao bắt đầu tác động đến người tiêu dùng. Mức tăng lạm phát 7% ở Đức trong tháng 3 cũng đã làm suy giảm 13% chi tiêu tùy ý của các hộ gia đình.

Ngành thời trang và nhà hàng bị ảnh hưởng, du lịch vẫn khả quan

Ông Wreford nhận định, môi trường kinh doanh xấu hơn đã phủ bóng đen lên các ngành như hàng may mặc và nhà hàng. Chỉ số của nhóm cổ phiếu ở các ngành tiêu dùng tùy ý trên toàn cầu đã giảm 14% kể từ đầu năm, so với mức giảm 8% của chỉ số chứng khoán toàn cầu MSCI World, theo dữ liệu của Bloomberg.

Trong tháng này, hãng bán lẻ quần áo trực tuyến Asos, có trụ sở tại London, Anh, ghi nhận sự sụt giảm mạnh về mức tăng trưởng doanh số và lợi nhuận. Cổ phiếu của công ty này đã giảm gần 40% kể từ đầu năm.

Theo nhận định của ông Mat Dunn, Giám đốc điều hành Asos: "Giá năng lượng tăng cao và lạm phát thực phẩm sẽ ảnh hưởng đến các dạng chi tiêu tùy hứng của người tiêu dùng. Ba tháng tới sẽ cho chúng ta thấy những yếu tố này tác động như thế nào đến thu nhập khả dụng của người tiêu dùng”.

Tháng trước, hãng thời trang H&M của Thụy Điển cũng báo cáo tăng trưởng doanh số bán hàng giảm tốc đột ngột. Theo dữ liệu của Fable, chi tiêu cho quần áo của người Anh đã giảm về dưới các mức của năm 2019. Lĩnh vực nhà hàng cũng đang xoay xở ứng phó các yêu cầu tăng lương của nhân viên, trong khi đó mức chi tiêu trung bình trên mỗi thực khách suy giảm trong tháng qua.

Tuy nhiên, tình hình của ngành du lịch vẫn khả quan vì những người tiêu dùng tích lũy được các khoản tiết kiệm dường như vẫn kiên định với kế hoạch chi tiêu cho những chuyến nghỉ ngơi, điều mà họ đã không thể thực hiện được trong thời kỳ căng thẳng của đại dịch Covid-19.

“Thường thì trong thời kỳ lạm phát cao, ngành du lịch sẽ bị tác động, nhưng hiện nay có rất nhiều nhu cầu bị dồn nén”, ông Moulton, đối tác cấp cao ở McKinsey, nói.

American Airlines và Delta Air Lines, hai hãng hàng không lớn nhất và lớn thứ ba của Mỹ tính theo quy mô đội máy bay, đã báo cáo doanh thu bán vé kỷ lục vào tháng 3. Trong khi đó United Airlines, hãng lớn thứ hai, dự báo quý hai sẽ là quý có lợi nhuận cao nhất từ ​​trước đến nay.

Trong khi đó, ông Will Hayllar, đối tác tại hãng tư vấn quản lý OC & C, nói rằng tác động của việc người tiêu dùng siết chặt thu nhập không thể dự đoán được hoàn toàn. Ông nói: “Người tiêu dùng vẫn chi tiêu cho những thứ mà họ cảm thấy giúp họ thoải mái”.

Các ứng dụng giao đồ ăn vẫn duy trì dự báo hàng năm về mức tăng trưởng khối lượng đơn giao hàng. Ảnh: PA Wire

Dịch vụ giao đồ ăn, vốn được hưởng lợi trong thời kỳ dịch bệnh, cho đến nay vẫn cho rằng họ không bị ảnh hưởng bởi những áp lực chi tiêu của người dùng.

Trong bản cập nhật giao dịch trong tháng này, ứng dụng giao đồ ăn Deliveroo (Anh) cho biết vẫn duy trì dự báo hàng năm về mức tăng trưởng khối lượng đơn giao hàng. Trong khi đó, ông Jitse Groen, Giám đốc điều hành của ứng dụng đồ ăn Just Eat Takeaway (Hà Lan), nhấn mạnh lạm phát giá thực phẩm cũng có thể mang lại lợi ích vì khi giá bán các món ăn ở nhà hàng tăng lên, thì hoa hồng của nền tảng này cũng tăng theo.

Tuy nhiên, theo nhận định chung của các nhà phân tích, lạm phát vẫn chưa đạt đỉnh và tác động đầy đủ của nó chỉ mới bắt đầu được cảm nhận. Trong khi các khoản tiết kiệm trong thời kỳ đại dịch giúp những người tiêu dùng giàu có hơn chống chọi lạm phát, thì những nhóm có thu nhập thấp hơn sẽ là đối tượng đầu tiên cảm nhận gánh nặng khi chi phí mua sắm nhu yếu phẩm ngày càng chiếm một tỉ trọng cao hơn trong thu nhập khả dụng của họ.