Trong hai năm trở lại đây, doanh nghiệp vốn FDI đang dần chiếm ưu thế về sản lượng xuất khẩu hồ tiêu so với các doanh nghiệp trong nước. Theo Tổng cục Hải quan, năm 2021, doanh nghiệp FDI đã xuất khẩu 70.713 tấn hồ tiêu các loại, tăng 3,4% so với năm 2020. Đây là năm thứ 6 liên tiếp doanh nghiệp FDI đạt được đà tăng trưởng sản lượng xuất khẩu.
Tỷ trọng của các doanh nghiệp khối FDI trong tổng khối lượng xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam theo đó cũng tăng lên mức 27,1% trong năm 2021, trong khi đó, năm 2018 chỉ đạt 23,9% và năm 2019 đạt 20,3%.
Ở chiều ngược lại, lượng hồ tiêu xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước năm 2021 đã ghi nhận sự sụt giảm năm thứ hai liên tiếp. Cụ thể, năm 2021 lượng xuất khẩu hồ tiêu đạt 190.376 tấn, giảm 12,3% so với năm 2020 và giảm 16% so với năm 2019.
Theo thông tin từ Hiệp hội hồ tiêu Việt nam (VPA), năm 2021 cả nước có hơn 240 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu hồ tiêu. Trong đó, doanh nghiệp xuất khẩu đầu bảng thuộc về Olam Việt Nam – doanh nghiệp FDI, với khối lượng đạt 26.887 tấn, tăng 7,4% so với 25.044 tấn năm 2020 và tăng 35,2% so với 19.891 tấn năm 2019.
Ngoài ra, trong top 10 còn có thêm 2 doanh nghiệp FDI khác là Nedspice và Harris Freeman.
Cùng với sự tăng trưởng của doanh nghiệp FDI là sự sụt giảm của doanh nghiệp nhà nước. Cụ thể, Pearl Group giảm 9% sản lượng xuất khẩu so với năm 2020; Phúc Sinh giảm 21,1%; Haprosimex JSC giảm 8,8%; Gia vị Sơn Hà giảm 9,8%....
Về nhập khẩu hồ tiêu, doanh nghiệp FDI cũng chiếm ưu thế khi nắm 75,5% thị phần nhập khẩu của cả nước. Đứng đầu là Olam Việt Nam, chiếm 46% sản lượng nhập khẩu với 11.663 tấn.
Tăng trưởng của các doanh nghiệp FDI trong vài năm trở lại đã cho thấy sự lớn mạnh của các doanh nghiệp này. Theo đánh giá của các chuyên gia, FDI với lợi thế về nguồn vốn và khả năng phân phối xuyên quốc gia sẽ tiếp tục gia tăng thị phần trong sản xuất và thương mại hồ tiêu của Việt Nam trong những năm tiếp theo.
Đồng thời, các doanh nghiệp FDI cũng đóng góp lớn vào sự phát triển chung của ngành hồ tiêu Việt Nam. Trong đó, tích cực triển khai các dự án đầu tư sản xuất, liên kết với các địa phương trong việc cải thiện chất lượng hồ tiêu, hướng đến việc sản xuất hồ tiêu hữu cơ đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu sang các thị trường lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, châu Âu.
Giá hồ tiêu năm 2022 tiếp tục tăng
Năm 2021 vừa qua, theo số liệu của Tổng cục Hải quan, Việt Nam đã xuất khẩu 260.986 tấn hồ tiêu các loại, đạt 937,9 triệu USD, giảm 8,5% về lượng nhưng tăng 42% về giá so với năm 2020.
Như vậy, sau 6 năm ghi nhận đà tăng trưởng dương, khối lượng hồ tiêu xuất khẩu năm 2021 đã giảm. Tuy nhiên, giá trị thu về của ngành lại cao nhất kể từ năm 2018 nhờ giá tăng mạnh. Giá hồ tiêu xuất khẩu hồ tiêu của nước ta năm 2021 đã tăng mạnh trở lại sau 4 năm sụt giảm với mức tăng 55,2% (tương ứng 1.278 USD/tấn) so với năm 2020, đạt bình quân 3.593 USD/tấn.
Riêng tháng 12/2021, trong khi giá hồ tiêu trong nước chững lại và giảm thì giá hồ tiêu xuất khẩu vẫn duy trì xu hướng tăng với mức bình quân 4.710 USD/tấn, tăng 1,6% so với tháng 11 và tăng mạnh 70,2% so với tháng 12/2020. Đáng chú ý, đây là mức giá cao nhất đạt được trong hơn 4 năm qua kể từ tháng 9/2017.
Lý giải về điều này, giá hồ tiêu trong năm qua được đẩy lên do thiếu hụt nguồn cung. Trong những năm trước, giá hồ tiêu xuống quá thấp khiến người nông dân Việt không còn ‘mặn mà’ với cây hồ tiêu. Người dân không còn chăm sóc cây hồ tiêu, khiến nhiều diện tích tiêu bị nhiễm bệnh, chết hàng loạt, năng suất thấp. Một số diện tích trồng hồ tiêu cũng bị chuyển sang trồng loại khác.
Trong năm 2022, theo dự báo của các chuyên gia, giá hồ tiêu trong nước và xuất khẩu sẽ tiếp tục tăng. Bởi nguồn cung thế giới dần thu hẹp, trong khi đó nhu cầu lại tăng lên.
Tuy nhiên, ngoài lợi thế về giá, ngành hồ tiêu Việt nam còn phải đối mặt với khó khăn về vấn đề logistic tăng mạnh, đặc biệt tại hai thị trường chính là Hoa Kỳ và châu Âu. Điều đó tác động trực tiếp đến lợi nhuận của các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu
