Với tầm nhìn và sứ mệnh “Khoa học phụng sự nhân loại”, chủ điểm giải thưởng VinFuture mùa thứ II là vinh danh các phát minh, sáng kiến thúc đẩy tái thiết đời sống sau đại dịch và phát triển bền vững. Nếu bảo vệ sức khỏe là thách thức của nhân loại năm 2021 thì “Tái thiết và Hồi sinh” chính là vấn đề cấp bách mà thế giới phải đối mặt năm 2022.
“Tái thiết và Hồi sinh” kỳ vọng tạo động lực và truyền cảm hứng tới các nhà khoa học toàn cầu. Thông qua giải thưởng, VinFuture mong muốn góp phần cùng thế giới giải quyết những vấn đề thời sự hậu đại dịch, mang lại tác động tích cực ngay tới cuộc sống của hàng triệu người trong năm nay.
Phát biểu về mùa giải thứ hai, Gs. Sir Richard Henry Friend, Chủ tịch Hội đồng giải thưởng VinFuture cho biết: "Mùa giải đầu tiên đã ghi nhận những lợi ích và thành quả mang tầm vóc toàn cầu của khoa học đỉnh cao trong việc bảo vệ sức khỏe con người.
Thế nhưng nhân loại còn phải đối mặt với nhiều thách thức khác như nâng cao chất lượng sống, chống biến đổi khí hậu, tăng hiệu suất lao động sau những đứt gẫy... Với mùa giải năm nay, chúng tôi muốn vươn xa hơn, lan tỏa rộng hơn giá trị và tầm ảnh hưởng của giải thưởng VinFuture, trong nhiều lĩnh vực tới nhiều vùng đất mới với sứ mệnh hồi sinh thế giới sau Đại dịch.”
Các dự án đề cử giải thưởng cần đáp ứng đầy đủ các tiêu chí đề cử, được đề cử thông qua các tổ chức, cá nhân uy tín về khoa học công nghệ trên toàn thế giới. Các dự án đề cử sẽ được đánh giá qua các bước sàng lọc và xét chọn của Hội đồng Sơ khảo và Hội đồng Giải thưởng VinFuture.
GS. Đặng Văn Chí, Giám đốc Khoa học của Viện nghiên cứu Ung thư Ludwig, Hoa Kỳ, thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture kỳ vọng: “Để có nhiều hơn những phát minh, sáng chế giúp thay đổi cuộc sống con người cho mùa giải năm nay, chúng tôi mong đợi sẽ tiếp nhận những giải pháp khoa học kiệt xuất với lĩnh vực đa dạng hơn, từ nhiều quốc gia hơn, được tạo nên bởi các nhà khoa học không phân biệt tuổi tác, giới tính, không phân biệt nguồn gốc, màu da, sắc tộc… với tiềm năng ứng dụng trên quy mô lớn hơn”.
Trước đó, giải thưởng VinFuture mùa đầu tiên đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ từ cộng đồng khoa học công nghệ toàn cầu, với 599 đề cử chất lượng từ các nhà khoa học, nghiên cứu, phát minh từ 6 châu lục trên toàn thế giới. Vinfure mùa đầu tiên đã tổ chức lễ trao giải hồi tháng trước cho một giải thưởng chính và 3 giải đặc biệt:
Giải thưởng chính trị giá 3 triệu đô la Mỹ đã được trao cho 3 nhà khoa học Katalin Karikó, Drew Weissman (Mỹ) và Pieter Cullis (Canada) với công trình liên quan tới công nghệ mRNA, mở đường tạo ra các loại vaccine ngăn ngừa Covid-19 hiệu quả.
Giải Đặc biệt dành cho “Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới” được trao cho Giáo sư Omar Yaghi (Mỹ) với công trình tiên phong khám phá ra vật liệu khung cơ-kim (MOFs).
Giải Đặc biệt dành cho “Nhà khoa học nữ” đã được trao cho Giáo sư Zhenan Bao (Mỹ) với công trình nghiên cứu các vật liệu điện tử hữu cơ có đặc tính của da người.
Giải Đặc biệt dành cho “Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển” thuộc về vợ chồng hai nhà khoa học đến từ Nam Phi, Giáo sư Salim Abdool Karim và Giáo sư Quarraisha Abdool Karim, với công trình nghiên cứu giúp ngăn nguy cơ lây nhiễm HIV và giảm gánh nặng bệnh AIDS.
10 tiêu chí đề cử Giải thưởng VinFuture:
1. Cần có bằng chứng rõ ràng hoặc tiềm năng cho một sản phẩm hoặc dịch vụ cuối cùng dựa trên ứng dụng thực tế;
2. Các giải pháp đã mang lại lợi ích cho hàng triệu người trong 10 năm qua hoặc có khả năng mang lại lợi ích cho hàng triệu người trong 10 năm tới;
3. Các giải pháp phải phù hợp với một hoặc nhiều Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc (SDGs);
4. Các giải pháp phải được chứng minh bằng khoa học (có bằng chứng rõ ràng về việc đã vượt qua các thử nghiệm khoa học liên quan và trong trường hợp nghiên cứu, nó phải được chứng minh bằng thực nghiệm hoặc được đánh giá rộng rãi);
5. Mở rộng cho các nhà nghiên cứu hoặc nhà sáng chế đã tham gia vào việc phát triển các giải pháp cơ bản, chứ không phải các doanh nhân hoặc công ty đã giúp thương mại hóa/phổ biến công nghệ;
6. Các sản phẩm cuối cùng của nghiên cứu phải có tiềm năng mang lại lợi ích cho mọi người trên toàn cầu, bao gồm cả những người đến từ các nước đang phát triển và kém phát triển, cũng như các cộng đồng có thu nhập thấp và thiệt thòi;
7. Mở rộng cho các cá nhân hoặc nhóm các nhà nghiên cứu/nhà phát minh;
8. Ưu tiên cho những người được đề cử trong giai đoạn hoạt động tích cực của sự nghiệp;
9. Cùng một cá nhân/nhóm có thể được đề cử cho một hoặc nhiều Giải thưởng Đặc biệt của VinFuture nếu đủ điều kiện.
10. Nghiên cứu/ Giải pháp/ Sáng chế được đề cử có thể thuộc bất kỳ chuyên ngành nào của khoa học, kỹ thuật hoặc công nghệ, bao gồm cả các phương pháp tiếp cận đa lĩnh vực.
