Doanh nghiệp cần chủ động kiểm soát quy trình và điều tiết hàng hoá đưa lên cửa khẩu

Tính đến ngày 21/12, có khoảng 6.200 xe container kèm theo khoảng 12.000 người (gồm lái xe chính và lái xe phụ) đang tập trung tại các khu vực cửa khẩu với Trung Quốc, trong đó riêng tại 3 cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma của tỉnh Lạng Sơn là hơn 4.461 xe.

Hiện do cửa khẩu Chi Ma, Tân Thanh đã tạm dừng thông quan nên năng lực thông quan hàng hóa ở Lạng Sơn chỉ khoảng 100 xe/ngày tại cửa khẩu Hữu Nghị.

Ở chiều ngược lại, tính đến 16/12, lượng hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam cũng kẹt khoảng 2.400 xe.

Thông tin này được đưa ra tại cuộc họp báo chuyên đề giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động thông quan hàng hóa tại cửa khẩu biên giới phía Bắc, do Tổng cục Hải quan tổ chức chiều 21/12.

"Kệ" ùn ứ, hàng hoá vẫn đang tiếp tục đưa lên cửa khẩu

Ông Âu Anh Tuấn, Quyền cục trưởng Cục giám sát quản lý về hải quan, cho biết: “Tình trạng ùn ứ hiện nay đang gây ra nhiều vấn đề hệ lụy đến an ninh xã hội, cũng như vệ sinh an toàn phòng, chống dịch Covid-19. Đặc biệt, các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là nông sản, thủy hải sản, nếu để lâu sẽ dẫn đến hư hỏng gây thiệt hại cho doanh nghiệp”.

Hơn nữa, do phát hiện có lái xe mắc Covid-19 tại cửa khẩu phía Đông Hưng, Trung Quốc thông báo dừng thông quan cho người và hàng hóa từ 0h ngày 21/12 cho đến khi có thông báo mới. Nếu áp dụng biện pháp này trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thông quan hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Tổng cục Hải quan tổ chức họp báo chiều ngày 21/12

Ông Tuấn cho rằng vì Trung Quốc tiếp tục áp dụng các biện pháp phòng chống dịch nghiêm ngặt khiến tốc độ thông quan bị giảm mạnh, chỉ đáp ứng khoảng 20-25% tốc độ thông thường, gây ùn tắc nghiêm trọng tại các cửa khẩu nhiều ngày nay.

Ngoài ra, phục vụ mục đích chống dịch, một số cửa khẩu yêu cầu thay đổi phương thức giao nhận hàng hóa, yêu cầu bố trí lái xe chuyên trách điều khiển xe sang phía Trung Quốc giao hàng và phải đi về trong ngày. Bên cạnh đó là biện pháp niêm phong cabin xe, lái xe không được xuống xe và phải tiêm đủ 02 mũi vắc xin và thực hiện xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp PCR định kỳ 03 ngày/lần.

"Để tập trung chống dịch, phía Trung Quốc cũng điều chuyển một số cán bộ kiểm dịch hải quan sang hỗ trợ công tác kiểm soát người Trung Quốc nhập cảnh về nước ăn Tết, nên lực lượng hải quan giải quyết thủ tục hàng hóa hiện nay rất mỏng", ông Tuấn nói. Điều này càng khiến tình trạng thông quan hàng hóa chậm chạp hơn.

Trong khi đó, theo ông Tuấn, công tác thông tin về tình trạng ùn tắc hàng hóa tại các khu vực biên giới đến doanh nghiệp xuất khẩu, thương lái không được đầy đủ, dẫn đến hàng hóa vẫn tiếp tục được đưa lên cửa khẩu với số lượng lớn, không được điều tiết theo diễn biến tình hình thực tế.

Ngoài ra, dù đã có chỉ thị và hướng dẫn từ các bộ, ngành nhưng cách thức mua bán hàng hóa nông sản vẫn không tuân theo các chuẩn mực thương mại quốc tế, nên thiệt hại nhiều năm qua vẫn nghiêng về phía người xuất khẩu Việt Nam.

Chỉ vận chuyển hàng hóa đã ký hợp đồng mua bán với đối tác

Ông Tuấn cho biết ngay từ tháng 6, để giải quyết tình trạng ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu, Tổng cục Hải quan đã có công điện số 14/TCHQ chỉ đạo Cục Hải quan các tỉnh biên giới thực hiện các giải pháp như tạo điều kiện và thực hiện thông quan ngay trong ngày đối với hàng hóa xuất khẩu, đồng thời giải quyết ngay các vướng mắc phát sinh và phối hợp trao đổi thông tin với cơ quan kiểm dịch để thực hiện nhanh chóng thủ tục cho doanh nghiệp.

Do đó, để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động thông quan hàng hóa, lãnh đạo Tổng cục Hải quan kiến nghị Bộ Công Thương chủ trì phối hợp các cơ quan để tăng thời gian thông quan tại các khu vực cửa khẩu.

"Cần phối hợp với VCCI và thông qua các hiệp hội ngành hàng, sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông báo về việc phía Trung Quốc thực hiện lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 cả trên bao bì chứa đựng hàng hóa"

Ông Âu Anh Tuấn, Quyền Cục trưởng Cục giám sát quản lý về hải quan

Đặc biệt, ông Tuấn lưu ý các doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ từ khâu thu hoạch, phân loại, đóng gói, bốc xếp hàng hoá, đảm bảo không có virus Covid-19. Các doanh nghiệp cũng cần lưu ý, chỉ vận chuyển hàng hóa lên cửa khẩu khi đã ký hợp đồng mua bán với đối tác Trung Quốc.

Đồng thời, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì phối hợp với các bộ ngành liên quan tiếp tục, thường xuyên đàm phán với Hải quan Trung Quốc ký kết Nghị định thư về việc giảm tỷ lệ kiểm tra kiểm dịch.

Ngoài ra, cần xây dựng cơ chế để kiểm tra nhanh các chứng thư kiểm dịch động thực vật và thống nhất cơ chế giám sát an toàn thực phẩm đối với các lô hàng nông lâm thủy sản của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc.