Trên thực tế, Elon Musk không nhận được bất kỳ khoản tiền lương cơ bản hoặc tiền thưởng nào từ Tesla. Thay vào đó, ông sẽ nhận được các quyền chọn mua cổ phiếu dựa trên thành tích mà công ty đạt được cho các mục tiêu tài chính và thị trường nhất định. Khoản tiền lương năm 2018 của Elon Musk bao gồm 101 triệu cổ phiếu đã được điều chỉnh chia tách và sẽ được trao trong 12 đợt khi công ty đạt được các mục tiêu đã đề ra.
Hiện tỷ phú này đã đạt được tất cả các mục tiêu giá trị thị trường, mặc dù cú trượt giá cổ phiếu gần đây của Tesla đã khiến hãng xe điện bị loại khỏi danh sách các công ty có vốn hóa thị trường nghìn tỷ USD. Với 7 trong số các mục tiêu tài chính đã đạt được cho đến nay cùng 2 mục tiêu đạt được vào năm 2019, 2 mục tiêu khác vào năm 2020 và 3 mục tiêu trong 9 tháng đầu năm 2021, Elon Musk đã nhận được 59 triệu trong số 101 triệu quyền chọn cổ phiếu.
Theo dự đoán của các nhà phân tích, Tesla có khả năng cao sẽ đạt được 5 mục tiêu tài chính còn lại trong năm nay và giúp Elon Musk có được tất cả các quyền chọn mua cổ phiếu trong gói tiền lương năm 2018. Nếu những dự đoán này là đúng, ông sẽ đủ điều kiện nhận được kỷ lục 4 đợt chọn mua năm 2022 và một đợt nữa vào đầu năm 2023 sau khi kết quả quý IV năm 2022 được công bố chính thức.
Dan Ives, nhà phân tích công nghệ của Wedbush Securities nhận định: “Với quỹ đạo tăng trưởng của Tesla, tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu Elon Musk không nhận được toàn bộ 5 đợt trong năm nay dựa trên việc hoàn thành tất cả các mục tiêu”.
Mỗi đợt sẽ giúp ông nhận được quyền mua 8,4 triệu cổ phiếu với mức giá ưu đãi 70,01 USD / cổ phiếu - mức giá khi quyền chọn được cấp lần đầu năm 2018. Với mức giá kết thúc phiên giao dịch ngày 24/1 là 930 USD, điều này đồng nghĩa với việc mỗi đợt quyền chọn sẽ có trị giá 7,3 tỷ USD và cả 5 đợt sẽ có tổng giá trị 36,3 tỷ USD.
Có khả năng cao Elon Musk sẽ đủ điều kiện cho ít nhất 1 đợt hoặc 2 đợt một khi Tesla báo cáo doanh thu quý IV vào 26/1. Một khi kết quả doanh thu quý I năm 2022 được công bố vào tháng 4 tới, ông sẽ có trong tay ít nhất 3 đợt chọn mua và thêm một đợt nữa vào giữa năm nay.
 |
Trụ sở của Tesla tại Fremont, California. Ảnh: VCG Photo |
Hóa đơn thuế khổng lồ nhưng là vào năm 2027
Bất kể quyền cổ phiếu mà Elon Musk nhận được trong 12 tháng tới trị giá bao nhiêu, có khả năng cao ông sẽ không phải đóng thêm bất cứ khoản thuế nào trong vòng 5 năm tới. Điều này xảy ra bởi ông sẽ chỉ phải chi trả thuế cho các quyền chọn cổ phiếu khi thực thi các quyền chọn đó và mua thêm cổ phiếu – điều mà có khả năng cao sẽ chỉ xảy ra khi các quyền chọn đáo hạn. Các quyền chọn mới nhất này sẽ không đáo hạn cho đến tháng 1/2028, tương đương với việc ông sẽ không thực thi chúng cho đến năm 2027.
Elon Musk đã từng làm điều tương tự khi lựa chọn thực thi 22,9 triệu quyền chọn cổ phiếu chuẩn bị đáo hạn vào tháng 8/2022, dẫn tới hóa đơn thuế khổng lồ 11 tỷ USD cho năm 2021.
Hiện Elon Musk chưa phải chi trả bất cứ khoản thuế nào cho 59 triệu quyền chọn đã nhận được như một phần của gói lương năm 2018. Trong vòng 12 tháng tới, có khả năng cao ông cũng sẽ không phải trả bất cứ khoản nào cho 42 triệu quyền chọn còn lại bất kể chúng trị giá bao nhiêu.
Báo cáo tài chính quý IV đóng vai trò quyết định tới cố phiếu của Tesla
Vấn đề lớn nhất hiện tại với Elon Musk chính là việc cổ phiếu của Tesla đang có một khởi đầu không mấy thuận lợi cho năm 2022. Nhà sáng lập hãng xe điện đang sở hữu 177,7 triệu cổ phiếu ngoài quyền chọn mua thêm 59 triệu cổ phiếu khác. Đây cũng chính là lí do vì sao tài sản ròng của ông lại chịu ảnh hưởng lớn như vậy. Tuy nhiên dù bị ảnh hưởng, Forbes vẫn ước tính giá trị tài sản của ông lên tới 241 tỷ USD.
Trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang bắt đầu thực hiện các động thái nhằm kiềm chế lạm phát bằng cách tăng lãi suất và cắt giảm các biện pháp kích thích kinh tế, các nhà đầu tư ngày càng lo lắng về việc đầu tư vào cổ phiếu công nghệ nhiều rủi ro. Tesla là một ví dụ điển hình cho một công ty có mức định giá đáng ngờ khi giá trị vốn hóa thị trường của hãng cao hơn tất cả 10 nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới bất chấp doanh số bán hàng khiêm tốn.
Trong đợt bán tháo cổ phiếu tại Mỹ hôm 24/1, cổ phiếu Tesla đã có thời điểm giảm tới 10% trong ngày. Dù đã phục hồi trở lại và kết thúc với mức giảm 1,5%, điều này cũng đủ để thổi bay 3,3 tỷ USD khỏi tài sản ròng của Elon Musk.
Nhiều nhà phân tích coi sự trượt giá gần đây của cổ phiếu Tesla chỉ là một sự sụt giảm tạm thời. Đầu năm 2021, cổ phiếu Tesla cũng có sự trượt đà tương tự để rồi kết thúc năm 2021 với mức tăng 50%. Trong số các chuyên gia được Refinitiv khảo sát, có tới 18 người đưa ra khuyến nghị mua cổ phiếu Tesla so với 10 người đưa ra khuyến nghị bán.
Việc cổ phiếu Tesla giảm tổng cộng 25% so với kỉ lục vào đầu tháng 11 khiến cho báo cáo thu nhập vào 26/1 của tập đoàn trở nên đặc biệt quan trọng với các nhà đầu tư. Trong bối cảnh áp lực cạnh tranh với các nhà sản xuất lâu đời như Ford và các ngôi sao startup như Rivian ngày càng gia tăng, những nhà đầu tư sẽ muốn biết thêm thông tin về các kế hoạch tăng cường sản xuất mẫu xe bán tải điện Cybertruck tại hai nhà máy của Tesla.
Theo nhận định của ông Dan Ives, kết quả báo cáo đáng thất vọng có thể dẫn tới tình trạng bán tháo cổ phiếu. Tuy nhiên nếu báo cáo thu nhập có kết quả tốt, tình trạng cổ phiếu của Tesla có thể được xoay chuyển.
