Ngành điện tử và linh kiện đang có sự phát triển mạnh mẽ trong nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là giai đoạn 2016-2020 với sự đầu tư và phát triển của các tập đoàn lớn như Samsung, LG.
Hiện ngành này đã giúp Việt Nam vươn lên nhóm các nước xuất khẩu hàng điện tử chủ chốt của thế giới, từ vị trí thứ 47 trong năm 2001 lên thứ 11 trong năm 2020.
Năm 2021, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng điện thoại các loại và linh kiện đạt hơn 57,5 tỷ USD, tăng 12,4% so với năm trước, đây là mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất. Thứ hai là mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, với kim ngạch gần 51 tỷ USD, tăng 14% so với năm 2020.
Trong tháng 1/2022, kim ngạch xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện của Việt Nam đạt hơn 4,5 tỷ USD, tiếp tục giữ vị trí cao nhất trong các các nhóm mặt hàng. Tuy vậy, con số này vẫn giảm 19,8% so với tháng 12/2021 và giảm 26,1% so với tháng 1/2021. Mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt hơn 4,1 tỷ USD, đứng thứ hai, dù giảm 22% so với tháng trước nhưng lại tăng 5,5% so với tháng 1/2021.
Một trong những động lực phát triển chính của ngành công nghiệp điện tử Việt Nam là các doanh nghiệp hàng đầu thế giới đều đã tham gia đầu tư trực tiếp. Trong đó nổi bật nhất là tập đoàn Samsung của Hàn Quốc đầu tư vào Việt Nam từ năm 2008, với dự án đầu tiên là Nhà máy sản xuất điện thoại di động Samsung Electronics Việt Nam (SEV) tại Bắc Ninh. Sau đó Samsung Việt Nam tiếp tục xây dựng một nhà máy sản xuất lớn nữa ở Thái Nguyên (SEVT).
Hoạt động sản xuất của hai nhà máy này đóng góp rất nhiều vào doanh thu cũng như lợi nhuận của Samsung toàn cầu và ngân sách địa phương nơi tập đoàn đặt các nhà máy. Đây cũng là hai nhà máy sản xuất điện thoại di động lớn nhất của Samsung trên toàn thế giới hiện nay.
 |
| Nhà máy Samsung Việt Nam tại Bắc Ninh. Ảnh: Samsung |
Bên cạnh đó, doanh thu từ xuất khẩu linh kiện của nhà máy SEV còn đưa kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Bắc Ninh lớn thứ hai cả nước, chỉ sau TP HCM. Thậm chí, trong những tháng giữa năm 2021, khi làn sóng dịch bệnh lần thứ 4 bùng phát, Bắc Ninh đã vượt TP HCM và trở thành địa phương xuất khẩu nhiều nhất trong các tháng quý III.
Sau hơn 12 năm hoạt động tại Việt Nam, Samsung có tổng cộng 6 nhà máy và đang xây dựng một trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Hà Nội. Hiện Samsung đã đầu tư hơn 17,7 tỷ USD vào Việt Nam và có 110.000 cán bộ, nhân viên.
Trước Samsung, tập đoàn LG cũng đã đầu tư vào sản xuất ở Việt Nam từ năm 1995. Cho tới nay, LG đã đưa vào hoạt động 3 nhà máy sản xuất các mặt hàng chính đều đặt tại Hải Phòng, bao gồm LG Electronics Vietnam Hai Phong chuyên sản xuất các sản phẩm điện tử, LG Innotek Vietnam Hai Phong chuyên sản xuất và bán các linh kiện điện tử và LG Display Vietnam Hai Phong chuyên sản xuất màn hình LCD và OLED.
Trong khi đó, tiến quân vào Việt Nam cùng thời điểm với Samsung nhưng phải đến 2010 Intel Việt Nam mới đi vào hoạt động. Intel cũng là doanh nghiệp về công nghệ lớn nhất của Mỹ đầu tư vào thị trường Việt Nam, đưa dự án Intel Products trở thành cơ sở sản xuất lắp ráp và kiểm định lớn nhất trong mạng lưới của Intel trên toàn thế giới.
Đầu năm 2021 Intel đã tăng vốn thêm 475 triệu USD, nâng tổng vốn đầu tư của Intel tại Việt Nam lên gần 1,5 tỷ USD và tạo ra hơn 7.000 việc làm cho công nhân, nhân viên Việt Nam.
 |
| Nhà máy Intel tại Việt Nam. Ảnh: doanhnghiepvadautu.net.vn |
Một tên tuổi nổi tiếng khác về lĩnh vực điện tử là Foxconn Technology Group đến từ Đài Loan, tập đoàn có hàng trăm chi nhánh trên khắp thế giới, cũng đã có mặt tại Việt Nam. Tập đoàn Foxconn được biết đến là đối tác cung ứng, sản xuất linh kiện chính của Apple, chuyên sản xuất các thiết bị liên quan đến máy tính, hàng điện tử, công nghệ thông tin… Nhiều sản phẩm của Apple được gia công, sản xuất ở Việt Nam như AirPods, Apple Watch, iPad, Macbook.
Bên cạnh đó, các sản phẩm máy in của tập đoàn Canon Việt Nam cũng đang có mặt trên khắp các văn phòng trên thế giới. Tập đoàn Canon - Nhật Bản hoạt động tại Việt Nam từ năm 2001 và đến nay có 3 nhà máy sản xuất chính là Nhà máy Thăng Long (Hà Nội) chuyên sản xuất các loại máy in phun, máy quét ảnh, Nhà máy Quế Võ (Bắc Ninh) chuyên sản xuất các loại máy in laser và Nhà máy Tiên Sơn (Bắc Ninh) chuyên sản xuất các loại máy in phun.
Việc các nhà đầu tư tiếp tục mở rộng các dự án sẽ góp phần thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp điện tử và thu hút thêm các nhà đầu tư mới cho thị trường Việt Nam trong năm 2022. Qua đó giúp ngành điện tử tiếp tục khẳng định vị thế đầu tàu trong nền kinh tế của Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu.
