Ngày 23/2, tại tỉnh Bạc Liêu, Bộ NN&PTNT tổ chức Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển tôm nước lợ năm 2024. Theo Cục Thủy sản, năm 2023, Việt Nam sản xuất được 10.094 con tôm thẻ chân trắng bố mẹ; 20.000 con tôm sú bố mẹ phục vụ cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu, bằng 90,1% so với năm 2022. Diện tích nuôi tôm nước lợ đạt 737.000 ha, cơ bản không tăng so với năm 2022.
Năm 2024, nhu cầu tôm bố mẹ cần khoảng 260.000 - 270.000 con; tôm giống khoảng 140-150 tỷ con. Diện tích nuôi tôm đạt 737.000 ha. Sản lượng tôm các loại ước đạt 1,06 triệu tấn; trong đó, tôm sú 300.000 tấn, tôm thẻ chân trắng 765.000 tấn. Kim ngạch xuất khẩu đạt từ 4 - 4,3 tỷ USD.
Nhận định về tình hình ngành tôm năm 2024, tại sự kiện, bà Trần Thụy Quế Phương - Chánh văn phòng VASEP cho biết, xuất khẩu của Việt Nam sẽ có cơ hội phục hồi và tăng trưởng nhẹ trong năm 2024, với mức từ 10% - 15% bởi kinh tế của các nước có nhu cầu tiêu thụ tôm dần hồi phục; các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất sản phẩm giá trị gia tăng, chế biến sâu. Ngoài ra, nhu cầu sản phẩm có nguồn protein từ thủy sản đang dần thay thế nguồn protein từ động vật, nên trong thời gian tới thủy sản, đặc biệt là tôm, có cơ hội phát triển.
Trung Quốc và Mỹ dự kiến tiếp tục là hai thị trường xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam trong năm 2024, chiếm khoảng 40 – 45% kim ngạch toàn ngành. Bà Phương cho rằng, trước tác động của chiến tranh, biến động ở Trung Đông và chi phí vận chuyển cao, tôm Việt sẽ có lợi thế tại các thị trường gần như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc.
Dù vậy, năm 2024, ngành tôm Việt vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Tại sự kiện, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Thiều nhận định, những năm gần đây, nghề nuôi tôm của tỉnh Bạc Liêu nói riêng, của Việt Nam nói chung ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Bạc Liêu hiện có 140.000 ha nuôi trồng thủy sản và là một trong 3 tỉnh, thành có diện tích và sản lượng tôm lớn nhất cả nước. Sản lượng hàng năm của Bạc Liêu đóng góp từ 20 - 21% tổng sản lượng tôm nuôi toàn quốc.
Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp tôm như hiện nay, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu cho rằng, một thách thức lớn đặt ra đó là “bài toán” về môi trường, dịch bệnh trong sự phát triển bền vững của ngành tôm, cũng như một số khó khăn của ngành thủy sản, bao gồm thiếu hụt nguồn nguyên liệu, ngư trường gần như cạn kiệt…
Trong khi đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử cho biết, diện tích nuôi tôm phổ biến ở Cà Mau còn nhỏ lẻ, tình hình nuôi còn mang tính tự phát, chưa liên kết, khó ứng dụng khoa học công nghệ, dẫn tới năng suất thấp, hiệu quả chưa cao so với các địa phương khác.
Ông Sử cho rằng vấn đề giá thành hiện nay là vấn đề lớn của ngành tôm, nếu không có biện pháp trước mắt và lâu dài khắc phục thì khó khăn còn tiếp tục trong năm 2024 và trong thời gian tới.
Theo ông Sử, nếu nuôi thâm canh và siêu thâm canh mà để tỉ lệ rủi ro (tôm chết trong quá trình nuôi) như hiện nay thì chi phí cũng khó. Cơ quan chuyên môn cần tập trung hỗ trợ địa phương sớm tìm kiếm giải pháp kỹ thuật cho các mô hình nuôi, giảm tỷ lệ rủi ro, đặc biệt cho mô hình nuôi thâm canh, siêu thâm canh. "Chỉ có kéo tỉ lệ rủi ro này xuống thì mới hy vọng giá thành giảm", ông Sử nói.
Trước thực trạng của ngành tôm Việt, Thứ trưởng NN&PTNT Phùng Đức Tiến đề nghị, để nâng cao hơn nữa giá trị từ con tôm và định hướng phát triển ngành tôm bền vững, các địa phương chú ý đến sự liên kết trong chuỗi sản phẩm từ giống, sản xuất đến tiêu thụ.
Theo đó, các địa phương, nhất là vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần chú ý đến việc xây dựng chất lượng nguồn giống đạt chất lượng cao để chủ động trong sản xuất và giảm chi phí trong quá trình nuôi và hạn chế dịch bệnh. Đồng thời, cần đầu tư hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, phục vụ phát triển vùng nuôi, logistics, hướng đến sản xuất xanh, ít phát thải và ứng dụng công nghệ số trong nuôi trồng thủy sản.
