Tại báo cáo vừa công bố của FiinGroup cho biết, mặc dù bị trì hoãn lại khi Nghị định 153 và 155 có hiệu lực nhưng quy mô giá trị phát hành trái phiếu sơ cấp trong 9 tháng 2021 của nhóm doanh nghiệp bất động sản phát hành vẫn đạt 172 nghìn tỷ đồng, tăng 2% so với cùng kỳ năm trước. Đây cũng là "quán quân" phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Xét về cơ cấu, hơn 80% giá trị trái phiếu doanh nghiệp của ngành bất động sản dân cư phát hành thuộc về các doanh nghiệp chưa niêm yết. Đáng chú ý, mức độ đòn bẩy tài chính (nợ vay ròng/vốn chủ sở hữu) của nhóm này hiện ở mức lên tới 8,1x trong khi các doanh nghiệp niêm yết chỉ ở mức 2,5x.
Tức các chỉ số đánh giá năng lực trả nợ vay và đòn bẩy đều đang ở mức đáng báo động. Hiểu đơn đơn giản, doanh nghiệp này có sức khỏe tài chính ở mức yếu, năng lực trả nợ vay rất yếu.
Thậm chí, các nhà phát hành trái phiếu là các doanh nghiệp niêm đã yết về cơ bản vẫn duy trì chất lượng tín dụng ở mức ổn định, nhưng dựa trên mô hình chấm điểm của FiinGroup cũng vẫn còn 28 trong tổng số 52 doanh nghiệp niêm yết bị xếp hạng sơ bộ ở mức yếu và rất yếu trong việc đáp ứng nghĩa vụ tài chính.
 |
Giới chuyên môn nhìn nhận, trong bối cảnh ảnh hưởng của Covid-19 đến dòng tiền tạm thời của doanh nghiệp và môi trường lãi suất thấp, trái phiếu doanh nghiệp đang là cách thức hợp lý để các ngân hàng và nhà đầu tư tổ chức tài trợ vốn cho các chủ đầu tư bất động sản.
Theo đó, quy mô tín dụng qua kênh trái phiếu doanh nghiệp đã trở nên khá lớn, chiếm khoảng 12% dư nợ tín dụng ngân hàng và khoảng 15% GDP.
Tuy nhiên, với việc cơ cấu trái phiếu chiếm phần lớn tổng nợ vay của các doanh nghiệp bất động sản, do đó, chất lượng tín dụng của các đơn vị này không chỉ là vấn đề của thị trường trái phiếu mà còn ảnh hưởng tới chất lượng tín dụng của hệ thống ngân hàng.
"Đây là lúc ngân hàng và các nhà đầu tư tổ chức cần rà soát và đánh giá kỹ lưỡng về chu kỳ của ngành bất động sản và đưa ra các biện pháp hỗ trợ và tái cấu trúc tùy theo đặc thù của từng phân khúc cho vay cũng như đặc thù của từng chủ đầu tư, từng dự án", FiinGroup nhấn mạnh.
Ngoài ra, đối với các khoản tín dụng mới, FiinGroup cho rằng, các định chế tài chính cần thẩn trọng trong việc lựa chọn các dự án và chủ đầu tư bất động sản để phù hợp với khẩu vị rủi ro của mình.
 |
Hệ số Nợ vay ròng/Vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu |
Riêng đối với nhà đầu tư cá nhân, đây là bên chịu rủi ro chủ yếu trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện nay. Bởi lẽ, các nhà đầu tư tổ chức như ngân hàng và các quỹ đầu tư đủ năng lực và các ràng buộc liên quan để có thể quản trị rủi ro, ngay cả khi chấp nhận rủi ro cao thì lãi suất họ được hưởng cũng cao.
Bên cạnh đó, thị trường thường có tình trạng bên mua ban đầu là các nhà đầu tư tổ chức như công ty chứng khoán, ngân hàng nhưng sau đó thì họ đều phân phối hầu hết ra thị trường và khi đó, rủi ro đã được chuyển đến và phân tán tới các nhà đầu tư cá nhân.
Trên cơ sở đó, FiinGroup cho rằng nên xem xét xây dựng các hướng dẫn hoặc cẩm nang đánh giá tín dụng khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp nhằm hỗ trợ các nhà đầu tư cá nhân hiểu rõ rõ về rủi ro và lợi nhuận khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.
Mặt khác, FiinGroup cũng khuyến cáo nhà đầu tư cũng không chỉ lựa chọn trái phiếu có mức lãi suất cao mà các yếu tố về chất lượng nhà phát hành và các điều khoản để đảm bảo quyền lợi cũng như giảm thiểu rủi ro thu hồi lãi và gốc là yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cần lưu ý.
