Chiều 13/3, Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) đã báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ về vụ việc một số doanh nghiệp có dấu hiệu bị lừa đảo khi xuất các container hàng điều nhân sang Italy và đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành liên quan và Interpol Việt Nam phối hợp và hỗ trợ cho các doanh nghiệp.
Theo đó, Vinacas hi vọng Interpol Việt Nam sẽ có các biện pháp cụ thể nhằm giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ đến cảng của Italy, không trả hàng cho người nhận ngay cả trong trường hợp họ trình vận đơn gốc. Sau đó cho phép các doanh nghiệp Việt Nam được nhận lại hàng.
Vụ việc trên đã được Vinacas thông báo khẩn cấp với Thương vụ và Đại sứ quán Việt Nam tại Italy từ ngày 8/3. Theo đó, các doanh nghiệp Việt Nam đã ký hợp đồng xuất khẩu 100 container nhân điều trị giá gần 1.000 tỷ đồng thông qua Công ty môi giới Kim Hạnh Việt.
Tuy nhiên, các dấu hiệu lừa đảo bắt đầu xuất hiện khi đầu mối ngân hàng thu hộ tại Italy chỉ nhận được chứng từ copy mà không phải bản gốc. Trong khi chỉ cần có chứng từ bản gốc là có thể nhận được hàng hóa, mà đã có 4 container hàng đã cập cảng Italy và 32 container khác đang trên đường vận chuyển.
Thương vụ Việt Nam tại Italy đã ngay lập tức làm việc với các hãng vận chuyển để đề nghị họ giữ lại hàng cho đến khi có xác nhận từ phía các doanh nghiệp Việt Nam mới trả hàng. Đồng thời tích cực điều tra vụ việc và truy tìm 36 bộ chứng từ bị thất lạc của các doanh nghiệp Việt.
Tới ngày 10/3, Thương vụ Việt Nam tại Italy đã làm việc với các hàng tàu cũng như ngân hàng và cảnh sát của Napoli. Cảnh sát tài chính của Napoli mới quyết định giữ lại 4 lô hàng đã cập cảng để phía Việt Nam tiếp tục xử lý. Còn các hãng tàu thì cho biết họ chỉ có thể giữ hàng lại vài ngày, và vẫn sẽ phải trả hàng cho người nhận có chứng từ gốc theo luật pháp quốc tế.
Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp tạm thời khi mà có tới 36 container hàng với tổng trị giá khoảng 7 triệu USD sẽ cập cảng trong tháng 3 này. Và chỉ có đưa vụ việc này lên tòa án hoặc các trung tâm trọng tài quốc tế áp dụng biện pháp khẩn cấp thì mới có thể giữ lại được hàng hóa và trả lại cho phía Việt Nam. Dù vậy, thời gian quá gấp gáp, không đủ cho tất cả các bên hoàn thành các thủ tục, hồ sơ xử lý để ngăn chặn kịp thời.
