10 điểm sáng của nền kinh tế
Theo Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng, trước bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều khó khăn đan xen thuận lợi, nhưng với sự nỗ lực trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện, tình hình kinh tế - xã hội Việt Nam cơ bản vẫn đạt được kết quả đáng kể.
Một, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định. Lạm phát cơ bản được kiểm soát ở mức phù hợp, tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) có xu hướng giảm dần, tính chung quý 1 tăng 4,18%.
Thị trường tiền tệ cơ bản ổn định, giảm mặt bằng lãi suất cho vay, ổn định tỷ giá phù hợp với diễn biến thị trường, bảo đảm an toàn, thanh khoản của hệ thống ngân hàng.
Thu ngân sách Nhà nước quý 1 ước đạt 30,3% dự toán, trong đó thu nội địa ước đạt 30,9% dự toán (tăng 5,4% so với cùng kỳ). Nền kinh tế ước xuất siêu 4,07 tỷ USD trong quý 1 (cùng kỳ năm 2022 xuất siêu 1,9 tỷ USD). An ninh năng lượng, an ninh lương thực được giữ vững.
Hai, hoạt động sản xuất, kinh doanh được duy trì, một số lĩnh vực có mức tăng khá. Sản xuất nông nghiệp quý 1 tăng 2,52% so với cùng kỳ; khu vực dịch vụ tiếp tục phục hồi tích cực, giá trị tăng thêm quý 1 tăng 6,79% so với cùng kỳ năm trước. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu quý 1 tăng 13,9%. Khách quốc tế đến nước ta đạt gần 2,7 triệu lượt khách, gấp 29,7 lần cùng kỳ năm trước.
Ba, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý các vấn đề tồn đọng, các dự án, ngân hàng yếu kém, nhà máy nhiệt điện…; giải quyết các vấn đề phát sinh về nguồn cung xăng dầu, trang thiết bị, vật tư y tế, phản ứng chính sách tiền tệ của Mỹ, EU, vướng mắc của hệ thống đăng kiểm.
Đồng thời, triển khai các giải pháp trung và dài hạn, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, thu hút đầu tư nước ngoài, đầu tư tư nhân, khơi thông nguồn lực đầu tư cho nền kinh tế.
Bốn, tập trung làm tốt công tác an sinh xã hội, cải thiện đời sống người dân. Ước tính kinh phí trợ giúp tết của 63 địa phương là khoảng 9.500 tỷ đồng. Năm, tình hình lao động, việc làm quý 1 phục hồi tích cực; tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm giảm, thu nhập của lao động tăng so với quý trước và cùng kỳ năm trước.
 |
Thủ tướng chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc Chính phủ với địa phương và phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3 năm 2023. Ảnh: VGP. |
Sáu, các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin tuyên truyền tiếp tục được quan tâm, đẩy mạnh. Bảy, ngành giáo dục tích cực triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, chuẩn bị Kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia 2023; tổ chức Ngày hội Khởi nghiệp Quốc gia của học sinh, sinh viên.
Tám, ngành y tế tập trung xử lý, khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế; tiếp tục làm tốt công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 và các dịch bệnh khác. Trong tháng 3, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30/NQ-CP về bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế.
Chín, quốc phòng an ninh được bảo đảm. Mười, công tác đối ngoại được triển khai chủ động, tích cực, góp phần nâng cao quan hệ đối tác song phương và đa phương, đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, thu hút FDI, đã mở cửa lại được thị trường khách du lịch Trung Quốc.
Tăng trưởng thấp hơn dự báo nhưng vẫn tích cực
Tuy nhiên, bên cạnh những kết đạt được, do diễn biến ngày càng bất lợi, khó lường của thế giới đã khiến tăng trưởng kinh tế quý 1 ước đạt 3,32% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn kịch bản tại Nghị quyết 01/NQ-CP (kịch bản là 5,6%).
Hoạt động sản xuất, kinh doanh, sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, đầu tư, thu hút FDI… gặp nhiều khó khăn. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) quý 1 giảm 2,2% so với cùng kỳ năm trước. Vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội quý 1 chỉ tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2022, trong đó đầu tư của khu vực kinh tế ngoài Nhà nước chỉ tăng 1,8%.
Vốn FDI đăng ký vào nước ta quý 1 giảm 19,3% so với cùng kỳ năm trước. Các tập đoàn lớn xem xét kỹ việc tiếp tục đầu tư lớn vào nước ta trước tác động của chính sách thuế tối thiểu toàn cầu và phản ứng chính sách của Chính phủ.
Tăng trưởng tín dụng đến ngày 28/3 chỉ tăng 2,06%, cho thấy tình hình sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn, khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp, nền kinh tế tiếp tục khó khăn.
Số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động quý 1 đạt gần 57.000 doanh nghiệp (giảm 5,4% so với cùng kỳ), thấp hơn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường (trên 60.000 doanh nghiệp, tăng 17,4% so với cùng kỳ). Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa quý 1 đều giảm và xuất khẩu sang các thị trường lớn giảm.
"Trong bối cảnh khó khăn gia tăng, nhất là tình hình kinh tế thế giới không thuận, lạm phát thế giới vẫn ở mức cao, tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm mạnh, kết quả đạt được quý 1/2023 cơ bản là tích cực, tăng trưởng GDP là mức khá so với bình quân chung của thế giới và khu vực”.
Dự báo 2 kịch bản tăng trưởng
Trên cơ sở kết quả quý 1, dự báo tình hình quý 2 và cả năm, Bộ KH&ĐT dự báo 2 kịch bản tăng trưởng.
Kịch bản 1, tăng trưởng kinh tế cả năm dự kiến đạt 6% (thấp hơn 0,5 điểm % so với mục tiêu Quốc hội quyết nghị), tăng trưởng các quý 2, 3 và 4 theo kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP (lần lượt là 6,7%, 6,5% và 7,1%).
Trường hợp tăng trưởng năm 2023 chỉ đạt 6% sẽ gây áp lực rất lớn lên mục tiêu tăng trưởng 5 năm 2021 - 2025 (6,5 - 7%), đòi hỏi năm 2024 - 2025 phải đạt tăng trưởng bình quân gần 8%/năm để đạt mục tiêu 05 năm là 6,5%.
Kịch bản 2, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm là 6,5%, tăng trưởng kinh tế quý 2 là 6,7% (bằng kịch bản Nghị quyết 01/NQ-CP), quý 3 và quý 4 tăng trưởng lần lượt là 7,5% và 7,9% (cao hơn lần lượt 1 điểm % và 0,8 điểm % so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP).
Bộ KH&ĐT kiến nghị lựa chọn kịch bản 2, phấn đấu tăng trưởng cả năm là 6,5%, tạo đà cho các năm tiếp theo để góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng 5 năm 2021 - 2025 từ 6,5 - 7%.
“Đây là kịch bản rất thách thức, đòi hỏi nỗ lực, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị. Hiện nay, hầu hết các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người dân thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội đã hết thời gian thực hiện hoặc hiệu quả thấp. Do đó, cần sớm ban hành chính sách hỗ trợ mới như giảm thuế, phí, tiếp tục phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay để kích thích tăng trưởng, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.
Về quan điểm chỉ đạo điều hành quý 2/2023, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, quán triệt nghiêm tinh thần chủ đề điều hành “Đoàn kết kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới sáng tạo, kịp thời hiệu quả”, 6 quan điểm, trọng tâm chỉ đạo điều hành tại Nghị quyết số 01/NQ-CP; bám sát các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội về Chiến lược 10 năm, Kế hoạch 5 năm và năm 2023.
Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao năng lực phân tích, dự báo; phối hợp đồng bộ, hiệu quả các chính sách vĩ mô, chủ động ứng phó với các vấn đề mới phát sinh, tranh thủ mọi thời cơ, cơ hội.
Chính sách tài khóa có trọng tâm, trọng điểm, tập trung hỗ trợ doanh nghiệp, người dân để giảm áp lực chi phí, thúc đẩy sản xuất, thu hút đầu tư, giải ngân vốn đầu tư công, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia.
Chính sách tiền tệ chắc chắn, linh hoạt, chủ động, kịp thời, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa, chính sách vĩ mô khác, giảm mặt bằng lãi suất huy động và cho vay, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Chủ động nghiên cứu, đánh giá nguyên nhân đổ vỡ của các các ngân hàng tại Mỹ, sáp nhập ngân hàng tại Thụy Sỹ, đánh giá tác động tới hệ thống ngân hàng và nền kinh tế Việt Nam.
Điều hành giá thận trọng, xác định thời điểm, lộ trình điều chỉnh giá phù hợp, tránh giật cục, tác động cộng hưởng đến giá hàng hóa, dịch vụ khác. Có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người dân trong trường hợp cần thiết, nhất là khi điều chỉnh giá các nhóm hàng giá điện, nước, y tế.
Chính sách về thương mại, đầu tư tranh thủ cơ hội xuất khẩu của từng mặt hàng, từng thị trường, thúc đẩy tiêu dùng nội địa, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, thu hút FDI.
