Chiều 12.1.2022, tại cuộc họp trực tuyến về thúc đẩy xuất khẩu nông sản qua vận tải đường biển do Bộ NNPTNT, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Công thương và đại diện các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, logistics... tham gia, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam thông tin: Trung Quốc đang tạm dừng thông quan tại cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) đối với mặt hàng xoài của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc do phát hiện virus SARS-CoV-2 trên bao bì hàng hóa.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam khẳng định: Hàng hóa nông sản của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đảm bảo an toàn, nhưng các doanh nghiệp cần lưu ý cả ở khâu bao bì, phương tiện vận chuyển hàng hóa vì Trung Quốc rất kiên quyết với chiến lược “Zero COVID”.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho biết: Sau khi phía Trung Quốc làm xong các thủ tục về phòng chống COVID-19, phun khử khuẩn trong vòng 7 ngày. Sau đó, hàng hóa, nông sản của Việt Nam sẽ được thông quan bình thường.
Theo lãnh đạo Đồn Biên phòng Bắc Sơn, từ khi lực lượng chức năng nước bạn cho thông quan trở lại (sáng 10/1) đến lúc tạm dừng thông quan (trưa 11/1), tại cầu phao tạm Km3+4 đã có 1.300 tấn hàng được xuất sang Trung Quốc.
Hiện, tại đây có 1.345 xe với khoảng 29.000 tấn hàng chủ yếu là bột sắn, hoa quả, hàng đông lạnh đang bị ùn tắc.
Tình trạng đóng – mở thường xuyên tại các cửa khẩu giáp biên diễn ra liên tục trong suốt một tháng qua khiến cho các doanh nghiệp, nhà xuất khẩu không thể chủ động được tình hình sản xuất kinh doanh của mình.
Tuy nhiên, việc mở lại bất kỳ cửa khẩu nào cũng sẽ gỡ khó cho việc xuất khẩu tại cửa khẩu đó và giảm ùn tắc cho các cửa khẩu ở các tỉnh kế bên. Ví dụ như cửa khẩu Hữu Nghị và Tân Thanh nay vẫn đóng, kể từ ngày 29-12 vừa qua, khiến lượng Thanh long xuất khẩu của Việt Nam qua cửa khẩu Lào Cai bị ùn lại, chiếm khoảng 35% tổng lượng thanh long xuất khẩu của cả nước sang Trung Quốc qua cả đường trên bộ và trên biển.
Trước đó, để rà soát và tăng cường các biện pháp phòng chống dịch Covid -19, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) đã tạm dừng thông quan tại các cửa khẩu trên địa bàn Tp. Đông Hưng từ ngày 21/12/2021. Khiến hàng ngàn xe hàng hóa nông sản bị ùn ứ tại khu vực cửa khẩu Tp. Móng Cái, gây khó khăn cho doanh nghiệp và chính quyền địa phương trong việc bố trí bến bãi bảo quản…
Trong ngày đầu tiên mở lại các cửa khẩu, lượng xe thông quan tại đây là 255 phương tiện, trong đó, xe Việt Nam xuất cảnh là 9 chiếc, nhập cảnh 74; xe Trung Quốc xuất cảnh là 135 và nhập cảnh là 37.
Về hàng hóa, trong ngày đầu thông quan trở lại, lượng hàng nhập cảnh là 1.117 tấn hàng và 18 xe ô tô tự đổ, hàng xuất cảnh là 345 tấn
Dù vậy, sau một thời gian rà soát, căn cứ diễn biến và tình hình phòng chống dịch thực tế tại từng cửa khẩu, từ ngày 10/1, tỉnh Quảng Tây quyết định khôi phục thông quan tại các cửa khẩu/lối mở biên giới tại Tp. Đông Hưng (phía Việt Nam là Tp. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, bao gồm cầu Bắc Luân 1, cầu Bắc Luân 2 và cầu phao Km 3+4).
Thắt chặt hơn nữa biện pháp phòng dịch khi xuất khẩu
Theo Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương, vấn đề sống còn của việc đóng – mở các cửa khẩu/đường mòn/lối mở giáp biên hiện nay lại phụ thuộc vào chính các doanh nghiệp Việt Nam.
Bởi ngay từ những ngày tháng 7, khi các cửa khẩu giáp biên của Việt Nam bị tạm dừng thông quan bởi trên bao bì và thùng xe Thanh long xuất khẩu có chứa virus SARS-CoV-2, thậm chí cả sau này, khi quả thanh long bị ngừng thông quan do 3 lần phát hiện chủng virus này trên bao bì và thùng xe xuất khẩu. Đồng thời, cũng có những cửa khẩu bị ngừng thông quan do phát hiện tài xế mắc Covid-19.
Trước tình hình đó, các bộ, ngành đã không ít lần khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam đảm bảo công tác phòng chống dịch bệnh, nắm chắc công tác kiểm dịch và truy xuất vùng trồng rõ ràng và nâng cao chất lượng sản phẩm để tránh những rủi ro và giúp việc xuất khẩu được thuận lợi hơn.
Gần đây, Bộ Công Thương một lần nữa khuyến nghị các địa phương vùng trồng, doanh nghiệp, các thương lái, lái xe đường dài tăng cường áp dụng các biện pháp nhằm bảo đảm quy trình sản xuất, bao gói, vận chuyển hàng hóa là tuyệt đối an toàn, theo đúng yêu cầu của công tác phòng chống dịch, từ đó giúp các bên liên quan mở và duy trì bền vững việc mở lại các cửa khẩu.
Mặt khác, UBND các tỉnh, vùng trồng, các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn cần chủ động điều tiết lượng hàng đưa lên cửa khẩu để tránh tình trạng ùn tắc như đã xảy ra tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Quảng Ninh, do tình hình dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp và tốc độ thông quan còn hạn chế.
Theo Sở Công thương Lạng Sơn, đến sáng 11-1, tại các cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma vẫn còn tồn 1.721 xe hàng hóa, trong đó có 749 xe hoa quả. Hiện cửa khẩu Tân Thanh vẫn tạm dừng thông quan.
