Sáng ngày 10/1/2022, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) đã chính thức khôi phục thông quan tại các cửa khẩu/lối mở biên giới tại thành phố Đông Hưng (phía Việt Nam là thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, bao gồm cầu Bắc Luân 1, cầu Bắc Luân 2 và cầu phao Km 3+4).
Đây là những cặp cửa khẩu/lối mở có ý nghĩa rất quan trọng đối với hàng hóa xuất nhập khẩu của cả 2 bên. Phía Quảng Tây cho biết trước mắt sẽ ưu tiên xử lý hàng tồn đọng tại cửa khẩu, đặc biệt là nông sản và hàng đông lạnh.
Trước đó, để rà soát và tăng cường các biện pháp phòng chống dịch Covid-19, tỉnh Quảng Tây đã tạm dừng thông quan tại các cửa khẩu trên địa bàn thành phố Đông Hưng từ ngày 21 tháng 12 năm 2021. Sau một thời gian rà soát, căn cứ diễn biến và tình hình phòng chống dịch thực tế tại từng cửa khẩu, Quảng Tây quyết định khôi phục thông quan tại các cửa khẩu/lối mở này để phối hợp với Việt Nam giải quyết tình trạng ùn tắc hàng hóa xuất nhập khẩu hiện nay.
Cửa khẩu quốc tế Lào Cai có lượng hàng hóa xuất nhập khẩu rất khả quan, với khoảng 400 container được xuất nhập khẩu mỗi ngày. Tuy giảm 1 nửa so với trước, nhưng cửa khẩu này là một trong số ít cửa khẩu vẫn đang duy trì giao thương với Trung Quốc, góp phần giảm tải cho cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị.
Để tránh ùn ứ, Bộ đội Biên phòng đã điều tiết phân luồng từ xa, tạo điều kiện cho hàng nông sản, hàng dễ hỏng được thông quan.
Như vậy, sau nhiều nỗ lực trao đổi của 2 bên, kể từ ngày 5/1/2022, chính quyền tỉnh Quảng Tây đã lần lượt mở lại nhiều cặp cửa khẩu/lối mở biên giới giữa Quảng Tây và Việt Nam. Gồm cặp cửa khẩu Trà Lĩnh - Long Bang, cặp cửa khẩu Sóc Giang - Bình Mãng, và cụm cửa khẩu/lối mở có ý nghĩa quan trọng đối với xuất khẩu nông sản của Việt Nam trên địa bàn Đông Hưng - Móng Cái.
Trước đó, trao đổi với Bộ Công thương trong các buổi làm việc, phía Trung Quốc nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu về công tác phòng dịch và đề nghị Việt Nam cùng phối hợp để bảo đảm an toàn phương tiện và hàng hóa, nhất là nông sản và thực phẩm đông lạnh. Đây có thể coi là biện pháp quan trọng nhất để bảo đảm lưu thông hàng hóa không bị gián đoạn tại khu vực biên giới.
Với phương châm "an toàn để xuất khẩu, xuất khẩu phải an toàn", Bộ Công Thương một lần nữa khuyến nghị các địa phương vùng trồng, doanh nghiệp, các thương lái, lái xe đường dài tăng cường áp dụng các biện pháp nhằm bảo đảm quy trình sản xuất, bao gói, vận chuyển hàng hóa là tuyệt đối an toàn, theo đúng yêu cầu của công tác phòng chống dịch, từ đó giúp mở cửa và duy trì bền vững việc mở lại các cửa khẩu.
Các địa phương vùng trồng và các doanh nghiệp xuất khẩu, cần chủ động theo dõi sát tình hình để có biện pháp điều tiết sản xuất, thu hoạch, đặc biệt là điều tiết lượng hàng đưa lên biên giới phù hợp với năng lực thông quan, tránh để phát sinh tình trạng ùn tắc tại các cửa khẩu gây thiệt hại cho tất cả các bên.Các địa phương biên giới cũng cần tăng cường các biện pháp kiểm tra, giám sát để bảo đảm quy trình an toàn hàng hóa, phương tiện được thực hiện một cách chính xác và nghiêm túc. Cần kiên quyết loại bỏ những lô hàng có biểu hiện vi phạm quy tắc phòng chống dịch để không làm ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu nói chung và xuất khẩu nông sản nói riêng, đồng thời xử lý nghiêm minh các tổ chức, cá nhân có liên quan tới các lô hàng đó.
Xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc bằng đường biển cũng tắc
Một số doanh nghiệp Việt cho biết đã được bạn hàng phía Trung Quốc thông báo tạm ngừng nhập bằng đường biển từ nay đến khi có quyết định mới.
Công ty CP Khoai lang Nhật Thành có hợp đồng xuất khẩu mỗi tháng 50 container mít Thái và khoai lang sang Trung Quốc. Công ty này và đối tác phía Trung Quốc thỏa thuận xuất khẩu trước 10 container bằng đường biển.
Tuy nhiên, Giám đốc Công ty Huỳnh ngọc Có cho biết, đơn hàng đã bị ngừng do chính quyền Trung Quốc đang thắt chặt hoạt động nhập khẩu. Ngoài ra, các cảng phía Trung Quốc đang ùn ứ vì năng lực thông quan chậm dưới tác động của chính sách "Zero Covid" của nước này.
Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên cho biết, phía Trung Quốc báo mỗi ngày chỉ kiểm được khoảng 5 container rau quả của Việt Nam do quy định kiểm tra Covid-19 khắt khe. Do đó, nhiều đối tác nhập khẩu có thông báo cho doanh nghiệp Việt hạn chế xuất bằng đường biển trong thời gian này.
Bên cạnh đó, Trung Quốc yêu cầu người làm việc, phục vụ tại các cửa khẩu bắt buộc phải cách ly 21 ngày trước khi về nghỉ Tết và cả sau kỳ nghỉ Tết, vì vậy, nhân viên các cảng sẽ nghỉ Tết sớm để kịp thời cách ly về nhà đón Tết. Vì vậy, ông Nguyên khuyến cáo các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, vùng trồng hạn chế xuất khẩu trong thời gian này.
“Tiến độ thông quan sẽ không thể trở lại bình thường trong thời gian ngắn, do diễn biến dịch bệnh vẫn đang phức tạp trên toàn cầu và trong khu vực khiến quy trình thông quan tại tất cả các cửa khẩu sẽ còn tiếp tục được siết chặt." - đại diện Bộ Công Thương nhấn mạnh.
