Theo Reuters, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng phạm vi lãi suất cơ bản gấp hai lần quy mô của một đợt tăng lãi suất thông thường, trong bối cảnh cơ quan này đang "chạy nước rút" để vượt qua vấn đề lạm phát gia tăng tại Mỹ. Với quyết định này, FED đã chính thức nâng lãi suất cho vay áp dụng cho các ngân hàng trên toàn liên bang từ biên độ 0,25%-0,5% hiện nay lên biên độ 0,75%-1%.
Trong tuyên bố đưa ra sau cuộc họp, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang, cơ quan hoạch định chính sách của Fed, lưu ý hoạt động kinh tế đã sụt giảm trong quý I/2022, lạm phát vẫn còn quá cao. Chủ tịch Jerome Powell cho hay: “Lạm phát đang ở mức quá cao và chúng tôi hiểu khó khăn mà người dân gặp phải. Chúng tôi đang khẩn trương khắc phục tình trạng này và cam kết mạnh mẽ rằng giá cả sẽ ổn định trở lại”.
Động thái này đồng nghĩa Ngân hàng Trung ương quyền lực nhất thế giới có thể sẽ thực hiện nhiều đợt tăng lãi suất 50 điểm cơ bản trong thời gian tới. Theo ông Powell, “quan điểm chung của Ủy ban là sẽ tiếp tục lộ trình nâng lãi suất 50 điểm phần trăm tại các cuộc họp kế tiếp”.
“Mức tăng lãi suất 0,75% không phải là điều mà uỷ ban đang tích cực nghĩ đến. Tôi cho rằng kỳ vọng hiện nay là chúng ta sẽ bắt đầu thấy lạm phát dịu đi”, ông Powell phát biểu tại cuộc họp báo. Mặc dù vậy, thị trường đã nghiêng về khả năng Fed sẽ tăng lãi suất 75 điểm cơ bản vào tháng 6 tới.
Kinh tế Mỹ đủ mạnh để chịu được chính sách tiền tệ thắt chặt
“Nền kinh tế Mỹ đang rất mạnh và ở trong một trạng thái tốt để chịu được chính sách tiền tệ thắt chặt”, Chủ tịch Fed nhận định và dự báo sẽ có một cuộc “hạ cánh mềm hoặc hơi mềm” cho nền kinh tế cho dù chính sách tiền tệ được thắt lại.
Tuyên bố của Fed sau cuộc họp chính sách tiền tệ tháng 5 cũng thừa nhận các hoạt động trong nền kinh tế Mỹ giảm xuống trong quý 1, khi tổng sản phẩm trong nước (GDP) giảm 1,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, tuyên bố nhấn mạnh rằng “chi tiêu của các hộ gia đình và đầu tư cố định của doanh nghiệp vẫn mạnh” và “lạm phát vẫn ở mức cao”.
Ngoài ra, tuyên bố cũng đề cập đến dịch Covid-19 bùng phát ở Trung Quốc và nỗ lực chống dịch của chính quyền Bắc Kinh. “Hoạt động phong toả liên quan đến Covid ở Trung Quốc có thể làm trầm trọng thêm tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng”, Fed cho biết thêm.
Kỳ họp này đánh dấu lần đầu tiên kể từ tháng 6/2006 Fed có hai đợt nâng lãi suất trong hai cuộc họp liên tiếp. Đây cũng là đầu tiên kể từ tháng 5/2000 Fed nâng lãi suất với bước nhảy 0,5 điểm phần trăm. Ở thời điểm đó, Fed đang phải “chiến đấu” với những mất cân đối của bong bóng dotcom giai đoạn đầu. Hiện tại, tình hình có nhiều khác biệt so với trước đây.
Nỗ lực nới lỏng chính sách tiền tệ của Fed và nới lỏng tài khoá của Chính phủ Mỹ trong đại dịch đã đưa một lượng tiền khổng lồ vào nền kinh tế. Bảng cân đối kế toán của Fed đã tăng gấp hơn 2 lần và Quốc hội Mỹ đã phê chuẩn các gói kích cầu với tổng trị giá hơn 5 nghìn tỷ USD.
Lượng tiền này, cộng thêm sự tắc nghẽn chuỗi cung ứng và bùng nổ nhu cầu khi các nền kinh tế mở cửa trở lại, đã đẩy lạm phát tăng chóng mặt. Trong tháng 3, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1982 – theo dữ liệu từ Bộ Lao động nước này.
Khi Fed nâng lãi suất quyết liệt vào đầu năm 2000 để chống lạm phát, lãi suất Fed đã lên tới 6,5%. Tuy nhiên, chỉ 7 tháng sau, Fed buộc phải “quay xe”, chuyển sang cắt giảm lãi suất vì nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái một mặt do lãi suất cao, mặt khác do vụ tấn công khủng bố 11/9/2001. Những đợt giảm lãi suất mạnh tay sau đó đã đưa lãi suất Fed về mức 1% vào giữa năm 2003, ngay trước khi xảy ra cuộc chiến tranh của Mỹ ở Iraq.
Ngoài ra, cũng tại cuộc họp hôm qua, Ngân hàng Trung ương Mỹ còn phát tín hiệu sẽ giảm lượng tài sản nắm giữ trên bảng cân đối kế toán quy mô 9.000 tỷ USD. Kế hoạch này sẽ bắt đầu từ tháng 6 tới, theo từng giai đoạn.
Cụ thể, từ ngày 1/6, Fed sẽ giảm 30 tỷ USD trái phiếu Kho bạc Mỹ và 17,5 tỷ USD chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp mỗi tháng. Sau 3 tháng, mức giảm đối với trái phiếu Kho bạc và các khoản thế chấp sẽ lần lượt tăng lên 60 tỷ USD và 35 tỷ USD.
Trong thời kỳ dịch bệnh, Fed đã mua lượng lớn trái phiếu để giữ lãi suất ở mức thấp và duy trì dòng tiền trong nền kinh tế. Tuy nhiên, giá cả hàng hóa tăng vọt đã buộc các quan chức Fed phải suy nghĩ lại về chính sách tiền tệ.
