Đây là thông tin được Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Trung Tiến nhấn mạnh tại cuộc họp báo về tình hình lao động – việc làm quý III và 9 tháng 2021, diễn ra sáng 12/10, tại trụ sở Tổng cục Thống kê.
Theo Tổng cục Thống kê, trong quý 3 số người có việc làm giảm sâu so với quý trước và cùng kỳ năm trước, tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm tăng lên mức cao nhất chưa từng thấy. Thu nhập bình quân tháng của người lao động sụt giảm nghiêm trọng so với quý trước và cùng kỳ năm trước.
Giảm sút về lực lượng lao động
Số lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý III/2021 chỉ có 49,1 triệu người, giảm 2,0 triệu người so với quý trước và giảm 2,2 triệu người so với cùng kỳ năm trước.
Diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 lần thứ tư đã làm lực lượng lao động ở mức thấp nhất kể từ khi dịch xuất hiện.
Lực lượng lao động giảm chủ yếu ở khu vực nông thôn (giảm 1,4 triệu) và ở nữ giới (giảm 1,1 triệu người). So với cùng kỳ năm trước, lực lượng lao động giảm chủ yếu ở khu vực nông thôn (giảm gần 2,3 triệu người) và lực lượng lao động nam (giảm hơn 1,2 triệu người).
Tỷ lệ lao động thiếu việc làm tăng cao
Dịch COVID-19 lần thứ tư diễn biến phức tạp, lây lan nhanh và kéo dài đã làm tăng tỷ lệ và số người thiếu việc làm trong quý III/2021 lên mức cao nhất trong vòng 10 năm qua.
Lao động từ 15 tuổi trở lên có việc làm trong quý III/2021 là 47,2 triệu người, giảm 2,6 triệu người so với quý trước và giảm 2,7 triệu người so với cùng kỳ năm trước. Xu hướng này cũng thấy được ở cả khu vực thành thị và nông thôn.
Giãn cách xã hội kéo dài trong 3 tháng của quý III đã làm trầm trọng hơn vấn đề của thị trường lao động và ảnh hưởng mạnh tới ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ. Số lao động trong hai ngành này đều giảm mạnh chưa từng có trong nhiều năm gần đây.
Ngược lại, lao động trong ngành nông nghiệp lại có xu hướng tăng, trái ngược với những xu hướng thường thấy trước đây, chủ yếu là do số lao động mất việc tại các tỉnh thành phía Nam quay trở về địa phương và làm việc trong ngành nông nghiệp.
Số lao động có việc làm trong ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt 14,5 triệu người, tăng 673,1 nghìn người so với quý trước và tăng 479,0 nghìn người so với cùng kỳ năm trước.
Cụ thể, ngành công nghiệp và xây dựng thu hút 15,7 triệu lao động, giảm 952,5 nghìn người so với quý trước và giảm 960,1 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Ngành dịch vụ có 17,1 triệu lao động giảm 2,3 triệu người so với quý trước và cùng kỳ năm trước.
Tổng cục Thống kê nhận định, dịch COVID-19 không chỉ ảnh hưởng đến khu vực lao động chính thức mà còn lan rộng sang cả khu vực phi chính thức khiến người lao động không còn cơ hội tìm được việc làm phi chính thức như thường thấy trước đây.
Điều này dẫn đến tình trạng nhiều người lao động không thể tìm được việc làm, kể cả việc làm tạm thời trong giai đoạn này.
 |
Số lao động có việc làm phi chính thức giảm 2,9 triệu người so với quý II. |
Trong quý III/2021, số lao động có việc làm chính thức là 15,1 triệu người, giảm 468,9 nghìn người so với quý II và giảm 657,0 nghìn người so với cùng kỳ 2020. Số lao động có việc làm phi chính thức ngoài hộ nông lâm nghiệp thủy sản là 18,0 triệu người, giảm 2,9 triệu người so với quý II và giảm 2,7 triệu người so với cùng kỳ 2020.
Số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý III/2021 là hơn 1,7 triệu người, tăng 532,2 nghìn người so với quý trước và tăng 449,6 nghìn người so với cùng kỳ năm trước.
Thu nhập bình quân giảm mạnh
Theo Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân tháng của lao động quý III/2021 giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây, chỉ đạt 5,2 triệu đồng, giảm 877 nghìn đồng so với quý trước và giảm 603 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước.
Thu nhập bình quân tháng của lao động nam cao hơn lao động nữ 1,40 lần (6,0 triệu đồng so với 4,3 triệu đồng); thu nhập bình quân của lao động ở khu vực thành thị cao hơn lao động ở khu vực nông thôn 1,35 lần (6,2 triệu đồng so với 4,6 triệu đồng). Diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 đã tác động nghiêm trọng đến đời sống của người lao động.
Giải pháp: sản xuất đến đâu thu hút lao động đến đó
Những số liệu của Tổng cục Thống kê tại buổi họp báo cho thấy một bức tranh lao động việc làm quý III/2021 mang nhiều gam màu, đề ra yêu cầu cần có những chủ trương, chính sách để sớm cải thiện tình hình.
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Trung Tiến cho biết, toàn hệ thống chính trị mà hạt nhân là Chính phủ đang xây dựng kế hoạch mở cửa kinh tế một cách thận trọng, tiếp tục có những chính sách hiệu quả nhằm thu hút lao động trên tinh thần “sản xuất đến đâu thu hút lao động đến đó”.
Một hiện tượng mâu thuẫn đang xảy ra khi tỷ lệ lao động, thiếu việc làm tăng cao nhưng xu hướng rời bỏ các khu kinh tế, xí nghiệp, nhà máy để về quê của lao động từ ngày 15/09 ngày càng nhiều.
Lý giải hiện tượng này, Phó Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động Nguyễn Huy Minh cho rằng, đó là do yếu tố tâm lý lo lắng của người lao động trước diễn biến dịch bệnh và phần lớn họ thuộc diện lao động phi chính thức.
“Với kế hoạch và tiến độ bao phủ vaccine cũng như tiếp tục các giải pháp phòng chống dịch bệnh hiệu quả, tin tưởng và hy vọng không chỉ lao động mà sản xuất kinh doanh và nền kinh tế nói chung sẽ từng bước khôi phục”, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến nói./.
