Quốc hội xem xét chủ trương chuyển hơn 1.000 ha rừng làm cao tốc Bắc - Nam

Sáng 11/7, tại phiên họp thứ 13, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa từ hai vụ trở lên của Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết ngày 15/4 vừa qua, Bộ đã có Báo cáo số 34/BC-BTNMT về kết quả thẩm định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của dự án công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Phạm vi nghiên cứu của dự án dự kiến có chuyển mục đích sử dụng rừng giai đoạn 2021 - 2025 và thời kỳ 2021 - 2030 gồm 7 tỉnh là Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà phát biểu tại phiên họp. Nguồn: Quochoi.vn.

Theo đó, diện tích rừng đề nghị chuyển mục đích sử dụng là hơn 1.054ha, bao gồm khoảng 112ha rừng phòng hộ; 4,45ha rừng đặc dụng; gần 803ha rừng sản xuất và trên 135ha rừng ngoài quy hoạch 3 loại rừng (có nguồn gốc rừng phòng hộ gần 15ha, từ rừng đặc dụng 0,22ha, từ rừng sản xuất hơn 120ha).

Về việc chuyển mục đích sử dụng đất, trên cơ sở báo cáo của các địa phương có dự án đi qua, diện tích đề nghị chuyển đổi là hơn 1.721ha đất trồng lúa, gồm: đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lệ là hơn 1.537ha; đất trồng lúa còn lại là hơn 184ha.

Trước đó, Nghị quyết số 44/2022/QH15 của Quốc hội đã xác định nhu cầu sơ bộ sử dụng đất của Dự án khoảng 5.481 ha, trong đó đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên khoảng 1.532 ha, đất rừng phòng hộ khoảng 110 ha, đất rừng sản xuất khoảng 1.436 ha; giao Chính phủ hoàn chỉnh hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất rừng, đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của Dự án, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương trước khi quyết định đầu tư dự án.

So với sơ bộ diện tích chiếm dụng nêu tại Nghị quyết số 44/2022 của Quốc hội, diện tích đất lâm nghiệp đề nghị chuyển đổi tăng gần 318 ha (đất rừng phòng hộ tăng 28,10 ha, đất rừng sản xuất là hơn 285 ha và đất rừng đặc dụng tăng 4,61 ha); diện tích đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên tăng 5,23 ha.

Liên quan đến sự chênh lệch này, trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến đề nghị làm rõ hơn nguyên nhân sự chênh lệch số liệu về chiếm dụng diện tích rừng, đất rừng và đất lúa giữa bước chủ trương đầu tư đã được Quốc hội thông qua và Tờ trình số 248 về chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của Dự án.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp. Nguồn: Quochoi.vn.

Ủy ban Kinh tế nhận thấy, trong bước nghiên cứu tiền khả thi, hướng tuyến chủ yếu được xác định trên bản đồ địa hình tỷ lệ 1/50.000 - 1/100.000, do đó số liệu được tính toán mang tính tương đối.

Tại bước lập hồ sơ chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng, đất trồng lúa, việc xác định diện tích chiếm dụng, phân loại rừng, đất rừng, đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên được xác định trên nền bản đồ hiện trạng rừng, bản đồ hiện trạng sử dụng đất với tỷ lệ 1/2.000, nên đã phân định khá chi tiết, chính xác hơn về các loại rừng (rừng tự nhiên và rừng trồng; rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và rừng sản xuất), về đất rừng, đất trồng lúa và được cắm mốc tại thực địa, thống nhất với địa phương, các cơ quan liên quan, đây là nguyên nhân chính dẫn đến chênh lệch số liệu giữa Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và Báo cáo nghiên cứu khả thi.

Theo báo cáo giải trình bổ sung của Chính phủ, hướng tuyến của Dự án đã được lựa chọn phù hợp, vừa bảo đảm các tiêu chuẩn kỹ thuật của đường cao tốc, vừa hạn chế tối đa việc chiếm dụng rừng (đặc biệt là rừng tự nhiên, rừng phòng hộ), đất rừng, đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên và các địa phương có diện tích rừng, đất rừng, đất lúa cần chuyển đổi phục vụ Dự án đã thống nhất bằng văn bản về hướng tuyến.

So với hướng tuyến bước nghiên cứu tiền khả thi, trong bước nghiên cứu khả thi, hướng tuyến đã điều chỉnh cục bộ tại một số vị trí nhằm nâng cao hiệu quả, bảo đảm kinh tế - kỹ thuật.

"Tuy nhiên, việc điều chỉnh này cơ bản không thay đổi nhiều về số liệu chiếm dụng rừng, đất rừng, đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của Dự án. Đồng thời, khu vực tuyến cao tốc đi qua chủ yếu là rừng trồng, rừng tự nhiên chỉ phân bố tại một số vị trí cục bộ, chiếm diện tích rất nhỏ (39,83 ha/1054,63 ha tổng diện tích rừng đề nghị thu hồi) và đây là khu vực bìa rừng nên chủ yếu là rừng tự nhiên có trữ lượng rừng ở mức nghèo kiệt", báo cáo thẩm tra nêu.

Tiếp đến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa từ hai vụ trở lên của Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2022.