Dipali Roy và chồng, Pradip Roy đều là công nhân may mặc ở Bangladesh khi đại dịch Covid-19 nổ ra vào đầu năm ngoái. Đại dịch đã khiến nhà máy nơi họ làm việc sa thải hàng loạt nhân công, trong đó có hai vợ chồng cô.
Trước đó công việc họ làm lâu năm là sản xuất quần, áo sơ mi và áo khoác. Và cũng giống như vô số người di cư khác, họ buộc phải chuyển về quê để giảm chi phí.
 |
Vợ chồng Dipali Roy và Pradip Roy. Ảnh: CNN |
Những trường hợp như vợ chồng Roy ở Bangladesh xuất hiện khắp nơi do Covid-19 gây ra. Ngân hàng Thế giới (WB) ước tính rằng 97 triệu người trên toàn cầu rơi vào cảnh nghèo đói do đại dịch vào năm 2020 với mức sống dưới 2 USD/ngày.
Tình trạng gần 100 triệu người nghèo đói trên toàn cầu có rất ít sự thay đổi kể từ đó. Vào đầu năm nay, giới chuyên gia WB cho biết: “Trên toàn cầu, tình trạng nghèo đói gia tăng năm 2020 do dịch COVID-19 vẫn còn kéo dài, và số người nghèo đói do dịch bệnh gây ra vào năm 2021 tiếp tục là 97 triệu người”. Tuy nhiên, giới chuyên gia dự báo tình trạng nghèo về tổng thể sẽ giảm trong năm nay.
"Chúng tôi hầu như không có đủ tiền để trở về nhà", Dipali Roy cho biết trong một cuộc phỏng vấn bằng tiếng địa phương, tại một căn lều lợp tôn ở một ngôi làng ở phía bắc Bangladesh.
Hai vợ chồng phải cố gắng vay nợ để mở tiệm kinh doanh nhỏ, nhưng ban đầu gặp khó khăn. Một số tổ chức phi lợi nhuận địa phương đã yêu cầu tài sản thế chấp nhưng họ không có. Trên hết, "thực phẩm là vấn đề lớn nhất", Dipali cho biết. Cô gái 20 tuổi, lúc đó đang mang bầu nhưng có thời điểm mỗi ngày chỉ được ăn một bữa.
Bất bình đẳng gia tăng
Theo WB, đại dịch bùng phát năm 2020 gây ra bước thụt lùi lịch sử trong cuộc chiến chống đói nghèo toàn cầu, với số người nghèo nhất thế giới tăng lần đầu tiên sau hơn 20 năm. Trưởng bộ phận toàn cầu về nghèo đói và công bằng của WB Carolina Sánchez-Páramo cho rằng đại dịch COVID-19 như một thảm họa tự nhiên.
Trong bối cảnh hàng triệu người rơi vào cảnh nghèo đói túng quẫn trong đại dịch, tài sản của giới siêu giàu lại càng trở nên giàu có hơn. Theo tổ chức Phòng thí nghiệm Bất bình đẳng thế giới (WIL), các tỷ phú trong năm ngoái đã có mức tăng tài sản cao kỷ lục.
Theo báo cáo của tổ chức phi chính phủ Oxfarm, 1.000 người giàu nhất thế giới chỉ mất 9 tháng để lấy lại lại đà đi lên giữa đại dịch, nhưng có thể phải mất hơn một thập kỷ nữa để những nhóm người nghèo kém may mắn nhất phục hồi kinh tế.
Shameran Abed, Giám đốc điều hành của BRAC International, một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động về xóa đói giảm nghèo ở châu Á và châu Phi, đã chỉ ra khoảng cách giàu nghèo đang gia tăng, khẳng định "ba người giàu nhất thế giới" có thể xóa sổ tình trạng cực nghèo trên Trái đất.
Gần đây, 1% người giàu nhất thế giới cũng đối diện áp lực phải tham gia hàng đầu đã phải chịu áp lực khi tham gia vào các vấn đề nhân đạo.
Vào tháng 11, Giám đốc Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) thuộc Liên Hợp quốc đã kêu gọi các tỷ phú bao gồm hai người đàn ông giàu nhất thế giới, Jeff Bezos và Elon Musk, "hãy có hành động ngay, chỉ cần một lần thôi".
Trong một cuộc phỏng vấn với CNN, Giám đốc WFP David Beasley nói rằng việc đưa ra 6 tỷ USD, tương đương khoảng 2% giá trị tài sản ròng của Musk, có thể giúp giải quyết nạn đói trên thế giới. "Khoảng 6 tỷ USD có thể giúp 42 triệu người thoát khỏi cảnh chết chóc theo đúng nghĩa đen", ông nói thêm.
Lời kêu gọi này đã nhận được phản hồi từ Elon Musk. Tỷ phú này khẳng định trên Twitter rằng nếu tổ chức có thể đưa ra "cách chính xác" mà nguồn tài trợ này giải quyết được vấn đề thì bản thân sẵn sàng “bán cổ phiếu Tesla để thực hiện”.
Cuộc chiến dịch bệnh và phân bổ vaccine
Trong khi đó, nhằm đẩy lùi tình trạng nhiều người rơi vào đói nghèo do dịch bệnh, giới chuyên gia cho rằng nhiệm vụ đầu tiên hiện nay là tập trung tiêm vaccine ngừa Covid-19.
Theo bà Sánchez-Páramo, “chúng ta cần đảm bảo rằng mọi người được tiếp cận với vaccine hoặc một số phương pháp điều trị cho đại dịch”, bởi rất khó để nghĩ đến việc phục hồi kinh tế khi chưa kiểm soát được cú sốc y tế sức khỏe.
Bất bình đẳng về vaccine trở thành một vấn đề lớn khi nhiều quốc gia giàu có trên thế giới tích trữ vaccine, đủ để tiêm chủng nhiều liều cho người dân của họ và không thực hiện lời hứa chia sẻ vaccine với thế giới đang phát triển.
Trong bối cảnh nhiều quốc gia tiếp tục phục hồi phát triển kinh tế, họ cũng cần tập trung vào kích hoạt lại những hoạt động kinh tế tạo ra việc làm, như ngành dịch vụ. Trong vòng hai năm, chính phủ nhiều nước trên thế giới triển khai các gói chính sách kích thích nhằm thúc đẩy nền kinh tế phục hồi và phát triển sau đại dịch.
Bà Sánchez-Páramo lưu ý rằng, mặc dù nhiều nước chịu “áp lực tài chính” về các khoản tài chính đã chi tiêu, nhưng điều quan trọng là không rút lại các chương trình hỗ trợ quá nhanh. Bà cho rằng các chính phủ cần đợi đến khi thị trường việc làm phục hồi để rút lại các chương trình hỗ trợ, bởi nhiều người dân dễ bị tổn thương khi cắt giảm các chính sách trên.
Người đứng đầu bộ phận toàn cầu về nghèo đói và công bằng của WB dự báo nếu rút lại các chính sách hỗ trợ quá nhanh, mọi người có thể sẽ chứng kiến làn sóng nghèo gia tăng lần thứ hai vì nhiều người vẫn chưa có việc làm.
Những tia hy vọng le lói
Quay trở lại Bangladesh, gia đình nhà Roys đang có những ngày tốt đẹp hơn.
 |
Mặc dù cả hai đã thoát khỏi cảnh nghèo đói, nhưng những khó khăn của cuộc khủng hoảng Covid-19 chưa từng thôi ám ảnh họ. Ảnh: CNN |
Sau khi có được khoản vay 466 USD, cặp đôi mua một chiếc xe tải và một con dê để tự trang trải cuộc sống. Pradip Roy hiện đang làm tài xế chở khách với mức lương tương đương khoảng 6 USD/ngày. Anh cho biết gia đình không định quay lại thành phố và hiện đang dành dụm để mua một con bò và một số đất nông nghiệp.
Mặc dù cả hai đã thoát khỏi cảnh nghèo đói, nhưng những khó khăn của cuộc khủng hoảng Covid-19 chưa từng thôi ám ảnh họ.
Dipali Roy chia sẻ cảm giác đói cồn cào trong thời gian mang bầu trước đó là khoảng thời gian "đau đớn nhất" trong cuộc đời mình. "Nếu tôi nghĩ lại hoặc nhớ lại những khoảng thời gian đó, trái tim tôi sẽ bật khóc”, cô nói.
