Vào cuối năm 2017 khi các thương vụ ICO (phát hành coin lần đầu) đang diễn ra sôi nổi trên thị trường tiền điện tử, Nguyễn Thành Trung đã bị hấp dẫn bởi CryptoKitties vì nó kết hợp thứ mà anh yêu thích – game và với thứ mà anh ghét - blockchain.
CryptoKitties là một trong những câu chuyện thành công đầu tiên của kỷ nguyên tiền điện tử. Trò chơi này đã góp phần tăng gấp 6 lần số lượng giao dịch hàng ngày trên blockchain Ethereum. Vào thời điểm đó, lượng giao dịch này gần như đã làm quá tải mạng lưới và kéo mọi người nhập cuộc.
Cảm thấy tò mò về ý tưởng áp dụng công nghệ blockchain vào một điều gì đó thú vị, anh đã mua ETH (token gốc của Ethereum), thiết lập ví MetaMask và mua Kitty đầu tiên của mình. Bản thân trò chơi này rất đơn giản. Trải nghiệm nó mang lại giống như chơi game Neopets của Nickelodeon với sự kết hợp mới lạ của các giao dịch tiền điện tử.
So với các tựa game khác mà Nguyễn Thành Trung yêu thích, bao gồm các game chiến thuật thời gian thực như Red Alert và Age of Empires hay các game đấu trường trực tuyến với nhiều người chơi như DotA thì CryptoKitties khiến anh có cảm giác bị lép vế.
Tuy nhiên, tâm hồn của một kỹ sư trong anh hoàn toàn say mê với cơ chế phức tạp tạo nên nền tảng cho cơn sốt mèo kỹ thuật số này. CryptoKitties là các token không thể thay thế (NFT) được biểu thị dưới dạng một dãy số dài duy nhất, hay còn gọi là mã di truyền trên blockchain Ethereum. Không có hai Kitty nào được tạo ra giống hệt nhau khi chúng đều sở hữu các đặc điểm thể chất và tính cách riêng. Và khi hai Kitty “lai tạo” với nhau, gene của chúng sẽ kết hợp để đời con tiếp tục sở hữu các đặc điểm chung từ bố và mẹ.
Chính điều này đã truyền cảm hứng cho Nguyễn Thành Trung tạo ra Axie Infinity, tựa game blockchain đột phá với phương pháp “chơi để kiếm tiền” và đưa toàn bộ lĩnh vực game blockchain trở thành tâm điểm trong năm nay.
 |
CEO Nguyễn Thành Trung tại Diễn đàn Quốc gia Doanh nghiệp Công nghệ số ngày 11/12. Ảnh: VnExpress |
Những bước đi chập chững
Với số lượng thông tin hạn chế mà anh có về những chú mèo Kitty, anh bắt đầu tập hợp dữ liệu để tìm hiểu cách thuật toán lai tạo này hoạt động. Việc này cũng nhằm giúp anh hiểu xác suất chính xác của việc lai tạo những chú mèo cụ thể với nhau để tạo ra các đặc điểm mong muốn.
Nguyễn Thành Trung giải thích về động lực thôi thúc anh: “Đó là một điều khá tự nhiên về các kỹ sư, bởi vì chúng tôi nhìn thấy mọi thứ ở mức độ sâu hơn. Chúng tôi cố gắng hiểu mọi thứ diễn ra đằng sau hậu trường thay vì chỉ nhìn thấy bề nổi”.
Nhiệm vụ thiết kế ngược bộ gene của CryptoKitties chỉ là một thách thức kỹ thuật với anh. Và khi anh tìm thấy cách mà blockchain có thể được sử dụng để tạo ra thứ gì đó thú vị và có ý nghĩa, anh đã thay đổi suy nghĩ về công nghệ này.
Với niềm tin rằng blockchain sẽ được áp dụng thông qua các ứng dụng đơn giản và phi tập trung thay vì các phần mềm tài chính nhàm chán, anh đã nảy ra ý tưởng xây dựng một trò chơi của riêng mình. Nhằm trình bày ý tưởng của mình, anh đã liên hệ với Tú Đoàn (bút danh Masamune) – người đồng sáng lập ra mạng xã hội Lozi dành cho các blogger ẩm thực cùng với anh.
Trong những ngày còn ở Lozi, cả hai thường thảo luận với nhau về niềm đam mê chung các trò chơi điện tử. Là một người cuồng nhiệt với game, Nguyễn Thành Trung nghiên cứu game mà anh chơi, làm rõ các cơ chế và quy tắc của chúng trong khi Masamune nghiên cứu về cốt truyện và đồ họa. Sau khi biết được bản thân đều có ước muốn xây dựng game cho riêng mình, họ đã cùng nhau tham gia một cuộc thi phát triển game. Tuy không dành chiến thắng nhưng trải nghiệm này đã thôi thúc họ làm nhiều hơn.
Masamune không hiểu lắm về công nghệ cơ bản tạo nên game blockchain, tuy nhiên anh rất hào hứng với triển vọng thiết kế game cùng với Nguyễn Thành Trung. Sau cuộc họp điều hành đầu tiên của họ, Masamune đã trở về nhà và phác thảo điều đầu tiên anh nghĩ đến trong đầu: sự pha trộn giữa thú cưng của anh là chú cá axololt và những bản vẽ mà anh thường làm khi còn nhỏ. Kết quả ra đời là Axie đầu tiên, Puff.
Trong những tháng đầu tiên kể từ khi thành lập, Masamune nghĩ ra những ý tưởng sáng tạo ban đầu và đưa chúng cho Trung, người sử dụng kỹ năng toán học của mình để cân bằng các quy tắc cho game. Khi họ bắt đầu nhận được 500.000 USD tiền tài trợ cùng với khoảng 1000 người chơi, Trung đã gợi ý Masamune nên rời khỏi Lozi để làm việc toàn thời gian cho Axie.
Quá trình tìm kiếm tài năng
Vào đầu năm 2018, khi Jeffrey “Jiho” Zirlin, một nhà tuyển dụng làm việc tại New York, đang tìm kiếm các công việc liên quan đến NFT để thêm vào CV của mình, anh đã có cơ hội tiếp xúc với Nguyễn Thành Trung. Zirlin sau đó đã nhận ra mình và Trung đều được kết nối với nhau từ trước. Zirlin trước đó từng là trưởng nhóm dự án KittyHats, một dự án bán token phụ kiện ERC20 để mua CryptoKitties trong bất kỳ thứ gì từ mũ len cho đến giày Yeezy.
Zirlin có thể đã tìm kiếm việc làm ở Mỹ, nhưng anh ấy đã chọn chuyển đến Việt Nam. Điều này lật ngược kịch bản về câu chuyện di cư điển hình. Anh chia sẻ: “Khi một anh chàng có thể thuyết phục được một người Mỹ và một người Na Uy đến Việt Nam làm việc, phải có điều gì đó vô cùng đặc biệt xảy ra”. Trong hai năm đầu tiên của Sky Mavis, công ty đứng sau Axie Infinity, Zirlin cùng chia sẻ một căn hộ tại thành phố Hồ Chí Minh với những người đồng sáng lập khác là Masamune và Aleksander Larsen đến từ Na Uy.
Ngày nay, Sky Mavis có một đội ngũ gồm 87 nhân viên trên khắp thế giới làm việc trên nhiều dự án khác nhau từ bản thân game Axie Infinity đến một sidechain dựa trên Ethereum có tên là Ronin, một ví di động và một sàn giao dịch phi tập trung có tên Katana. Trong số đó, có ít nhất 60 người hiện đang làm việc tại Việt Nam.
Thái độ kiến tạo nên tầm nhìn của doanh nghiệp
Theo lời các thành viên trong nhóm, Nguyễn Thành Trung là một người hướng tới chất lượng với sự quan tâm kĩ lưỡng đến từng chi tiết nhỏ. Anh là người làm việc chăm chỉ nhất, có kỳ vọng cao nhất và áp dụng các tiêu chuẩn gần như không thể. Trong năm đầu tiên, tất cả nhân viên được ký hợp đồng làm việc sáu ngày một tuần, từ thứ Hai đến thứ Bảy. Sự nghiêm khắc của anh khiến một số nhân viên sợ hãi, nhưng anh làm điều đó để cả nhóm tốt hơn. Anh nghiêm khắc với bản thân mình như cách anh đối với những người khác.
Việt Anh, nhà đồng sáng lập và giám đốc công nghệ của Sky Mavis giải thích: “Đây là mục tiêu chung của cả hai bên. Trung muốn sản phẩm của bạn trở nên tốt hơn và bạn cũng muốn như vậy”. Khi làm việc với Trung, “tiêu chuẩn của anh ấy có thể cao hơn của bạn, vì vậy bạn cần phát triển ý thức rằng bạn phải điều chỉnh tiêu chuẩn của mình. Bạn cần phải nâng cấp kỳ vọng của chính mình”.
“Cậu ấy chắc chắn là động lực cho sự hoàn hảo và đôi khi bạn cần kiểu người lãnh đạo như vậy”, Larsen, nhà đồng sáng lập chia sẻ.
Nguyễn Thành Trung không thích bị phân tâm và tin vào sự phân công lao động. Đó là lý do tại sao Sky Mavis có tới 5 người đồng sáng lập. Đối với các vấn đề đối ngoại, Zirlin năng nổ sẽ chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan đến cộng đồng. Larsen phụ trách gây quỹ và thiết lập quan hệ với các nhà đầu tư trong khi Trung, Việt Anh và Masamune xử lý các hoạt động nội bộ tại Việt Nam.
Nguyễn Thành Trung chính là người đã thực hiện hầu hết công việc viết mã trong những ngày đầu của startup. Chính thái độ tự thân vận động của anh đã hình thành nên các nguyên tắc phát triển cơ bản của Sky Mavis sau này. Bất cứ điều gì không đáp ứng được tiêu chuẩn của mình, anh đều nói: chúng ta có thể xây dựng nó tốt hơn.
Cho đến đầu năm 2020, Sky Mavis vẫn xây dựng Axie Infinity trên Loom Network - một công cụ mở rộng quy mô cho Ethereum. Công cụ này cũng là một nền tảng phổ biến cho việc thiết kế game blockchain cần tốc độ xử lý cao hơn và chi phí thấp hơn. Tuy nhiên khi Loom chuyển sang tập trung vào các doanh nghiệp, đóng cửa các dịch vụ ứng dụng phi tập trung công khai và thay đổi cơ sở hạ tầng, Sky Mavis đã lựa chọn từ bỏ nền tảng này để chuyển sang xây dựng sidechain của riêng mình.
Nhiều người có lẽ sẽ tự hỏi vì sao Sky Mavis lại lãng phí thời gian xây dựng blockchain của riêng mình trong khi có thể dễ dàng sử dụng thứ gì đó có sẵn. Trên thực tế, nhà sáng lập Nguyễn Thành trung tin rằng các sidechain hiện có và các nền tảng lớp 2 không phù hợp với Axie. Đối với các bản zk-rollups (một loại công cụ mở rộng quy mô khác), anh cho rằng sẽ mất quá nhiều thời gian để những nền tảng này đạt được sự hoàn thiện và chấp thuận của mọi người. Do đó, Sky Mavis đã tự thiết kế blockchain của riêng mình và quyết định này là sáng suốt. Nếu Sky Mavis tiếp tục chờ đợi, công ty sẽ không thể cung cấp trải nghiệm mượt mà cho các game thủ Axie, một yếu tố mà Ronin vẫn luôn được khen ngợi.
“Chúng tôi không ngừng xây dựng công ty”, nhà đồng sáng lập Zirlin nói. "Có những người trong nhóm đã làm việc mỗi ngày kể từ năm 2018 mà không có thời gian nghỉ ngơi".
Trong khoảng thời gian khó khăn, Nguyễn nhấn mạnh vào sự công bằng và cách tiếp cận vấn đề sử dụng tư duy phân tích. Khi đối mặt với một thách thức, anh yêu cầu các đồng nghiệp của mình phát triển một mô hình để giao tiếp và bảo vệ cơ sở lý luận cho những đề xuất của mình. Bằng cách đó, những người khác có thể hiểu rõ hơn về vấn đề và đóng góp ý kiến.
Nhà đồng sáng lập Việt Anh chia sẻ: “Quá trình đưa ra quyết định luôn luôn là như vậy. Do đó khi Trung đưa ra quyết định nào đó, chúng tôi hiểu tại sao và chúng tôi hiểu được nền tảng vững chắc ủng hộ quyết định đó”.
Trong trường hợp thất bại, mục tiêu là xác định lý do tại sao điều đó xảy ra và bài học kinh nghiệm mà nhóm đã học được là gì.
Thành tựu của Sky Mavis
Công ty cũng đã phải trải qua những khoảng thời gian khó khăn. Vào năm 2018, dòng tiền đã cạn kiệt và những người đồng sáng lập đã không có bất kì thu nhập nào. Công ty gần như đã ở trên bờ vực phá sản. Thậm chí, Sky Mavis còn nhận được lời đề nghị mua 50% cổ phần của công ty với cái giá chỉ 1 triệu USD. Dần dần, công việc kinh doanh cũng có những khởi sắc. Việc bán trước các sinh vật Axie cũng như bán đất đã huy động được lượng vốn cần thiết cho công ty khởi nghiệp còn non trẻ.
Trên cơ sở đó, Sky Mavis có thể bán các phần NFT của game cho các thành viên cộng đồng của mình để gây quỹ phát triển. Một vòng gọi vốn hạt giống trị giá 1,5 triệu USD vào đầu năm 2019 do Animoca Brands dẫn đầu cũng đã giúp đỡ tình hình tài chính của công ty rất nhiều.
Theo Delphi Digital, sự ra mắt của Ronin đánh dấu một thời điểm quan trọng đối với toàn bộ thị trường game blockchain và là chất xúc tác quan trọng cho sự phát triển bùng nổ của Axie Infinity từ tháng 5 đến tháng 6. Tính đến hiện tại, trò chơi sở hữu số lượng người dùng hàng ngày đạt mức gần 3 triệu người với khối lượng giao dịch của Ronin gấp gần 4 lần số lượng giao dịch hàng ngày của blockchain Ethereum.
Trong suốt năm 2021, Sky Mavis ngày càng đạt được những bước tiến lớn. Trong vòng huy động vốn Series A, công ty đã kêu gọi được 7,5 triệu USD với Libertus Capital là nhà đầu tư lớn nhất. Tiếp tục ở vòng gọi vốn Series B, startup này đã huy động được 152 triệu USD do Andreessen Horowitz (a16z) và Accel Partners là hai nhà đầu tư lớn nhất. Với tầm nhìn toàn cầu hóa ngay từ những ngày đầu tiên - chưa đến 3% trong số 2,6 triệu người dùng hoạt động hàng ngày của Axie đến từ Việt Nam. Axie Infinity đã thu hút người chơi từ mọi nơi trên trái đất theo cách chưa từng thấy trong lịch sử thị trường game blockchain.
Thành công của doanh nghiệp cũng đã thúc đẩy ngành công nghiệp Việt Nam, tạo ra việc làm cho địa phương mình, đồng thời thúc đẩy làn sóng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Cyball, Sipher và Thetan Arena là ba ví dụ về các tựa game blockchain ra mắt tại Việt Nam trong thời gian gần đây. Thậm chí còn có tin đồn rằng một số quỹ đầu tư mạo hiểm đang thành lập quỹ dành riêng cho dòng game blockchain xuất phát từ Việt Nam này.
Đây chính là là những trái ngọt được tạo ra từ cam kết lâu dài của Việt Nam với khoa học công nghệ và giáo dục. Một nhân tài như Nguyễn Thành Trung đã được ra đời từ một hệ thống được thiết kế để tạo ra những con người xuất sắc.
