Khu du lịch quốc gia Tam Đảo có diện tích 10.723ha, gồm: phân khu dịch vụ hành chính của Vườn Quốc gia Tam Đảo trên địa bàn huyện Tam Đảo là 5.399ha; khu vực chân núi Tam Đảo 4.561,5ha; khu di tích và danh thắng Tây Thiên 477,6ha và khu du lịch Tam Đảo 284,9ha.
Trước đó, tỉnh Vĩnh Phúc đã phê duyệt Đề án phát triển du lịch huyện Tam Đảo đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó định hướng cụ thể phát triển các loại hình du lịch đang là thế mạnh của Tam Đảo-Tây Thiên như du lịch sinh thái rừng, nghỉ dưỡng chữa bệnh, mạo hiểm, thám hiểm khám phá Vườn Quốc gia Tam Đảo.
Việc Tam Đảo được công nhận là Khu du lịch quốc gia được coi là cơ hội để tỉnh Vĩnh Phúc đẩy mạnh quảng bá các sản phẩm du lịch, thu hút đầu tư phát triển vào các lĩnh vực dịch vụ - du lịch, góp phần để du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.
 |
Nhà thờ đá Tam Đảo |
Nằm cách thủ đô Hà Nội 60km, cách sân bay quốc tế Nội Bài 40km, Khu du lịch quốc gia Tam Đảo là địa điểm du lịch văn hóa, tâm linh độc đáo và du lịch nghỉ dưỡng hấp dẫn, thu hút hàng vạn du khách tới tham quan mỗi năm. Riêng huyện Tam Đảo đã có 103 di tích văn hóa, lịch sử, 44 lễ hội truyền thống của người bản địa. Tuy nhiên chỉ 20% trong số đó được du khách biết đến.
Chùa Tây Thiên Tam Đảo cũng là một trong những địa điểm du khách thường hay ghé tới. Nằm trong khu vực rừng nguyên sinh Tam Đảo, chùa được công nhận là quần thể văn hóa du lịch tổng hợp được bộ văn hóa thể thao và du lịch xếp hàng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1991. Tây Thiên là ngôi chùa có địa thế hùng vĩ thu hút nhiều khách tham quan khi du lịch Tam Đảo, nhất là trong những dịp lễ hội.
 |
| Chùa Tây Thiên thuộc xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. |
Theo số liệu năm 2019 (khi chưa có dịch bệnh Covid-19), có gần 2 triệu lượt khách du lịch đến Tam Đảo, doanh thu đạt 404,3 tỷ đồng. Mức chi tiêu trung bình rất thấp, chỉ 225 nghìn đồng/người/ngày. Thời gian lưu trú bình quân là 1,5 ngày; khách nước ngoài chỉ chiếm 0,2%.
Hạ tầng du lịch chưa tốt, môi trường chưa sạch, phục vụ thiếu chuyên nghiệp, ít điểm vui chơi, thiếu trải nghiệm độc đáo là những vấn đề khiến Tam Đảo đang hụt hơi trong cuộc đua thu hút khách du lịch.
Những năm qua, tỉnh Vĩnh Phúc liên tục mở rộng không gian phát triển du lịch. Khu vực ven chân núi nhộn nhịp hẳn lên với hàng loạt dự án sân golf, biệt thự, resort. Thị trường bất động sản khu vực này rất sôi động, giá đất tăng cao. Tuy nhiên, nhìn tổng thể, nguồn thu từ du lịch còn xa mới như kỳ vọng.
Mục tiêu của Vĩnh Phúc đến năm 2030, xây dựng Tam Đảo thành thị xã đặc sắc về du lịch thông qua đa dạng hóa sản phẩm du lịch, tăng số lượng cơ sở lưu trú, hoàn thiện hạ tầng giao thông, viễn thông, đào tạo nhân lực du lịch.
Huyện sẽ có thêm nhiều khu du lịch mới như Bến Tắm, suối Đồng Bùa, hồ Làng Hà, hồ Xạ Hương, hồ Vĩnh Thành, hồ Bản Long, đỉnh Mỏ Quạ… Các loại hình dân ca, các sản phẩm nông nghiệp, di tích lịch sử, bản sắc văn hóa địa phương cũng được khai thác phục vụ du lịch.
