Bộ GTVT đề nghị sớm đầu tư 3 dự án cao tốc phía Nam

Trình bày tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, sáng 6/6, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, việc sớm đầu tư 3 dự án giao thông trọng điểm quốc gia hiện nay gồm dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu; Dự án đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột; Dự án đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng là hết sức cấp thiết.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể trình bày Tờ trình về Chủ trương đầu tư các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc.

Theo đó, 3 dự án giao thông này đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng cao của khu vực. Đồng thời giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng giao thông vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, phát huy tiềm năng, khai thác lợi thế của vùng Tây Nguyên, vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Về phạm vi, quy mô đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu dài 53,7 km qua 2 tỉnh, kết nối thành phố Biên Hòa với cảng biển Cái Mép - Thị Vải; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4-6 làn xe.

Dự án đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột dài 117,5 km qua 02 tỉnh, kết nối thành phố Buôn Ma Thuột với cảng biển Nam Vân Phong; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 làn xe.

Dự án đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dài 188,2 km qua 04 tỉnh/thành phố, kết nối thành phố Châu Đốc với cảng biển Trần Đề; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 làn xe.

Về hình thức đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, đối với dự án Biên Hòa - Vũng Tàu, Chính phủ kiến nghị đầu tư dự án theo hình thức đầu tư công; sau khi đưa vào khai thác sẽ thu phí để hoàn trả vốn ngân sách nhà nước.

Đối với dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột và Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, mặc dù mang lại lợi ích kinh tế - xã hội rất lớn nhưng phương án tài chính hoàn vốn từ thu phí không khả thi. Tỷ lệ vốn nhà nước tham gia vượt quá quy định của pháp luật. Do vậy, lựa chọn hình thức đầu tư công; sau khi hoàn thành sẽ thu phí để hoàn trả vốn ngân sách nhà nước.

Chính phủ đã xây dựng một số cơ chế chính sách đặc thù và nếu được áp dụng, dự kiến tiến độ các dự án như sau: Chuẩn bị đầu tư năm 2022, khởi công năm 2023, dự án Biên Hòa - Vũng Tàu cơ bản hoàn thành năm 2025; dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng cơ bản hoàn thành một số đoạn có lưu lượng lớn năm 2025 và toàn tuyến năm 2026.

Theo tư lệnh ngành giao thông vận tải, sơ bộ tổng mức đầu tư các dự án nói trên vào khoảng 84.463 tỉ đồng. Dự kiến nhu cầu vốn trong giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 60.124 tỉ đồng, chuyển tiếp giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 24.339 tỉ đồng.

Trong 2 năm 2022, 2023, Chính phủ ưu tiên giải ngân hết toàn bộ nguồn vốn từ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021.

Đánh giá khả năng thực hiện 3 dự án

Thẩm tra Chủ trương đầu tư 3 dự án trên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Uỷ ban Kinh tế nhất trí với sự cần thiết đầu tư các dự án này.

Tuy nhiên, cần đánh giá kỹ tính cấp thiết, khả năng bố trí nguồn lực, đánh giá tác động của việc sử dụng vốn đầu tư công triển khai cùng lúc nhiều dự án hạ tầng đối với lạm phát, sự cân đối và hiệu quả trong phân bổ nguồn lực, năng lực quản lý, khả năng gây ra tình trạng khan hiếm và tăng giá nguyên vật liệu.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra Chủ trương đầu tư 3 dự đường bộ cao tốc.

Về hình thức đầu tư, các dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột và Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng: Ủy ban Kinh tế nhận thấy do 2 tuyến này có lưu lượng xe thấp, thời gian hoàn vốn dài, nên việc đầu tư theo phương thức đối tác công tư là khó khả thi. Vì vậy, việc Chính phủ đề xuất áp dụng hình thức đầu tư công là phù hợp.

Về dự án Biên Hòa - Vũng Tàu, đề nghị cân nhắc tiếp tục đầu tư dự án này theo phương thức đối tác công tư.